Bullying: Παρενόχληση, εκφοβισμός παιδιών και εφήβων

Τι είναι το Βullying;

Είναι μια επαναλαμβανόμενη επιθετική συμπεριφορά, που μπορεί να είναι σωματική, λεκτική, ή σχεσιακή. Τα αγόρια συχνά φοβερίζουν με φυσικές απειλές και ενέργειες, ενώ τα κορίτσια είναι πιο πιθανό να εμπλακούν σε λεκτικό ή σχεσιακό εκφοβισμό. Τα αποτελέσματα είναι παρόμοια για τα παιδιά που δέχονται τέτοιες συμπεριφορές:

-Αισθάνονται πόνο, θυμό, φόβο, νιώθουν αβοήθητα, χωρίς ελπίδα, απομονωμένα, ντροπή, ακόμη και ενοχή ότι ο εκφοβισμός είναι κατά κάποιο τρόπο δικό τους σφάλμα. Μπορούν ακόμη να εκδηλώσουν αυτοκτονικές τάσεις.

-Η σωματική υγεία είναι πολύ πιθανό να υποφέρει εξίσου και τα παιδιά αυτά βρίσκονται σε μεγαλύτερο βαθμό εκτεθειμένα στον κίνδυνο να αναπτύξουν προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση ή ως ενήλικες να εμφανίσουν PTSD (διαταραχή μετα-τραυματικού στρες).

-Είσαι πολύ πιθανό να χάσουν, να παραλείψουν ή  ακόμα και να εγκαταλείψουν το σχολείο για να αποφύγουν να πέσουν θύματα σχολικού εκφοβισμού.

Η πιο καταστροφική πτυχή του εκφοβισμού είναι η επανάληψη του. Τα παιδιά ή οι έφηβοι που χρησιμοποιούν τη συμπεριφορά του εκφοβισμού συχνά είναι αμείλικτα και συνεχίζουν την παρενόχληση ξανά και ξανά για μεγάλες χρονικές περιόδους. Τα άτομα που παρενοχλούνται, ζουν με τον συνεχή φόβο του πότε θα ξαναπέσουν θύματα εκφοβισμού, με ποιο τρόπο και ως που θα φτάσει η κατάσταση την επόμενη φορά.

Είδη εκφοβισμού / παρενόχλησης

Σωματικός εκφοβισμός:

-Χτυπήματα, κλοτσιές, σπρωξίματα ή ακόμα και οι απειλές αυτών

-Κλοπές, κρύψιμο ή καταστροφή πραγμάτων κάποιου

-Καψόνια, παρενοχλήσεις, ταπείνωση. Κάνοντας κάποιος να κάνει πράγματα που αυτός ή αυτή δεν θέλει να κάνει.

Λεκτικός εκφοβισμός:   

 -Χαρακτηρισμοί

-Πειράγματα, χλευασμοί

-Προσβολές ή λεκτική κακοποίηση

Σχεσιακός εκφοβισμός:

-Άρνηση να μιλήσει σε κάποιον

-Εξαίρεση κάποιου από ομάδες ή δραστηριότητες

-Διάδοση ψεμάτων ή φήμες για κάποιον

-Καψόνια, παρενοχλήσεις, ταπείνωση. Κάνοντας κάποιος να κάνει πράγματα που αυτός ή αυτή δεν θέλει να κάνει.

Έρευνα δείχνει ότι περίπου 25% των παιδιών βιώνουν εκφοβισμό. Ενώ υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορεί ένα παιδί να γίνει στόχος εκφοβισμού, οι κύριοι λόγοι είναι συνήθως η φυσική του εμφάνιση ή η θέση που κατέχει μέσα στην κοινωνική του ομάδα.

Τα παιδιά ή οι έφηβοι που παρενοχλούν με αυτόν τον τρόπο άλλα παιδιά ή εφήβους, έχουν την τάση να "διαλέγουν" εκείνα που είναι "διαφορετικά" ή δεν ταιριάζουν με την επικρατούσα τάση. Μπορεί να είναι λόγω του τρόπου που ντύνονται, συμπεριφέρονται ή λόγω της φυλής τους, θρησκείας τους ή και του σεξουαλικού τους προσανατολισμού. Μπορεί ακόμη να είναι απλά επειδή ένα παιδί είναι καινούργιο στο σχολείο ή στη γειτονιά και δεν έχει κάνει ακόμα φίλους.

