Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου 2012


Πώς πρέπει να διαβάζει το παιδί;


Πολλοί γονείς ρωτούν πού πρέπει να διαβάζει το παιδί, πώς να είναι διαμορφωμένο το δωμάτιό του, τι να υπάρχει και τι όχι.
Τα παιδιά σχολικής ηλικίας θα πρέπει καταρχάς να έχουν μία συγκεκριμένη ώρα να διαβάζουν. Σίγουρα, όχι αμέσως μόλις γυρίσουν από το σχολείο, γιατί θα είναι κουρασμένα, ούτε, όμως, και αργά το βράδυ. Το ιδανικό είναι να φάνε το μεσημεριανό τους, να παίξουν ή να κοιμηθούν λίγο, και το απογευματάκι που θα είναι ξεκούραστα και με καθαρό μυαλουδάκι να ξεκινήσουν την μελέτη τους. Έτσι, και λιγότερο χρόνο θα ξοδέψουν αλλά και θα είναι πιο αποδοτικά.
Επιπλέον, σταθερός επιβάλλεται να είναι και ο χώρος. Πολλά παιδιά προτιμούν να διαβάζουν στην κουζίνα για να έχουν κοντά την μαμά, άλλα στο πάτωμα ξαπλωμένα, άλλα στη δουλειά του μπαμπά, στη γιαγιά, στο σαλόνι. Ο ιδανικός χώρος είναι σαφέστατα το δωμάτιο του παιδιού, ή αν δεν έχει δικό του και το μοιράζεται με τα αδέρφια του, τότε κάποιο σημείο του σπιτιού όπου θα υπάρχει το δικό του γραφείο μελέτης.

Τι πρέπει , όμως, να υπάρχει στο δωμάτιο του παιδιού;
1. Καταρχάς, ένα γραφείο, πάνω στο οποίο θα υπάρχουν μόνο τα απολύτως απαραίτητα (π.χ. βιβλία και τετράδια σύμφωνα με το σχολικό πρόγραμμα για την επόμενη μέρα, κασετίνα, ένα ποτήρι νερό για να μην χρειάζεται να κάνει μεγάλα διαλλείματα αν διψάει). Επίσης, ένα φωτιστικό (αριστερά αν πρόκειται για δεξιόχειρα, δεξιά αν πρόκειται για αριστερόχειρα) για να έχει καλύτερη ορατότητα όταν γράφει ή διαβάζει.
2. Ένα ρολόι στον τοίχο με μεγάλους αριθμούς ώστε να μπορεί να οργανώνει τον χρόνο του.
3. Σε ένα ευδιάκριτο σημείο να υπάρχει αναρτημένο το εβδομαδιαίο σχολικό πρόγραμμα του παιδιού.
4. Μπορείτε , επιπλέον, να φτιάξετε ένα «πρόγραμμα διαβάσματος», πχ : ξεκινάω με την αντιγραφή, έπειτα ορθογραφία, διάλλειμα, μαθηματικά κτλ. Χρησιμοποιείστε λίστα και όχι κείμενο, λίγα λόγια, αρκετές εικόνες. Το διάβασμα του παιδιού θα είναι πιο οργανωμένο αν γνωρίζει ακριβώς τι και με ποια σειρά πρέπει να τα κάνει.
5. Συρτάρια όπου εκεί θα βρίσκονται όλα τα σχολικά είδη , π.χ. στο πρώτο συρτάρι τα μολύβια, γόμες, ξύστρες, στο δεύτερο τα μπλοκ ζωγραφικής, μπογιές, στο τρίτο τα τετράδια κτλ.

Η οργάνωση και η έλλειψη πολλών ακουστικών και οπτικών ερεθισμάτων στον χώρο είναι τα κύρια χαρακτηριστικά που θα πρέπει να έχετε κατά νου πριν ξεκινήσετε την μελέτη των σχολικών μαθημάτων στο σπίτι. Καλό διάβασμα!

Πηγή: www.familylife.gr

Πέμπτη 27 Σεπτεμβρίου 2012


ΔΕΠΥ / ADHD: Οδηγός για γονείς και εκπαιδευτικούς


     Η φύση και οι συνθήκες της διαταραχής ADHD πρέπει να συζητηθούν πλήρως με τους γονείς. Η αναγνώριση - προσδιορισμός των δύσκολων συμπεριφορών θα οδηγήσει στη δημιουργία στρατηγικών συμπεριφοράς στο σπίτι και στο σχολείο για την καλύτερη αντιμετώπισή τους με σταθερό και συνεπή τρόπο. Όταν οι σκοποί και οι τεχνικές χρησιμοποιούνται από γονείς και δασκάλους, είναι πιο πιθανό το παιδί να μάθει τι αναμένεται από αυτό και να "χτίσει" πάνω στις υπάρχουσες δυνάμεις του.
    Οι γονείς θα πρέπει επίσης να συμφωνήσουν μεταξύ τους στο πως θα υιοθετήσουν μια σταθερή προσέγγιση με το παιδί τους ακόμη και αν έχουν κατανοήσει διαφορετικά τα προβλήματα (για παράδειγμα, ο ένας γονιός βλέπει το παιδί σαν "άτακτο", ενώ ο άλλος εξηγεί την συμπεριφορά του παιδιού ως αποτέλεσμα μιας αναπτυσσόμενης αρρώστιας, το θεωρεί δηλαδή "διαφορετικό"). Η ρύθμιση συμπεριφοράς θα βοηθήσει στη βελτίωση της συγκέντρωσης, στην πιο κατάλληλη ανταπόκριση στις κοινωνικές περιστάσεις και στην μείωση των ξεσπασμάτων θυμού και των επιθετικών εκρήξεων.

Τεχνικές διαχείρισης συμπεριφοράς για άτομα με ADHD
   Τα παιδιά με ADHD μπορούν να μάθουν να ελέγχουν τις αντιδράσεις τους με τεχνικές συμπεριφοράς που έχουν συσταθεί από κλινικούς ψυχολόγους. Αυτό μπορεί να τους βοηθήσει να μάθουν πώς να κάνουν κάτι "εκ περιτροπής", να συγκεντρώνονται καλύτερα ή να ολοκληρώνουν εργασίες στο σχολείο. Αυτές οι τεχνικές πρέπει να χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με αυτές που δίνονται από τους γονείς και τους δασκάλους.
      Τα αποτελέσματα ερευνών για την επίδραση συγκεκριμένων συστατικών διατροφής (π.χ. αυτών που βρίσκονται στα πατατάκια, τις σοκολάτες ή στην κόκα - κόλα) στα υπερκινητικά παιδιά δεν είναι καταληκτικά. Οι γονείς συχνά αναφέρουν ότι τα παιδιά τους δείχνουν κάποια ευαισθησία σε συγκεκριμένα φαγητά. Η αλλαγή διαιτολογίου μπορεί να εξεταστεί σ' αυτές τις περιπτώσεις, αλλά χρειάζεται προσεκτική επιμέλεια και επίβλεψη για να καταλάβουμε αν έχει αποτέλεσμα.

Εκπαιδευτικές παρεμβάσεις
   Η θέση του παιδιού στην τάξη πρέπει να εκτιμηθεί βάσει αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, κοινωνικών και ψυχολογικών του αναγκών. Στην ιδανική περίπτωση, τα παιδιά με ADHD ανταποκρίνονται καλά σε μικρή ομάδα (με μεγάλη προσοχή από ενήλικες) και στις δομημένες δραστηριότητες (απλές και ξεκάθαρες εντολές όπου ελέγχεται συνεχώς ότι κατανόησαν και κατέγραψαν νέες πληροφορίες). Κάτι τέτοιο δεν είναι πάντοτε εφικτό στις συνηθισμένες σχολικές τάξεις, όμως η πρόσθετη υποστήριξη και η προσοχή από το δάσκαλο, καθώς και ο καθορισμός των μαθησιακών σκοπών, μπορεί να είναι αρκετά για να κρατήσουν το παιδί στο σχολείο όπου φοιτά. Οι κοινωνικές του δραστηριότητες πρέπει επίσης να παρακολουθούνται αντίστοιχα. Για παράδειγμα, τα παιδιά με ADHD συνήθως "χάνονται" σε μεγάλες ομάδες με μη δομημένες δραστηριότητες (π.χ. στην παιδική χαρά), οπότε και μπλέκουν σε μπελάδες.
      Ενημερώστε το παιδί εκ των προτέρων για το τι θα κάνει ή πείτε του πότε είναι η σειρά του.
Χρησιμοποιήστε απλές, ξεκάθαρες και άμεσες οδηγίες. Χρησιμοποιήστε μόνο μία οδηγία κάθε φορά. Αποφύγετε μεγάλες και πολύπλοκες εντολές, όπως το να ζητάτε από το παιδί να κάνει 2-3 πράγματα συγχρόνως. Θα το μπερδέψουν. Προχωρήστε στην επόμενη δραστηριότητα μόνο όταν το παιδί έχει ολοκληρώσει την προηγούμενη.

