H Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση (ξανα)ορίζει τα χαρακτηριστικά του αυτισμού

Οι αιτίες που προκαλούν τον αυτισμό, οι θεραπείες και το αν μπορεί να θεωρηθεί σαν νοητική διαταραχή, έχουν απασχολήσει τους επιστήμονες για μεγάλο διάστημα – χαρακτηριστική ήταν η εκτενής και ιδιαίτερα ζωντανή συζήτηση για την ...περίεργη ιδέα ότι τα παιδικά εμβόλια μπορεί να προκαλούν τον αυτισμό, ανεξάρτητα από την έλλειψη οποιασδήποτε επιστημονικής έρευνας που να την υποστηρίζει. Πλέον, ψυχίατροι και μέλη της κοινότητας του αυτισμού εμπλέκονται σε μια πιο ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων για τον ορισμό και τις τεχνικές διάγνωσης του αυτισμού, έννοιες που έχουν άμεση σχέση με το πόσο εύκολο είναι για τα άτομα με διαγνωσμένο αυτισμό να αποκτήσουν πρόσβαση σε ιατρικές και κοινωνικές υπηρεσίες.

Επίκεντρο της διαμάχης είναι η νέα έκδοση της «Βίβλου» της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Ένωσης (American Psychiatric Association - APA), το γνωστό Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM). Η νεότερη έκδοση, το DSM-5, που είναι προγραμματισμένη για να βγει στη δημοσιότητα το Μάιο του 2013, φαίνεται ότι εξαιρεί πολλά άτομα από τη διάγνωση αυτισμού και άρα από τις υπηρεσίες που σχετίζονται με αυτόν. Αν και τα ήδη διαγνωσμένα άτομα δε θα έχουν πρόβλημα πρόσβασης, θα είναι πιο δύσκολο για μελλοντικές περιπτώσεις να ενταχθούν, σύμφωνα με έγκυρα ψυχιατρικά περιοδικά. Οι έρευνες που δημοσιεύονται στα περιοδικά αναφέρουν ότι οι αλλαγές στα κριτήρια που περιέχονται στο DSM-5 προέρχονται από ερευνητική δουλειά και τα νέα κριτήρια είναι πιο ακριβή από αυτά που περιέχονται στην τρέχουσα έκθεση του βιβλίου, το DSM-IV. Τα νέα αυτά κριτήρια ανεβάζουν τον πήχη για τη διάγνωση, αγνοώντας άτομα με λιγότερο έντονα συμπτώματα σε σχέση με τις πιο βαριές περιπτώσεις.

Γενικά, ο αυτισμός ορίζεται σαν μια διαταραχή κατά την οποία ο εγκέφαλος ενός παιδιού δεν αναπτύσσεται σύμφωνα με το συνηθισμένο πρότυπο και οι νευρώνες αναπτύσσουν συνδέσεις με ασυνήθιστους τρόπους. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά του αυτισμού σχετίζονται με προβλήματα στην κοινωνική συμπεριφορά και επικοινωνία, όπως υστέρηση στη γλωσσική ανάπτυξη, αποφυγή οπτικής επαφής με άλλα άτομα και δυσκολία στο να κάνουν φίλους, αλλά και σε περιορισμένη και επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά. Το DSM-5 εντάσσει διάφορες διαταραχές όπως η διαταραχή Asperger’s, η παιδική αποδιοργανωτική διαταραχή (Childhood Disintegrative Disorder) και οι διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές που δεν εντάσσονται σε άλλη κατηγορία, σε μια ευρεία κατηγορία με το γενικό όνομα autism spectrum disorder (ASD), με τη λογική ότι όλες αυτές οι καταστάσεις εμφανίζουν παρόμοια συμπτώματα που δεν εντάσσονται σε άλλες κατηγορίες, αλλά ανήκουν στο ίδιο φάσμα διαταραχών.