Εάν ένα παιδί είναι θύμα εκφοβισμού μπορεί να μην είναι προφανής σε έναν γονέα ή έναν δάσκαλο. Οι περισσότεροι εκφοβισμοί πραγματοποιούνται μακριά από τους ενήλικες, όταν τα παιδιά βρίσκονται μόνα σε διαδρόμους ή στο δρόμο από το σχολείο στο σπίτι, για παράδειγμα. Τα παιδιά που ασκούν τον εκφοβισμό οποιαδήποτε μορφής τείνουν να είναι έμπειρα στο να κρύβουν τη συμπεριφορά τους από τους ενήλικες και τα παιδιά που πέφτουν θύματα του bullying συχνά καλύπτουν στοιχεία, λόγω της αίσθησης της ντροπής της οποίας αισθάνονται.

Προειδοποιητικά σημάδια ότι το παιδί σας έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού:

-Σωματικά ενοχλήματα

-Ανησυχία, θυμός, κυκλοθυμικότητα

-Εφιάλτες

-Μειωμένη σχολική απόδοση

-Απομάκρυνση από φίλους και δραστηριότητες

Από την άλλη πλευρά, μπορεί να είναι δύσκολο για κάθε γονέα να αντιληφθεί πως το παιδί του παρενοχλεί τους άλλους. Όσο πιο γρήγορα όμως μπορεί να αντιληφθεί και να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, τόσο πιο πολλές πιθανότητες έχει να αποφύγει τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτή η συμπεριφορά σε ένα παιδί. Τα παιδιά που παρενοχλούν τους άλλους:

-Έχουν υψηλότερο κίνδυνο για κατάχρηση αλκοόλ και άλλων ναρκωτικών στην εφηβεία και ως ενήλικες.

-Είναι πιο πιθανό να μπλεχτούν σε καυγάδες, να βανδαλίσουν ιδιοκτησία και να εγκαταλείψουν το σχολείο.

-Είναι δύο φορές πιο πιθανό από τους συνομηλίκους τους να έχουν ποινικές καταδίκες ως ενήλικες και τέσσερις φορές πιο πιθανό να είναι παραβάτες πολλαπλές φορές.

-Είναι πιο πιθανό ως ενήλικες να είναι προσβλητικοί απέναντι στους συντρόφους τους, τους συζύγους τους ή τα παιδιά τους.

Προειδοποιητικά σημάδια ότι το παιδί σας μπορεί να προκαλεί σχολικό εκφοβισμό:

- Γίνεται συχνά βίαιο με τους άλλους

-Εμπλέκεται σε σωματικές ή λεκτικές διαμάχες με άλλους

-Καλείται στο γραφείο της διεύθυνσης του σχολείου συχνά ή μπαίνει συχνά τιμωρίες

-Έχει επιπλέον χρήματα ή νέα αντικείμενα, που δεν μπορεί να εξηγήσει πως τα απέκτησε

-Κατηγορεί γρήγορα άλλους

-Δεν αναλαμβάνει την ευθύνη για τις πράξεις του

-Έχει φίλους που παρενοχλούν τους άλλους

-Έχει την ανάγκη να κερδίζει ή να είναι καλύτερο σε όλα

Ο εκφοβισμός είναι συχνά μια συμπεριφορά που μαθαίνεται. Τα παιδιά μπορούν να μάθουν την επιθετική συμπεριφορά από τις εμπειρίες τους στο σπίτι. Έρευνα δείχνει ότι ορισμένα παιδιά και έφηβοι μπορεί να γίνουν πιο επιθετικά παίζοντας βίαια βιντεοπαιχνίδια. Ενώ είναι ένα αμφιλεγόμενο θέμα, οι γονείς θα πρέπει να παρακολουθούν την ποσότητα του βίαιου περιεχομένου που τα παιδιά τους εκτίθενται μέσω της τηλεόρασης, των ταινιών ή των βιντεοπαιχνιδιών.