Κάντε τις ασχολίες ενδιαφέρουσες.
Το παιδί πρέπει να έχει σταθερούς κανόνες και οι στόχοι δεν πρέπει να αλλάζουν στην πορεία: αν, για παράδειγμα, αναμένετε να σταματήσει να χτυπάει τα άλλα παιδιά και το καταφέρει, δεν θα πρέπει να του αναθέσετε να συμμορφωθεί και με άλλα πράγματα, όπως το να ντύνεται, εκτός κι αν αυτό έχει συζητηθεί προηγουμένως μαζί του. Αλλιώς θα χάσει το ενδιαφέρον του για τις εργασίες που δεν θα μπορέσει ποτέ να ολοκληρώσει.

Αποφύγετε τις γενικεύσεις.
Όπως το να περιμένετε να είναι "φρόνιμο" ή να "συμπεριφέρεται καλά". Περιγράψτε την απαιτούμενη συμπεριφορά πολύ ξεκάθαρα, μην υποθέσετε ότι το παιδί ξέρει τι εννοείτε.

Χρησιμοποιήστε επιβραβεύσεις για την καλή συμπεριφορά.
Οι επιβραβεύσεις θα πρέπει να έχουν νόημα για το παιδί και θα πρέπει να έχουν συμφωνηθεί εκ των προτέρων μαζί του. Χρησιμοποιήστε επιβραβεύσεις που δίνουν στο παιδί ένα αίσθημα ευθύνης και ελέγχου.

Έχετε ένα δομημένο ημερήσιο πρόγραμμα.
Έχετε ξεκάθαρους κανόνες και ρουτίνες. Βοηθήστε το να μάθει σε μικρά κομμάτια, με συχνά διαλείμματα.

Δώστε προσοχή στην καλή συμπεριφορά.
Ενισχύστε τις δυνάμεις του και βασιστείτε σ' αυτές. Κάντε του ξανά κατανοητό το γιατί είστε ευχαριστημένοι, μην υποθέτετε ότι ξέρει. Αν μη τι άλλο τα παιδιά με ADHD έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Εργασία με γονείς και εργασία με το σχολείο
Γονείς, δάσκαλοι και καθηγητές πρέπει να καταλάβουν την φύση των προβλημάτων και εν συνεχεία να δημιουργήσουν μια συνεπή προσέγγιση στο σπίτι και μέσα στο σχολείο. Διαφορετικά το παιδί μπορεί να "μπερδευτεί" ακόμη περισσότερο. Μια λεπτομερής εκπαιδευτική - ψυχολογική αξιολόγηση είναι μια καλή αρχή για να γνωρίζουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι τι μπορεί το παιδί να κάνει και τι όχι, π.χ. να καταλαβαίνει την ικανότητά του να συγκεντρώνεται, να καταγράφει νέες πληροφορίες, να κατανοεί αφηρημένες έννοιες και να αποκτά νέες δεξιότητες. Μια σταδιακή προσέγγιση, για παράδειγμα μικρά αλλά καθαρά βήματα επιτυχίας για να χτιστούν οι δυνάμεις του παιδιού, μπορεί να υιοθετηθεί από το σχολείο και το σπίτι. Από κοινού συναντήσεις μεταξύ της οικογένειας, των δασκάλων/καθηγητών και των ιατρών μπορεί να βοηθήσουν στην παρακολούθηση της προόδου, να ξεκαθαρίσουν απορίες, να βοηθήσουν στην κατανόηση του παιδιού, να επιλύσουν δυσκολίες πριν αυτές αυξηθούν και να εξασφαλίσουν ότι όλοι εργάζονται με κοινό στόχο.

Οι συμπεριφοριστικές στρατηγικές και τεχνικές που περιγράφηκαν προηγουμένως ήταν οι αρμόζουσες. Είναι προτιμότερο να στοχεύεται η ίδια συμπεριφορά στο σπίτι και στο σχολείο σε όλα τα βήματα, και επίσης να επιλέγονται οι ίδιες ανταμοιβές. Ένα μεθοδικό πρόγραμμα συμπληρωμένο από τους γονείς και τους καθηγητές και το οποίο ανταλλάσσεται συχνά, θα διατηρήσει την επικοινωνία μεταξύ τους και έτσι θα γνωρίζουν πώς αντιδρά το παιδί στο πρόγραμμα. Αυτό θα βοηθήσει ιδιαιτέρως σε περίπτωση που το παιδί παίρνει φαρμακευτική αγωγή κατά τη διάρκεια του σχολείου. Άλλη εργασία με την οικογένεια μπορεί να βοηθήσει τους γονείς και τους άλλους συγγενείς (για παράδειγμα οι παππούδες) να αντιδράσουν κατά τον ίδιο τρόπο. Η οικογενειακή θεραπεία στοχεύει στην υποκείμενη στάση και επικοινωνία της οικογένειας, ενώ μερικές φορές συμπεριλαμβάνει και τους συγγενείς οι οποίοι μπορεί να σχετίζονται με τις δυσκολίες του παιδιού ή με άλλα οικογενειακά θέματα.

Η πρόληψη θα πρέπει να στοχεύει στην αποφυγή της ανάπτυξης προβλημάτων σε παιδιά με ADHD, όπως το να μένουν πίσω στο σχολείο, το να είναι απογοητευμένα και να εμφανίζουν αντιδράσεις επιθετικής συμπεριφοράς, να αισθάνονται αποτυχημένα, να χάνουν τις ελπίδες τους, να δυσκολεύονται να κάνουν φίλους και να μπλέκουν σε μπελάδες. Επίσης, υπάρχει κίνδυνος, οι γονείς να απογοητεύονται και αποκαρδιώνονται, απορρίπτοντας σταδιακά το παιδί.

Πέρα απ' την εφαρμογή των προαναφερθέντων στρατηγικών χειρισμού, σταθερά και για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να επιτευχθεί η αποφυγή δευτερευόντων προβλημάτων κατά τη διάρκεια της ζωής του παιδιού, με διάφορους τρόπους:

  • Να ενθαρρύνονται οι κοινωνικές δραστηριότητες και φιλίες, αρχικα με προφύλαξη και δομημένο τρόπο, και σταδιακά ενθαρρύνοντας περισσότερο αυθορμητισμό και πειραματισμό. Αυτό θα επιτρέψει στο παιδί να βιώσει την επιτυχία πριν προχωρήσει σε πιο πολύπλοκες κοινωνικές επαφές.
  • Να προωθούνται και οι δυνάμεις του παιδιού σε ευχάριστες ενασχολήσεις, εξωσχολικά ενδιαφέροντα, και, για τους εφήβους, σε μελλοντική εκπαίδευση και προοπτικές καριέρας. Επίσης, να αποφεύγονται εργασίες και δραστηριότητες που μπορεί να οδηγήσουν σε αίσθημα αποτυχίας και σε απογοήτευση.
  • Μαζί με το σχολείο, χρησιμοποιήστε κατάλληλες εκπαιδευτικές στρατηγικές και αντικείμενα εκμάθησης, έτσι ώστε το παιδί να συνεχίσει να μαθαίνει και να προοδεύει. Παρακολουθείτε τακτικά αυτές τις στρατηγικές και μετατρέψτε τις αν δεν αποδίδουν πια. Παρέχετε σταθερή και συνεχή γονική ανταπόκριση στο σπίτι. Συνδυάστε τη σταθερότητα με τη στοργή. Βοηθήστε το παιδί να καταλάβει τι αναμένεται από αυτό και να μεγαλώσει σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Όλα τα μέλη της οικογένειας πρέπει να υιοθετήσουν παρόμοιους τρόπους προσέγγισης του παιδιού, συμπεριλαμβανομένων των παππούδων και συγγενών.


Φαρμακευτική αγωγή
Τα φάρμακα αυτά είναι συνήθως διεγερτικά του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ) και μπορούν να βοηθήσουν κάποια προσεκτικά επιλεγμένα παιδιά με ADHD. Βελτιώνουν την προσοχή και μειώνουν τη φυσική ανησυχία των παιδιών, επηρεάζοντας μέρη του εγκεφάλου τα οποία μας επιτρέπουν να ελέγχουμε πώς να δίνουμε προσοχή στο τι συμβαίνει γύρω μας. Αυτό κάνει το παιδί πιο ικανό στη μάθηση του ελέγχου της σκέψης και της συμπεριφοράς.