Σύμφωνα με την προηγούμενη έκδοση, η διάγνωση αυτισμού βασίζεται στην εκδήλωση τουλάχιστον 6 από 12 πιθανά συμπτώματα, τα οποία χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: προβλήματα στην κοινωνική αλληλεπίδραση, προβλήματα στην επικοινωνία και περιορισμένη και επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά και ενδιαφέροντα. Το DSM-5 διακρίνει επτά συμπτώματα στις κατηγορίες της κοινωνικής επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης και της περιορισμένης κι επαναλαμβανόμενης συμπεριφοράς. Η αιτιολογία για το συνδυασμό των κατηγοριών επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης είναι ότι σύμφωνα με τις έρευνες, τα συμπτώματα σε αυτές τις κατηγορίες εμφανίζονται σχεδόν πάντα παράλληλα. Αντίστοιχα, αν και δεν εμφανιζόνταν στο DSM-IV, το DSM-5 περιλαμβάνει σαν κριτήριο την αυξημένη ή μειωμένη λειτουργία των αισθήσεων.

Η ανταπόκριση της ψυχιατρικής κοινότητας στα νέα κριτήρια είναι πάντως χλιαρή και σχετίζεται περισσότερο με τον αριθμό κριτηρίων που απαιτούνται για τη διάγνωση. Από τη δεκαετία του 1980, ο αριθμός των διαγνώσεων έχει αυξηθεί σημαντικά σε όλο τον κόσμο, ενώ στις Η.Π.Α. εκτιμάται ότι περίπου 9 στα 1000 παιδιά εντάσσονται στο φάσμα, κάνοντας πολλούς ψυχιάτρους να εκτιμούν ότι αυτό μερικώς εξηγείται από τα χαλαρά κριτήρια του DSM-IV. Από την άλλη, τρεις μελέτες που δημοσιεύτηκαν από το περσινό καλοκαίρι μέχρι και πρόσφατα, αναφέρουν ότι τα κριτήρια του DSM-5 είναι πολύ αυστηρά, αλλά μικρές αλλαγές θα τα βελτίωναν σημαντικά – κάτι τέτοιο πάντως δε θεωρείται ότι εντάσσεται στην αναβάθμιση του DSM από την APA.

Η μόνη επιδημιολογική έρευνα που συγκρίνει τις δύο εκδόσεις του DSM έχει δημοσιευτεί από τη Marja-Leena Mattila από το Πανεπιστήμιο του Oulu στη Φινλανδία. Από ένα δείγμα 5000 Φινλανδών μαθητών, στο οποίο εντοπίστηκαν 26 περιπτώσεις με IQ μεγαλύτερο από 50 και εντάσσονται στο φάσμα αυτισμού σύμφωνα με το DSM-IV, μόνο 12 θα εντάσσονταν σύμφωνα με το DSM-5. Θεωρώντας ότι χρειάζονται μόνο δύο από τα τρία συμπτώματα στην ομάδα κοινωνικής αλληλεπίδρασης κι επικοινωνίας, ο αριθμός αυξήθηκε στους 25 (από 26). Η έρευνα αυτή δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο 2011 στο περιοδικό της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδικής και Εφηβικής Ψυχιατρικής.

Αντίθετα, ο Thomas Frazier από Κέντρο Αυτισμού στο νοσοκομείο του Cleveland, βρήκε ότι οι δύο ομάδες κριτηρίων του DSM-5 αποδίδουν καλύτερα την ομαδοποίηση των συμπτωμάτων σε σχέση με τις τρεις ομάδες του DSM-IV (σφάλμα 3% σε σχέση με το 14% του DSM-IV), συμφωνώντας με τα ευρήματα του William Mandy (University College στο Λονδίνο). Και οι δύο έρευνες δημοσιεύονται αυτό το μήνα στο ίδιο περιοδικό. Συνολικά, πολλοί ψυχίατροι φαίνεται ότι συμφωνούν ότι τα κριτήρια του DSM-5 είναι αρκετά αυστηρά, ενώ δεν έχουν ποσοτικές διακρίσεις, ενώ άλλοι αναφέρουν ότι τα κριτήρια δεν πρέπει να χαλαρώσουν αφού πολλά άτομα στα οποία γίνεται διάγνωση για Asperger’s, στην πραγματικότητα δεν έχουν αυτισμό κι έτσι δεν πρέπει να ενταχθούν στο φάσμα. Ο Darrel Regier, αντιπρόεδρος της Ομάδας Εργασίας του DSM-5, αναφέρει ότι γνωρίζει τις πρόσφατες μελέτες και ότι η επιτροπή θα τις εξετάσει για να δει αν απαιτείται αναμόρφωση των κριτηρίων του DSM-5 για το φάσμα αυτισμού, μέχρι την οριστικοποίησή του το Μάιο του 2013.

Πηγή: www.openscience.gr