Ως γονέας, μπορεί να είστε το κακό παράδειγμα για τα παιδιά σας χτυπώντας τα ως τιμωρία ή χρησιμοποιώντας λεκτική ή σωματική βία απέναντι στη σύζυγό σας ή ακόμη και παρουσιάζοντας εκφοβιστική συμπεριφορά, όπως:

-Παρενοχλώντας τον προπονητή του παιδιού σας, τους διαιτητές ή τα μέλη της αντίπαλης ομάδας.

-Βρίζοντας άλλους οδηγούς στο δρόμο

-Ταπεινώνοντας  μια σερβιτόρα, μια πωλήτρια ή έναν οδηγό ταξί που έκανε ένα λάθος.

-Μιλώντας αρνητικά για άλλους μαθητές, γονείς ή  δασκάλους, έτσι ώστε το παιδί σας να νομίζει ότι είναι αποδεκτή η χρήση λεκτικής βίας για να εκφοβίσει τους άλλους.

Οι δάσκαλοι και οι γονείς και των παιδιών που πέφτουν θύματα σχολικού εκφοβισμού αλλά και των παιδιών που παρενοχλούν με αυτή την συμπεριφορά, μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διακοπή του bullying. Δημιουργώντας ένα ασφαλές, χωρίς άγχος περιβάλλον στο σπίτι και στο σχολείο μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της έντασης και του άγχους που μπορεί να οδηγήσει σε bullying.

Πηγή: www.iatrognosi.gr

H Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση (ξανα)ορίζει τα χαρακτηριστικά του αυτισμού

Οι αιτίες που προκαλούν τον αυτισμό, οι θεραπείες και το αν μπορεί να θεωρηθεί σαν νοητική διαταραχή, έχουν απασχολήσει τους επιστήμονες για μεγάλο διάστημα – χαρακτηριστική ήταν η εκτενής και ιδιαίτερα ζωντανή συζήτηση για την ...περίεργη ιδέα ότι τα παιδικά εμβόλια μπορεί να προκαλούν τον αυτισμό, ανεξάρτητα από την έλλειψη οποιασδήποτε επιστημονικής έρευνας που να την υποστηρίζει. Πλέον, ψυχίατροι και μέλη της κοινότητας του αυτισμού εμπλέκονται σε μια πιο ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων για τον ορισμό και τις τεχνικές διάγνωσης του αυτισμού, έννοιες που έχουν άμεση σχέση με το πόσο εύκολο είναι για τα άτομα με διαγνωσμένο αυτισμό να αποκτήσουν πρόσβαση σε ιατρικές και κοινωνικές υπηρεσίες.

Επίκεντρο της διαμάχης είναι η νέα έκδοση της «Βίβλου» της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Ένωσης (American Psychiatric Association - APA), το γνωστό Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM). Η νεότερη έκδοση, το DSM-5, που είναι προγραμματισμένη για να βγει στη δημοσιότητα το Μάιο του 2013, φαίνεται ότι εξαιρεί πολλά άτομα από τη διάγνωση αυτισμού και άρα από τις υπηρεσίες που σχετίζονται με αυτόν. Αν και τα ήδη διαγνωσμένα άτομα δε θα έχουν πρόβλημα πρόσβασης, θα είναι πιο δύσκολο για μελλοντικές περιπτώσεις να ενταχθούν, σύμφωνα με έγκυρα ψυχιατρικά περιοδικά. Οι έρευνες που δημοσιεύονται στα περιοδικά αναφέρουν ότι οι αλλαγές στα κριτήρια που περιέχονται στο DSM-5 προέρχονται από ερευνητική δουλειά και τα νέα κριτήρια είναι πιο ακριβή από αυτά που περιέχονται στην τρέχουσα έκθεση του βιβλίου, το DSM-IV. Τα νέα αυτά κριτήρια ανεβάζουν τον πήχη για τη διάγνωση, αγνοώντας άτομα με λιγότερο έντονα συμπτώματα σε σχέση με τις πιο βαριές περιπτώσεις.