Τα φάρμακα δε βελτιώνουν την επιθετική ή εναντιωματική συμπεριφορά, παρόλο που υποβοηθούν τη λειτουργία των τεχνικών συμπεριφοράς, σπάζοντας τον φαύλο κύκλο. Τα φάρμακα δεν είναι πανάκεια και είναι απαραίτητο να συμπληρώνονται με στρατηγικές συμπεριφοράς στο σπίτι και στο σχολείο. Παράγουν βραχυπρόθεσμη βελτίωση και όχι θεραπεία, επιφέροντας μια μικρή περίοδο όπου το παιδί μπορεί να μάθει να εξασκεί νέες επιδεξιότητες.

Η εν δυνάμει αποτελεσματικότητά τους πρέπει να συζητηθεί με τον παιδοψυχίατρο, καθώς επίσης και οι παρενέργειες και το τι πρέπει να κάνουν οι γονείς. Η φαρμακευτική αγωγή χρειάζεται συνεχή ιατρική παρακολούθηση καθώς μπορεί να χρειαστεί να σταματήσει, να αυξηθεί ή να αλλάξει σε άλλου είδους αγωγή. Καθώς μερικά από τα φάρμακα αυτά μπορεί να χρειαστεί να λαμβάνονται κατά τη διάρκεια του σχολείου, οι δάσκαλοι θα πρέπει να έχουν ενημερωθεί και θα πρέπει να παραμείνουν συμμέτοχοι στο πλάνο χειρισμού.

Η διάρκεια της φαρμακευτικής αγωγής θα εξαρτηθεί από διαφόρους παράγοντες, όπως η ωφέλεια που θα έχει στο παιδί, το αποτέλεσμα των τεχνικών συμπεριφοράς ή η ανοχή της από το παιδί.

Πηγή: www.noesi.gr

«Δε συγκεντρώνεται να διαβάσει!» - 10 tips συγκέντρωσης με αφορμή τη νέα σχολική χρονιά



       Το καλοκαίρι τελείωσε, μαζί μ’ αυτό και οι διακοπές, ενώ η νέα σχολική χρονιά έχει ήδη ξεκινήσει. Πώς θα μπορούσε λοιπόν η προσαρμογή του μαθητή στη σχολική καθημερινότητα να είναι όσο το δυνατόν πιο ομαλή, σύντομη και αποτελεσματική;  Πώς θα μπορούσαν οι γονείς στο σπίτι να συνεισφέρουν σ’ αυτό;

          Παρακάτω ακολουθούν 10 σημεία που βοηθούν τόσο τους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες όσο και εκείνους με τυπική πρόοδο να έχουν μεγαλύτερη συγκέντρωση και επιθυμία για διάβασμα, τόσο στο σχολικό όσο και το οικογενειακό περιβάλλον τους:


1. Συχνά και μικρά διαλείμματα: είναι πολύ βοηθητικά γενικά κατά το διάβασμα, αλλά ακόμα περισσότερο όταν ο μαθητής δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί. Προκειμένου να λειτουργήσουν σωστά είναι σημαντικό να είναι διάρκειας όχι περισσότερο από 5’-10’ λεπτών.

2. Παροχή κινήτρων: το κίνητρο ωθεί και παρακινεί τον μαθητή να κάνει κάτι που ενδεχομένως δεν του αρέσει ή δεν θέλει, προκειμένου να έχει ή να κάνει κάτι ιδιαίτερα επιθυμητό στη συνέχεια. Έτσι λοιπόν, μια αγαπημένη δραστηριότητα μετά το διάβασμα ή μια βόλτα σε αγαπημένο μέρος το Σαββατοκύριακο  μπορούν να λειτουργήσουν βοηθητικά και ενισχυτικά στην ολοκλήρωση των μαθημάτων

3. Επιβράβευση: οι γονείς, όπως και οι εκπαιδευτικοί, χρειάζεται να επιβραβεύουν τον μαθητή με ενθουσιασμό, ενθάρρυνση και χωρίς φειδώ κάθε φορά που τους δίνεται η δυνατότητα. Η υλική επιβράβευση, όπως ένα αγαπημένο σνακ ή παρακολούθηση αγαπημένου προγράμματος στην τηλεόραση ίσως είναι πιο αποτελεσματική, όμως είναι καλό να δίνεται με μέτρο

4. Κατάλληλο περιβάλλον μελέτης: είναι καλό να διαβάζει ο μαθητής στον ίδιο χώρο, επαρκώς αεριζόμενο και φωτιζόμενο, τις ίδιες ώρες, ενώ ηχητικές ή οπτικές αποσπάσεις, όπως ανοιχτή τηλεόραση σε διπλανό δωμάτιο, υπολογιστής, ένα αγαπημένο παιχνίδι, είναι σημαντικό να απομονώνονται ή να περιορίζονται

5.  Ημερολόγιο μαθημάτων: ο μαθητής φτιάχνει ένα προσωπικό ημερολόγιο τοποθετημένο φυσικά σε εμφανές σημείο στο χώρο του με το οποίο παρακολουθεί, ελέγχει και τσεκάρει τις ασκήσεις που ολοκληρώνει καθημερινά. Έτσι έχει συνολική και διαρκή εποπτεία του διαβάσματος του («τι διάβασα;», «τι έχω ακόμα να διαβάσω;»

6. Σχεδιασμός μαθημάτων: είναι χρήσιμο ο μαθητής να ξεκινάει με τα πιο δύσκολα μαθήματα εφόσον είναι στη αρχή πιο ξεκούραστος. Εάν υπάρχει μεγάλη ποσότητα ασκήσεων και μαθημάτων είναι καλό να τα χωρίζει σε μικρότερες ενότητες, βοηθάμε και ενθαρρύνουμε το παιδί να διακρίνει τα κύρια σημεία κάθε ενότητας, φτιάχνουμε ενδεχομένως μια περίληψη και χρησιμοποιούμε χρωματιστούς μαρκαδόρους και άλλα μέσα, όπως σχετικές με το μάθημα εικόνες, για την αποτελεσματικότερη κατανόηση και εμπέδωση

7. Σταθερή ώρα βραδινού ύπνου και σύντομη μεσημεριανή ξεκούραση όταν κρίνεται βοηθητική: ο σύντομος μεσημεριανός ύπνος συντελεί στην αναδιοργάνωση του εγκεφάλου, ενώ μεγάλης σημασίας είναι τόσο η σταθερή ώρα, όσο και η επαρκής και ποιοτική διάρκεια ύπνου του μαθητή το βράδυ. Για τους μαθητές δημοτικού 9-10 ώρες θεωρούνται επαρκείς, ενώ κατά την εφηβεία συνιστώνται  8-9 ώρες ύπνου

8. Πλήρης και ισορροπημένη διατροφή: ένα σωστό πρωινό, μικρά και συχνά γεύματα, υγιεινά σνακ, όπως γιαούρτι με μέλι και ξηρούς καρπούς, μια φρουτοσαλάτα, φυσικοί χυμοί και βέβαια συχνή ενυδάτωση του οργανισμού με νερό, προσφέρουν ενέργεια και συμβάλλουν στη συγκέντρωση και τη διαύγεια

9. Φυσική άσκηση: είναι καλό να ενθαρρύνεται τόσο πριν το διάβασμα όσο και κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων με σύντομες και απλές δραστηριότητες (πχ σκοινάκι, ασκήσεις διάτασης, γύρος του τετραγώνου με το ποδήλατο). Ακόμα καλύτερα είναι αν υπάρχει μέσα στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα του μαθητή μια οργανωμένη αθλητική ή άλλη δραστηριότητα (το κολύμπι ενδείκνυται γι’ αυτούς τους μήνες) που τον βοηθά να εκφράζει δημιουργικά την ένταση της ημέρας, να «ξεδίνει», να αλλάζει περιβάλλον και τελικά να διατηρείται σε σωματική και πνευματική εγρήγορση

10. Χρονικά όρια στην τηλεόραση και τον υπολογιστή: και τα δυο αποτελούν αναμφίβολα πολύ ελκυστικά μέσα για μικρότερους και μεγαλύτερους μαθητές. Παρ’ όλ’ αυτά, εάν δεν τηρηθεί αυστηρό πρόγραμμα χρήσης τους, μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα την υπερκινητικότητα, την επιθετικότητα, την αφηρημάδα και τελικά τη δυσκολία στη συγκέντρωση των μαθητών


Δευτέρα 17 Σεπτεμβρίου 2012

Πώς να αναπτύξετε την Συναισθηματική Νοημοσύνη των Παιδιών σας


Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι μια διαδικασία που χρειάζεται χρόνο και πρακτική έτσι ώστε το παιδί βαθμιαία να ωριμάσει συναισθηματικά και να συγκροτηθεί.
Ο γονιός είναι σημαντικό να παρατηρεί τη συμπεριφορά του παιδιού του,  στη συνέχεια να αναγνωρίζει και να καταλαβαίνει το συναίσθημα που εκδηλώνει το παιδί και να το διατυπώνει με κατάλληλα λόγια ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Με αυτό τον τρόπο το παιδί αρχίζει να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του και να τα ονομάζει.
Το παιδί σε κάθε ηλικία κάνει μεγάλες προόδους στο να αναγνωρίσει και να κατανοήσει τα συναισθήματά του αλλά δυσκολεύεται να τα διαχειριστεί. Στη νηπιακή ηλικία, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην εφηβική ηλικία, οι εναλλαγές στη διάθεση των παιδιών είναι μεγάλες και απότομες. Οι γονείς χρησιμοποιώντας τις αρχές της συναισθηματικής νοημοσύνης βοηθούν το παιδί να καταλάβει, αναγνωρίσει, διατυπώσει και τελικά εκφράσει τα συναισθήματά του, έτσι ώστε να μπορέσει να τα διαχειριστεί λειτουργικά για εκείνο.

  
Συμπεριφορά/κατάσταση παιδιού
Συναίσθημα
Διατύπωση από το γονέα
Οφέλη

·        Χτυπάει παλαμάκια

·        Χοροπηδάει

·        Χαμογελάει
Χαρά
Φαίνεται ότι είσαι χαρούμενος!
Αναγνωρίζοντας τη χαρά του ο γονιός «δίνει» το δικαίωμα στο παιδί να χαίρεται όποτε το θελήσει.
·        Μένει μόνο του
·        Κλαίει
·        Αρνείται να παίξει
Λύπη
Δείχνεις λυπημένος!
Καταλαβαίνει το παιδί ότι δεν υπάρχουν θετικά και αρνητικά συναισθήματα.
·        Χτυπάει τον εαυτό του ή/και τους άλλους
·        Φωνάζει
·        Πετάει πράγματα στον τοίχο
Θυμός
Είσαι θυμωμένος!
Ο γονιός του δείχνει τον τρόπο να εκτονώσει το θυμό του.
·        Δεν απομακρύνεται από το  γονιό
·        Ξυπνάει τη νύχτα από εφιάλτη
·        Αρνείται να πλησιάσει ζώα
Φόβος
Αισθάνεσαι φόβο!
Ο «ώριμος» γονιός αναγνωρίζοντας το φόβο του παιδιού το βοηθά να αναπτύξει την αυτοπεποίθεσή του

 Πηγή:  www.gonios.gr

Συναισθηματική νοημοσύνη: Μεγαλώνοντας ισορροπημένα παιδιά


Φανταστείτε το παρακάτω -αρκετά ρεαλιστικό- σενάριο: Μετά από μία πολύ κουραστική μέρα στην δουλειά οδηγείτε προς την κοντινή παιδική χαρά. Η μικρή σας κόρη ουρλιάζει από το πίσω κάθισμα γιατί θέλει να την πάτε στο λούνα παρκ, στην άλλη άκρη της πόλης. Της λέτε ότι σήμερα είναι αδύνατον, αλλά εκείνη φωνάζει ακόμα πιο επίμονα. Και εσείς πλέον έχετε πονοκέφαλο.

Πώς αντιδράτε; 
α. Αρχίζετε να της φωνάζετε και να την απειλείτε ότι θα γυρίσετε πίσω και δεν θα πάει πουθενά. 

β. Την πάτε στο λούνα παρκ, γιατί δεν αντέχετε την γκρίνια της. Τώρα, όμως, είστε εσείς μουτρωμένος και δεν έχετε κουράγιο για περισσότερα παιχνίδια.

γ. Της εξηγείτε ότι σήμερα είστε κουρασμένος γιατί είχατε πολύ δουλειά. Την ρωτάτε αν για κάποιον λόγο δεν της αρέσει η παιδική χαρά και της υπόσχεστε ότι με την πρώτη ευκαιρία, π.χ. το σαββατοκύριακο, θα την πάτε όπου θέλει.

Οι περισσότεροι γονείς πιθανώς θα αντιδράσουν σύμφωνα με τις δύο πρώτες απαντήσεις. Η τρίτη είναι αρκετά δύσκολο να εφαρμοστεί σε στιγμές που το κουράγιο μας στερεύει. Κι όμως, είναι αυτή που θα επιφέρει τα καλύτερα αποτελέσματα. Έτσι, τουλάχιστον, υποστηρίζει η θεωρία της συναισθηματικής νοημοσύνης –του λεγόμενου E.Q.

E.Q. και I.Q.: Δύο αντίθετες και αλληλοσυμπληρούμενες έννοιες

Μέχρι πριν μερικά χρόνια οι περισσότεροι γονείς πίστευαν ότι το να φροντίσουν για την πνευματική και νοητική πρόοδο τον παιδιών τους αποτελούσε κύριο μέλημα στον σκοπό τους να δημιουργήσουν αυτάρκεις και ικανούς ανθρώπους. Ωστόσο, είναι η θεωρία της συναισθηματικής νοημοσύνης (EQ), η οποία έγινε ευρέως γνωστή από τον δρ. Daniel Goleman, ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαντ, που βρίσκει όλο και περισσότερους υποστηρικτές τα τελευταία χρόνια, καθώς έμπρακτα αποδεικνύεται πως η πραγματική ευφυΐα -αυτή που πραγματικά μας «πάει μπροστά»- δεν είναι μόνο διανοητική (ΙQ).

Ο Goleman ορίζει την συναισθηματική νοημοσύνη ως την «ικανότητα να αναγνωρίζει κανείς τα δικά του συναισθήματα, να τα κατανοεί και να τα ελέγχει. Είναι επίσης η ικανότητα να αναγνωρίζει και να κατανοεί τα συναισθήματα των ανθρώπων γύρω του και να μπορεί να χειρίζεται αποτελεσματικά τόσο τα δικά του συναισθήματά του όσο και τις διαπροσωπικές του σχέσεις».

Στο ομώνυμο βιβλίο του γράφει πως «η οικογενειακή ζωή είναι το πρώτο σχολείο της συναισθηματικής μάθησης». Με αφορμή τον σημαντικό ρόλο των γονιών ο δρ. John Gottman, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, δημοσιεύει το 1997 το βιβλίο «Η συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών».

Τα συμπεράσματα του βιβλίου βασίζονται σε εικοσαετείς έρευνες και μελέτες πάνω στην αλληλεπίδραση γονιών-παιδιών και από αυτές προκύπτουν συμπεράσματα που συγκλίνουν στο ότι «οι γονείς που προσφέρουν στα παιδιά τους καθοδήγηση στον κόσμο των συναισθημάτων μεγαλώνουν συναισθηματικά υγιέστερα παιδιά. Παιδιά πιο ανθεκτικά και ευπροσάρμοστα. Παιδιά που σαφώς λυπούνται ή φοβούνται ή θυμώνουν όπως όλα τα παιδιά, αλλά είναι πιο ικανά να χαλαρώνουν, να βγαίνουν από την δύσκολη θέση και να συνεχίζουν τις παραγωγικές τους δραστηριότητες. Με άλλα λόγια, παιδιά που διαθέτουν περισσότερη συναισθηματική νοημοσύνη».

Η εκμάθηση της παιδικής συναισθηματική νοημοσύνης στην πράξη

Ένα από τα χαρακτηριστικά του EQ, που έρχεται σε αντίθεση με το IQ, είναι ότι ενώ το IQ είναι κάτι προκαθορισμένο από τη γέννηση του ανθρώπου με μικρά περιθώρια εξέλιξης, το EQ αναπτύσσεται σταδιακά και σε οποιαδήποτε ηλικία. Έτσι, είναι στο χέρι πρώτα των γονιών να δημιουργήσουν τις βάσεις ώστε τα παιδιά τους να έχουν καλή σχέση πρώτα με τον ίδιο τους τον εαυτό και έπειτα με τους άλλους. Να γίνουν οι «συναισθηματικοί τους μέντορες». Πώς θα το πετύχουν αυτό;

Ο δρ. Gottman αναφέρει τα χαρακτηριστικά των γονιών που εφαρμόζουν την συναισθηματική αγωγή:

- Βλέπουν τα αρνητικά συναισθήματα των παιδιών τους ως μία ευκαιρία για επικοινωνία και τρυφερότητα. Αφιερώνουν, λοιπόν, χρόνο σε ένα λυπημένο, θυμωμένο ή φοβισμένο παιδί για να εκφράσει τα συναισθήματά του. Με τον ίδιο τρόπο αντιδρούν σε κάθε συναισθηματική κατάσταση του παιδιού.  

- Μιλούν καθησυχαστικά στο παιδί. Το βοηθούν να κατονομάσει το συναίσθημα που νιώθει, ενώ θέτουν όρια ως προς την έκφραση του συναισθήματος (π.χ. εξηγούν στο παιδί ότι το να σπάσει όλα του τα παιχνίδια δεν αποτελεί λύση στον θύμο του. Το να συζητήσει, όμως, μαζί τους γιατί είναι θυμωμένο μπορεί να βοηθήσει να νιώσει καλύτερα).

- Έχουν επίγνωση και εκτιμούν τα δικά τους συναισθήματα. Έτσι, δεν συγχύζονται ή αγχώνονται όταν τα παιδιά τους εκφράζουν τα συναισθήματά τους –γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν.

-  Αυτό που κάνουν είναι να παίρνουν σοβαρά τα συναισθήματα των παιδιών τους, χωρίς να τους λένε πώς πρέπει να αισθάνονται ούτε αναλαμβάνουν εκείνοι να λύσουν μόνοι τους το πρόβλημα του παιδιού. Αντίθετα, του δείχνουν τον τρόπο να το κάνει εκείνο.

Το αποτέλεσμα αυτής της καθοδήγησης είναι τα παιδιά να μάθουν να εμπιστεύονται (τον εαυτό τους και τους γονείς τους) και να χειρίζονται τα συναισθήματά τους. Να λύνουν μόνα τους τα προβλήματά τους και έτσι να αποκτούν αυτοεκτίμηση.

Συναισθηματική νοημοσύνη και σχολικές επιδόσεις

Τα παραπάνω στοιχεία στον χαρακτήρα των παιδιών θα τα βοηθήσουν και στις σχολικές τους επιδόσεις. Η εμπιστοσύνη στον εαυτό του, η περιέργεια για να ανακαλύψει νέες ιδέες, η πρόθεση να προχωρήσει σε πράξεις, ο αυτοέλεγχος των κινήσεών του, η αρμονικότητα στην σχέση του με τους άλλους, η ικανότητα επικοινωνίας (ιδιαίτερα με τους συνομηλίκους του) και η συνεργασιμότητα στα πλαίσια των ομαδικών δραστηριοτήτων είναι όλα στοιχεία υψηλής συναισθηματικής νοημοσύνης, απαραίτητα για να τα πηγαίνουν πάντα καλά στο σχολείο, εξηγούν οι ειδικοί.

Οι στρατηγικές της συναισθηματικής νοημοσύνης

Αυτό ουσιαστικά που θέλουν να πουν οι παιδοψυχολόγοι, πέρα από θεωρίες και συμβουλές, είναι ότι η σωστή διαπαιδαγώγηση απαιτεί κάτι περισσότερο από την διάνοια, από την σκέψη –απαιτεί συναίσθημα. Κανείς δεν αμφισβητεί την αγάπη του γονιού προς το παιδί, όμως από την επιθυμία να μεγαλώσουμε παιδιά με συναισθηματική νοημοσύνη μέχρι αυτό να γίνει τελικά πράξη η απόσταση συχνά είναι μεγάλη.
Έτσι, καταλήγοντας στο βιβλίο του, ο J.Gottman απαριθμεί τις παρακάτω στρατηγικές που από κλινικές παρατηρήσεις αποδεικνύονται χρήσιμες στην εφαρμογή της συναισθηματικής αγωγής:

1. Αποφύγετε τις υπερβολικές επικρίσεις, τα ταπεινωτικά σχόλια ή τον χλευασμό κατά την επικοινωνία σας με το παιδί. 
2. Χρησιμοποιήστε την «κλιμάκωση» και τον έπαινο όταν τα παιδιά σας μαθαίνουν να κάνουν κάτι σωστά. 
3. Αγνοήστε τις «γονεϊκές σας προτεραιότητες» -μάθετε π.χ. στο παιδί σας να τακτοποιεί το δωμάτιό του λέγοντας «υπάρχουν παιχνίδια πεταμένα σε όλο το δωμάτιο» και όχι «είσαι πολύ ακατάστατος!». 
4. Δημιουργήστε με τον νου σας έναν «χάρτη» της καθημερινής ζωής του παιδιού σας –δηλαδή, να ξέρετε με ποιους ανθρώπους συναναστρέφεται κάθε μέρα, σε ποια μέρη συχνάζει, πώς περνά τον ελεύθερο χρόνο του. Έτσι θα μπορείτε να κατανοήσετε καλύτερα τα συναισθήματα που δε μπορεί να εκφράσει. 
5. Αποφύγετε να «συνταχθείτε με τον εχθρό» -π.χ. αν η υπέρβαρη κόρη σας επιστρέψει σπίτι στεναχωρημένη επειδή η δασκάλα γυμναστικής την χλεύασε για το βάρος της, μην πάρετε το μέρος της δασκάλας, όσο κι αν πιστεύετε ότι η μικρή πρέπει να αδυνατίσει. 
6. Σκεφθείτε τις εμπειρίες των παιδιών σας σε σχέση με παρόμοιες εμπειρίες ενηλίκων, για να μπορέσετε να καταλάβετε πώς νιώθουν. 
7. Μην προσπαθήσετε να επιβάλλετε τις δικές σας λύσεις στα προβλήματα του παιδιού –βοηθήστε να βρει αυτές που ταιριάζουν στον χαρακτήρα του. 
8. Ενδυναμώστε το παιδί προσφέροντάς του επιλογές και σεβόμενοι τις επιθυμίες του. 
9. Συμμεριστείτε τα όνειρα και την φαντασία του παιδιού σας. 
10. Να είστε ειλικρινείς με το παιδί σας.  
11. Διαβάστε μαζί με το παιδί σας παιδική λογοτεχνία –και να είστε υπομονετικοί καθ’όλη την διάρκεια της διαδικασίας. 
12. Κατανοήστε τη θεμελιακή βάση της γονεϊκής σας εξουσίας –φροντίστε αυτή να είναι ο συναισθηματικός δεσμός σας με το παιδί και όχι οι απειλές και οι ταπεινώσεις. 
13. Πιστέψτε στη θετική φύση της ανάπτυξης του ατόμου –οι εγκέφαλοι των παιδιών είναι από την φύση τους φτιαγμένοι για να αναζητούν ασφάλεια και αγάπη, γνώση και κατανόηση.

Περισσότερες πληροφορίες για την συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών θα βρείτε στο ομώνυμο βιβλίο του John Gottman.


Πηγή: www.sciencearchives.wordpress.com

Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου 2012


Πρώτη φορά στο σχολείο


Πλησιάζει ο καιρός που ανοίγουν τα σχολεία και ίσως έφτασε η ώρα για το παιδάκι σας να πάει για πρώτη φορά στο σχολείο! Το νηπιαγωγείο ή το προνήπιο είναι ο πρώτος σταθμός στη σχολική ζωή κάθε παιδιού, επομένως πρέπει να είναι καλά προετοιμασμένο ώστε όλα να κυλήσουν ομαλά.

Το παιδί ουσιαστικά για πρώτη φορά θα λείψει για κάποιες ώρες από το σπίτι, μακρυά από τους γονείς και τό οικείο περιβάλλον. Καλό είναι οι γονείς να μιλούν για το σχολείο αρκετό καιρό πριν ώστε το παιδί να είναι έτοιμο όταν έρθει η μεγάλη μέρα. Δεν είναι λίγες οι φορές που τα παιδιά έχουν άγχος για το σχολείο επειδή τους είναι κάτι άγνωστο.

Γι’ αυτό φροντίστε
  • Να εξοικειώστε τα παιδιά με καταστάσεις και ρόλους που έχουν να κάνουν με τη σχολική  ζωή. ο Αυτό μπορεί πολύ εύκολα να γίνει παίζοντας! Υπάρχουν βιβλιαράκια με θέμα τον παιδικό σταθμό ή το σχολείο, διαβάστε τα στο παιδί. Έτσι θα μάθει από τους ήρωες των βιβλιων τι κάνουν στο σχολείο. Επίσης μπορείτε να παίξετε το παιχνίδι "Τα αρκουδάκια πηγαίνουν στο σχολείο". Οι οδηγίες του παιχνιδιού πολύ απλές: Συγκεντρώστε να αγαπημένα του λούτρινα ζωάκια ή ανθρώπινες φιγούρες από παιχνίδια και πάξτε...σχολείο! Φτιάξτε μια τάξη, με δασκάλα και μαθητές και δημιουργείστε ιστορίες από την καθημερινότητα μιας σχολικής τάξης.
  • Να μην έχετε εσείς άγχος! Πολλές φορές οι γονείς προκαλούν άγχος και φόβο στα παιδιά από τη δική τους ανασφάλεια. Κρατήστε τυχόν σκέψεις όπως " αχ πως θα τα παει στο σχολείο", "αν θα συμπαθήσει τη δασκάλα" και άλλα παρόμοια, κρυμμένες και στα παιδιά να είστε ήρεμοι και αισιόδοξοι!
  • Δείξτε ενθουσιασμό και χαρά που το παιδί μεγάλωσε και ήρθε η ώρα να κάνει πολλούς φίλους, να μάθει νέα πράγματα. Πείτε στο παιδί σας τα θετικά της σχολικής ζωής!
  • Μάθετε στο παιδί τις βασικές αρχές μια τάξης. Σημαντικό είναι να του πείτε πως για ότι χρειάζεται μπορεί να απευθυνθεί στη δασκάλα. Μπορείτε να κάνετε πρόβες στο σπίτι για το πως μπορεί το παιδί για παράδειγμα να ζητήσει από τη δασκάλα να πάει για νερό ή στην τουαλέτα.
  • Σε περίπτωση που υπάρχει έντονη η θλίψη του αποχωρισμού, με κλάματα και πανικό, μην χρησιμοποιήσετε την τακτική που παρατηρείται συχνά η μαμά να μένει στο σχολείο με το παιδί και κάθε μέρα να μειώνει την ώρα της παραμονής της εκεί. Καλύτερα είναι για να υπάρχει σταδιακή μετάβαση του παιδιού στο σχολικό περιβάλλον να το αφήνετε λιγότερη ώρα εκεί. π.χ. Ξεκινήστε αφήνοντας το στο νηπιαγωγείο 1 ώρα και κάθε μέρα να το αφήνετε όλο και περισσότερο μέχρι να συνηθίσει εντελώς.
  • Μην έχετε δισταγμό...όταν το παιδί σας βλέπει έτσι πιο δύσκολα θα ξεκολλήσει από πάνω σας!
  • Δείξτε εμπιστοσύνη στο παιδί σας ότι θα τα καταφέρει!




Τα κύρια χαρακτηριστικά της διαταραχής ελλειματικής προσοχής


Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) - διεθνώς ADHD: Attention Deficit Hyperactivity Disorder - είναι μια από τις συχνότερες νευροβιολογικές διαταραχές της παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Εμφανίζεται στο 5-7% του μαθητικού πληθυσμού (αρκετές μελέτες δίνουν ένα ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό), όμως, παρόλο που πρόκειται για μια τόσο συχνή κατάσταση, συνεχίζει να είναι ελάχιστα κατανοητή στην κοινότητα και να μην είναι αποδεκτή από όλες τις επιστημονικές και κοινωνικές ομάδες. Αν και είναι μια από τις πιο μελετημένες και τεκμηριωμένες παιδοψυχιατρικές διαταραχές παγκοσμίως, έχει συγχρόνως προκαλέσει τις περισσότερες συζητήσεις και εξακολουθεί να υποδιαγιγνώσκεται σε πολλές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. 

Τα παιδιά με ΔΕΠΥ εμφανίζονται στους ειδικούς, συνήθως, μεταξύ 3 και 7 χρόνων. Η αναγνώριση του προβλήματος συμπίπτει, στις περισσότερες περιπτώσεις, με την ένταξη στο σχολείο, εξαιτίας των αυξημένων απαιτήσεων για συγκέντρωση της προσοχής, οργάνωση και συμμόρφωση στους κανόνες. 

Τα χαρακτηριστικά (πυρηνικά) συμπτώματα της ΔΕΠΥ, δηλ. η διάσπαση προσοχής, η παρορμητικότητα και η υπερκινητικότητα, θεωρούνται τόσο κοινά στην παιδική ηλικία, που συχνά η διάγνωση παραβλέπεται, ενώ σε πολλές περιπτώσεις τα προβλήματα που η ίδια η ΔΕΠΥ προκαλεί στη συμπεριφορά, στην κοινωνική προσαρμογή ή στη σχολική απόδοση, αποδίδονται σε άλλες καταστάσεις που μπορεί να συνυπάρχουν.
Έτσι η ΔΕΠΥ παραμένει συχνά αδιάγνωστη ή εσφαλμένα διαγνωσμένη ενώ, ακόμη και όταν γίνεται η σωστή διάγνωση, δεν εφαρμόζεται πάντοτε ένα ολοκληρωμένο μοντέλο συνδυασμού θεραπευτικών προσεγγίσεων που απαιτεί η αντιμετώπιση της.
Ποια κύρια συμπτώματα χαρακτηρίζουν τη ΔΕΠΥ;
Τα πυρηνικά χαρακτηριστικά της ΔΕΠΥ είναι η απροσεξία, η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα, που εξελίσσονται και αλλάζουν με την ωρίμανση του ατόμου.
Με βάση τα συμπτώματα που επικρατούν στα παιδιά σχολικής ηλικίας διακρίνουμε τρεις τύπους ΔΕΠΥ:

ΔΕΠΥ – τύπος Απροσεξίας
• δεν μπορεί να συγκεντρωθεί, 
• αποσπάται εύκολα από άσχετα ερεθίσματα,
• δεν φαίνεται να ακούει,
• δε δίνει σημασία στις λεπτομέρειες,
• κάνει λάθη απροσεξίας,
• δυσκολεύεται να ακολουθήσει οδηγίες,
• αποφεύγει εργασίες που απαιτούν συστηματική πνευματική προσπάθεια,
• ξεχνά τις σχολικές εργασίες
• χάνει πράγματα και 
• γενικά είναι ανοργάνωτος/η 

Ο τύπος αυτός είναι συχνός σε παιδιά σχολικής ηλικίας που μπορεί να μη γίνουν αντιληπτά επειδή δεν έχουν διασπαστική συμπεριφορά. Σε κάποιες περιπτώσεις είναι παιδιά που διαγνώσθηκαν σε σχετικά μεγαλύτερη ηλικία, όταν είχαν ξεπεράσει τα προβλήματα υπερκινητικότητας που εμφάνιζαν σαν μικρότερα, ενώ σε άλλες περιπτώσεις είναι μια αμιγώς διαφορετική κατάσταση από τους άλλους τύπους της ΔΕΠΥ.

ΔΕΠΥ – τύπος Παρορμητικότητας/Υπερκινητικότητας
• δυσκολεύεται να παραμείνει καθισμένος/η,
• κουνάει χέρια, πόδια, ή στριφογυρίζει στη καρέκλα,
• κοιτά συνέχεια γύρω του και πειράζει τους άλλους,
• σηκώνεται όταν δεν επιτρέπεται,
• τρέχει και σκαρφαλώνει υπερβολικά.
• δεν σκέφτεται πριν αντιδράσει,
• απαντάει πριν ολοκληρωθεί η ερώτηση,
• μιλάει συνεχώς, 
• δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του,
• στα παιχνίδια δεν ακολουθεί κανόνες,
• διακόπτει ή ενοχλεί τους άλλους,

Ο τύπος αυτός είναι πιο συχνός σε παιδιά μικρότερης ηλικίας που παρουσιάζουν έντονα υπερκινητική και παρορμητική συμπεριφορά. Στα παιδιά αυτά, το πρόβλημα της συγκέντρωσης της προσοχής δεν είναι ιδιαιτέρως εμφανές, συχνά διότι δεν έχει αναδειχτεί καθώς δεν έχουν ακόμα κληθεί να λειτουργήσουν σε σχολικό περιβάλλον.

ΔΕΠΥ – Συνδυασμένος τύπος:
Είναι επίσης συνηθισμένος τύπος ΔΕΠΥ στα παιδιά και στους εφήβους όπου παρουσιάζεται συνδυασμός κάποιων από τα παραπάνω συμπτώματα απροσεξίας, υπερκινητικότητας και παρορμητικής συμπεριφοράς.

Γενικά, η κλινική εικόνα της ΔΕΠΥ ποικίλλει από παιδί σε παιδί, ενώ μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις εμφανίζονται ΟΛΑ τα παραπάνω συμπτώματα σε έντονο βαθμό. Συνήθως υπάρχουν διαφοροποιήσεις στην ένταση των συμπτωμάτων και μάλιστα τέτοιες διακυμάνσεις μπορεί να παρατηρούνται στο ίδιο παιδί κατά την διάρκεια της ημέρας, ακόμη και από ώρα σε ώρα. Πάντως για να υπάρχει η διάγνωση της ΔΕΠΥ, τα προβλήματα αυτά πρέπει να είναι παρόντα τόσο στο σπίτι, όσο και στο σχολείο και να προκαλούν σημαντική δυσκολία στην ακαδημαϊκή απόδοση και την κοινωνική συναναστροφή.




13 συμβουλές για παιδιά που είναι αριστερόχειρες


Πρωτού ξεκινήσουμε, για το πώς να διδάξετε δεξιότητες γραφής στο παιδί σας, θα πρέπει καταρχήν να γνωρίζετε εάν το παιδί σας είναι δεξιόχειρας ή αριστερόχειρας. Είναι πολύ απλό να το προσδιορίσετε. Απλώς παρατηρήστε το παιδί σας όταν ξεκινά να μαζεύει πράγματα. Το χέρι που χρησιμοποιεί για το σκοπό αυτό θα σας δείξει εάν είναι αριστερόχειρας ή όχι. Τα αριστερόχειρα παιδιά διαφέρουν λιγάκι από τα συνηθισμένα παιδιά.

Υπάρχουν κάποια σημεία τα οποία θα πρέπει να έχετε κατά νου όταν θα ξεκινήσετε να τους διδάσκετε να γράφουν:

Αφήστε το παιδί σας να κατανοήσει ότι παρόλο που γράφει με το αριστερό χέρι, αυτό δεν είναι σε καμία περίπτωση ελάττωμα.
Κάντε το να καταλάβει ότι υπάρχουν πολλά ακόμη παιδιά σαν και αυτό, αν και μπορεί να μην είναι κοντά του.
Βεβαιωθείτε ότι μπορεί να γράψει την κάθε λέξη με καλή γραφή και με όμορφα γράμματα.
Μην το εξαναγκάζετε ποτέ να χρησιμοποιεί το δεξί χέρι, αυτό μπορεί να προκαλέσει επιπλέον πίεση, και μπορεί να μην καταφέρει να γράψει καλά.
Το παιδί θα πρέπει να κρατάει τις σημειώσεις κοντά στο “αριστερό του χέρι” δημιουργώντας την κατάλληλη γωνία σύμφωνα με τη θέση του χεριού του.
Το σημειωματάριο θα πρέπει, επίσης, να έχει την κατάλληλη απόσταση, και να τοποθετείται στο κατάλληλο ύψος με σκοπό να κάνει το παιδί να αισθάνεται άνετα κατά τη διάρκεια του γραψίματος.
Διδάξτε του πώς να κρατάει/πιάνει με τον κατάλληλο τρόπο ένα μολύβι μεταξύ του δείκτη, του μεσαίου δακτύλου και του αντίχειρα.
Να προσπαθείτε πάντα να κινητοποιείτε και να εκτιμάτε το παιδί σας όταν γράφει και χρησιμοποιεί το αριστερό του χέρι.
Δώστε του να κρατήσει χρωματιστά μολύβια/στυλό που να ελκύουν την προσοχή του, και να διατηρούν το ενδιαφέρον του στο γράψιμο.
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε την ικανότητα κατανόησης και μάθησης του παιδιού σας ενώ το διδάσκετε. Αυτό θα σας βοηθήσει να το διδάξετε με τον κατάλληλο τρόπο.
Προσπαθήστε να κατανοήσετε την υπομονή του παιδιού σας, και ακόμη και όταν απογοητεύεται παραμείνετε ψύχραιμοι. Απαιτείται μεγάλη προσπάθεια από τη δική σας πλευρά.
Προσπαθήστε να το διδάξετε εικονικά – μέσω εικόνων, και πείτε του να γράψει για αυτό που βλέπει. Αυτό θα βελτιώσει τον τρόπο χειρισμού του χεριού του.
Μην ανησυχείτε στην αρχή για τα κακογραμμένα κείμενα και τα ορθογραφικά λάθη. Βοηθήστε το παιδί σας να βελτιωθεί σταδιακά.
Τέλος, κάθε παιδί με αριστερή πλευρίωση θα πρέπει να ακολουθεί κάποιες τεχνικές κατά την εμπλοκή του σε γραφοκινητικές δραστηριότητες καθώς η φορά της γραφής, αλλά και η κατεύθυνση έχει αναπτυχθεί από δεξιόχειρες για δεξιόχειρες!!!
Ουσιαστικά προσπαθούμε να κάνουμε το παιδί να γράψει αντίθετα από τον φυσικό του τρόπο…
Ας δούμε λοιπόν πώς μπορούμε να κάνουμε λίγο ποιο εύκολη τη ζωή του…

Οι αριστερόχειρες θα πρέπει να κάθονται ελάχιστα ποιο ψηλά στην καρέκλα από τους δεξιόχειρες. Έτσι η οπτική επαφή με αυτό που γράφουν θα είναι καλύτερη. Ένα μαξιλαράκι στο κάθισμα θα βοηθήσει αρκετά.
Επίσης, με την ίδια ακριβώς λογική θα πρέπει να πιάνει το όργανο πιο ψηλά (περίπου 3,5 εκατοστά από την μύτη του μολυβιού).
Η δύναμη που βάζουμε στο μολύβι θα πρέπει να είναι ίση σε κάθε δάκτυλο (αντίχειρας, μέσος και δείκτης) ώστε η θέση να μην χαλάει.
Η θέση του χαρτιού είναι εξαιρετικά σημαντική!!! Ποτέ το χαρτί παράλληλο με το σώμα του παιδιού αλλά παράλληλο με το χέρι που γράφει!! (Στην περίπτωση μας σκεφτείτε ότι η αριστερή πάνω γωνία θα πρέπει περίπου να «δείχνει» την πάνω πλευρά του γραφείου / θρανίου).
Επίσης, καλό θα ήταν να χρησιμοποιούμε αρχικά μολυβί με μαλακή μύτη ώστε η ροή πάνω στο χαρτί να είναι πιο ομαλή.
Στα γράμματα που απαιτούν οριζόντιες γραμμές δεν θα πρέπει να είμαστε αυστηροί με την φορά (αριστερά προς δεξιά) αλλά θα πρέπει να αφήσουμε τα παιδιά να διαλέξουν ό,τι τα βολεύει!
Επίσης, αν είναι δυνατό στο σχολείο καλό θα ήταν να μην κάθεται στο ίδιο θρανίο ένας αριστερόχειρας με έναν δεξιόχειρα!!!

www.ikid.gr

Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου 2012


Πώς θα εγκαταλείψετε τις πάνες


Το παιδάκι σας έχει ξεκινήσει να χρησιμοποιεί το γιο γιό του; Αν ακόμα «αγαπά» την πάνα, δεν υπάρχει λόγος να ανησυχείτε και να το πιέζετε. Μερικές απλές συμβουλές θα σας βοηθήσουν...
Της Σοφίας Μ. Κουλούρη, εργοθεραπεύτριας, www.anaptixipaidiou.gr
Η εκπαίδευση του παιδιού στη χρήση του γιο-γιό απαιτεί υπομονή! Μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες ή και μήνες έως ότου ολοκληρωθεί.
Μη δείξετε σημάδια ανυπομονησίας και μη μαλώνετε το παιδί.
Ενθαρρύνετέ το να συμμετέχει και το ίδιο στο ντύσιμο και στο γδύσιμό του, καθώς και στην τακτοποίηση των παιχνιδιών του.
Αν το παιδί σας δεν είναι πολύ πρόθυμο να συνεργαστεί, χρησιμοποιήστε ως κίνητρο μια «καρτέλα επιδόσεων» με αυτοκόλλητα. Σημειώνετε από ένα σταυρό σε κάθε κουτάκι και κάθε φορά που συνεργάζεται, όταν του το ζητάτε να κάνει κάτι, καλύπτετε το σταυρό με ένα αυτοκόλλητο. Μόλις δείτε ότι για αρκετές φορές συνεχόμενες ημέρες, σχεδόν όλοι οι σταυροί έχουν καλυφτεί, μπορείτε να είστε βέβαιη ότι το παιδί σας είναι έτοιμο να συνεργαστεί μαζί σας στην εκπαίδευση της τουαλέτας.
Ενθαρρύνετε το παιδί να σας πει πότε είναι έτοιμο να ουρήσει ή αισθάνεται κινήσεις του εντέρου.
Αν σας μιλήσει αφού έχει βρέξει την πάνα του, επιβραβεύστε το και πείτε του την επόμενη φορά να σας το πει πιο πριν.
Αποφασίστε προσεκτικά τι λέξεις θα χρησιμοποιήσετε για το θέμα και μείνετε σταθερές σε αυτές για να αποφύγετε σύγχυση.
Όταν δείχνει ότι είναι έτοιμο να ουρήσει ή να αφοδεύσει, οδηγείστε το στο γιο-γιό. Αφήστε το να καθίσει για μερικά λεπτά. Αν δεν γίνει τίποτα, μην απογοητευτείτε. Κάντε την όλη διαδικασία να φαίνεται ευχάριστη και συνηθισμένη.
Κάντε τη χρήση του γιο-γιό μέρος της καθημερινής ρουτίνας του παιδιού. Μπορείτε να το κατευθύνετε στο γιο-γιό μόλις σηκώνεται το πρωί και πριν πέσει για ύπνο το βράδυ.
• Επιβραβεύστε κάθε προσπάθεια του παιδιού με αγκαλιές και ενθαρρυντικά λόγια. Μην το μαλώσετε ποτέ αν κάνει κάτι λάθος! Θυμηθείτε ότι κάθε παιδί έχει τους δικούς του ρυθμούς και τις δικές του ιδιαιτερότητες.

Πηγή: www.familylife.gr

Ασκήσεις στο σπίτι για να γράψουν καλύτερα γράμματα 


«Αργεί να γράψει», «Καθυστερεί και κουράζεται», «Σπαταλάει όλο το χρόνο για να γράψει καλύτερα γράμματα», «Μπερδεύει τα γράμματα». Προβληματισμοί πολλών γονιών, ειδικά στις πρώτες τάξεις του σχολείου, καθώς βλέπουν τα παιδιά να δυσκολεύονται στη γραφή. H Άσπα Μητρακάκη, ειδική παιδαγωγός – κοινωνική ανθρωπολόγος, μάς δείχνει δύο εύκολες ασκήσεις, τις οποίες θα κάνουμε μαζί με τα παιδιά, υπό μορφή παιχνιδιού, για να τα βοηθήσουμε να εξασκηθούν στη γραφή.

Η γραφή είναι η καταγραφή της γλώσσας με ένα κωδικοποιημένο συμβολικό σύστημα. Στις αλφαβητικές γλώσσες (όπως η Ελληνική) τα σύμβολα είναι τα γράμματα τα οποία αντιστοιχούν στους προφερόμενους φθόγγους. Η ορθή γραφή μάλιστα διέπεται απο κανόνες γραμματικούς, συντακτικούς, ορθογραφίας.
Για να επιτευχθεί η σωστή καταγραφή προϋπάρχουν αρκετές προϋποθέσεις. Σωστή λαβή του μολυβιού, σωστή θέση του σώματος, κατάλληλη οπτική και ακουστική διάκριση και πληθώρα άλλων που έχουν σχέση με την ωριμότητα διαφόρων χαρακτηριστικών όπως είναι η ψυχοκινητική ανάπτυξη. Πολλές φορές τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες/Δυσλεξία δυσκολεύονται στην απεικόνιση και καταγραφή των γραμμάτων πχ. αργή γραφή, κακογραφία, καθρεπτική γραφή, σύγχυση πεζών και κεφαλαίων κτλ.
Στα προγράμματα παρέμβασης για να ξεπεράσουμε αυτές τις δυσκολίες γίνονται ασκήσεις που βασίζονται σε μεγαλύτερη συμμετοχή των αισθήσεων και της κίνησης. Με αυτό τον τρόπο πετυχαίνουμε ισχυρότερη εντύπωση του ορθού προσανατολισμού, της κίνησης και της φοράς κάθε γράμματος.
Δυο τρόποι που μπορούμε να διδάξουμε τα γράμματα σε παιδιά με Δυσγραφία είναι και οι παρακάτω.

A’τρόπος

Το παιδί γεμίζει το περίγραμμα του γράμματος με κύκλους απο μαρκαδόρους, ξυλομπογιές, κραγιόν, κηρομπογιές.
Εξασκείται: Στην ορθή φορά και προσανατολισμό της γραφής, στην λεπτή κινητικότητα, στο γέμισμα μέσα σε πλαίσιο (εσωτερικό γράμματος) και στη σωστή λαβή του μολυβιού.










B” τρόπος

Σε αυτόν τον τρόπο το παιδί γεμίζει με αυτοκόλλητα το εσωτερικό του γράμματος.
Εξασκείται: Στην ορθή φορά και προσανατολισμό της γραφής καθώς και στην λεπτή κινητικότητα μέσα απο την κίνηση «ξεκολλάω και κολλάω το αυτοκόλλητο».

Απευθύνεται: Σε παιδιά Δημοτικού με μαθησιακές δυσκολίες/Δυσλεξία/Δυσορθογραφία που δυσκολεύονται στην άνετη γραφή. Επίσης είναι ένας ιδιαίτερα δημιουργικός τρόπος εκμάθησης των γραμμάτων για παιδιά Νηπιαγωγείου και Α” Δημοτικού. Μπορεί να γίνει απο γονείς, εκπαιδευτικούς, θεραπευτές.


www.infokids.gr

Hλικίες που τα παιδιά παράγουν τα φωνήματα και τα συμπλέγματα χωρίς να παρουσιάζουν καμιά αρθρωτική δυσκολία


της Μπέλλα Σταυρούλα

Ο πρώτος ήχος που παράγει ένα παιδί με τη γέννηση του είναι το κλάμα. Είναι το μόνο μέσο που διαθέτει αρχικά για να επικοινωνήσει λεκτικά με τα άτομα που είναι γύρω του. Με την πάροδο του χρόνου αρχίζει να αναπτύσσεται το βάβισμα, που είναι διάφοροι ήχοι, που παράγει το παιδί προκειμένου να επικοινωνήσει, χωρίς όμως να συνδέονται αυτοί οι  ήχοι μεταξύ τους για να σχηματίσουν λέξεις. Στη συνέχεια το παιδί αρχίζει να μουρμουρίζει χρησιμοποιώντας τους ήχους μ, π, μπ στην ηλικία των 6 μηνών. Στην πλειοψηφία των παιδιών η ομιλία αρχίζει να αναπτύσσεται με σχηματισμένες λέξεις μετά το πρώτο έτος της ζωής του παιδιού. Το λεξιλόγιο αυξάνεται σταδιακά και αρχίζουν οι λέξεις να παράγονται ακόμα πιο καθαρά με την πάροδο του χρόνου.

Στην ηλικία των 2,5-3 ετών τα παιδιά παράγουν καθαρά τα φωνήματα και τα συμπλέγματα μ, π ,τ, κ, μπ, γκ μέσα στις λέξεις 

Στην ηλικία των 3 -3,5 ετών τα παιδιά παράγουν καθαρά τα φωνήματα και τα συμπλέγματα  γ, χ, ντ μέσα στις λέξεις 

Στην ηλικία των 3,5-4 ετών τα παιδιά παράγουν καθαρά τα φωνήματα και τα συμπλέγματα Φ, β, σ, ζ, λ, σπ, πλ, κλ, βλ, κν, πν, πκ, νγ μέσα στις λέξεις 

Στην ηλικία των 4-4,5 ετών τα παιδιά παράγουν καθαρά τα φωνήματα και τα συμπλέγματα Θ,  δ , φλ, στ, σκ, ψ, ξ, χτ,  κρ, δγ, ζμ, μν μέσα στις λέξεις 

Στην ηλικία των 4,5-5 ετών τα παιδιά παράγουν καθαρά τα συμπλέγματα τσ, ντζ, σφ, βρ, ντρ, χν, ζγ, φτ μέσα στις λέξεις 

Στην ηλικία των 5-5,5 ετών τα παιδιά παράγουν καθαρά τα φωνήματα και τα συμπλέγματα ρ, ν , γλ, γρ, στρ μέσα στις λέξεις 

Στην ηλικία των 5-5,5 ετών τα παιδιά παράγουν καθαρά τα συμπλέγματα δρ, θρ, χτρ μέσα στις λέξεις

Όμως δεν ακολουθούν όλα τα παιδιά την ίδια πορεία ανάπτυξης. Κάθε παιδί έχει τα δικά του χρονολογικά ορόσημα κατάκτησης των φωνημάτων και των συμπλεγμάτων, τα οποία ορόσημα μπορεί να αποκλίνουν από τα προαναφερθέντα. Η ηλικία η οποία είναι καθοριστική για την μετέπειτα εξέλιξη του παιδιού είναι ηλικία των 5-5.5 ετών. Στην ηλικία αυτή το παιδί πρέπει να παράγει καθαρά όλα τα φωνήματα και τα συμπλέγματα ώστε να μην επηρεαστεί η μετέπειτα μαθησιακή του διαδικασία και μεταφερθούν και στο γραπτό λόγο οι προφορικές του δυσκολίες. Η έγκυρη αντιμετώπιση τους οδηγεί στην μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης  μαθησιακών δυσκολιών.


www.iatrognosi.gr