Γενικά, ο αυτισμός ορίζεται σαν μια διαταραχή κατά την οποία ο εγκέφαλος ενός παιδιού δεν αναπτύσσεται σύμφωνα με το συνηθισμένο πρότυπο και οι νευρώνες αναπτύσσουν συνδέσεις με ασυνήθιστους τρόπους. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά του αυτισμού σχετίζονται με προβλήματα στην κοινωνική συμπεριφορά και επικοινωνία, όπως υστέρηση στη γλωσσική ανάπτυξη, αποφυγή οπτικής επαφής με άλλα άτομα και δυσκολία στο να κάνουν φίλους, αλλά και σε περιορισμένη και επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά. Το DSM-5 εντάσσει διάφορες διαταραχές όπως η διαταραχή Asperger’s, η παιδική αποδιοργανωτική διαταραχή (Childhood Disintegrative Disorder) και οι διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές που δεν εντάσσονται σε άλλη κατηγορία, σε μια ευρεία κατηγορία με το γενικό όνομα autism spectrum disorder (ASD), με τη λογική ότι όλες αυτές οι καταστάσεις εμφανίζουν παρόμοια συμπτώματα που δεν εντάσσονται σε άλλες κατηγορίες, αλλά ανήκουν στο ίδιο φάσμα διαταραχών.

Σύμφωνα με την προηγούμενη έκδοση, η διάγνωση αυτισμού βασίζεται στην εκδήλωση τουλάχιστον 6 από 12 πιθανά συμπτώματα, τα οποία χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: προβλήματα στην κοινωνική αλληλεπίδραση, προβλήματα στην επικοινωνία και περιορισμένη και επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά και ενδιαφέροντα. Το DSM-5 διακρίνει επτά συμπτώματα στις κατηγορίες της κοινωνικής επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης και της περιορισμένης κι επαναλαμβανόμενης συμπεριφοράς. Η αιτιολογία για το συνδυασμό των κατηγοριών επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης είναι ότι σύμφωνα με τις έρευνες, τα συμπτώματα σε αυτές τις κατηγορίες εμφανίζονται σχεδόν πάντα παράλληλα. Αντίστοιχα, αν και δεν εμφανιζόνταν στο DSM-IV, το DSM-5 περιλαμβάνει σαν κριτήριο την αυξημένη ή μειωμένη λειτουργία των αισθήσεων.

Η ανταπόκριση της ψυχιατρικής κοινότητας στα νέα κριτήρια είναι πάντως χλιαρή και σχετίζεται περισσότερο με τον αριθμό κριτηρίων που απαιτούνται για τη διάγνωση. Από τη δεκαετία του 1980, ο αριθμός των διαγνώσεων έχει αυξηθεί σημαντικά σε όλο τον κόσμο, ενώ στις Η.Π.Α. εκτιμάται ότι περίπου 9 στα 1000 παιδιά εντάσσονται στο φάσμα, κάνοντας πολλούς ψυχιάτρους να εκτιμούν ότι αυτό μερικώς εξηγείται από τα χαλαρά κριτήρια του DSM-IV. Από την άλλη, τρεις μελέτες που δημοσιεύτηκαν από το περσινό καλοκαίρι μέχρι και πρόσφατα, αναφέρουν ότι τα κριτήρια του DSM-5 είναι πολύ αυστηρά, αλλά μικρές αλλαγές θα τα βελτίωναν σημαντικά – κάτι τέτοιο πάντως δε θεωρείται ότι εντάσσεται στην αναβάθμιση του DSM από την APA.

Η μόνη επιδημιολογική έρευνα που συγκρίνει τις δύο εκδόσεις του DSM έχει δημοσιευτεί από τη Marja-Leena Mattila από το Πανεπιστήμιο του Oulu στη Φινλανδία. Από ένα δείγμα 5000 Φινλανδών μαθητών, στο οποίο εντοπίστηκαν 26 περιπτώσεις με IQ μεγαλύτερο από 50 και εντάσσονται στο φάσμα αυτισμού σύμφωνα με το DSM-IV, μόνο 12 θα εντάσσονταν σύμφωνα με το DSM-5. Θεωρώντας ότι χρειάζονται μόνο δύο από τα τρία συμπτώματα στην ομάδα κοινωνικής αλληλεπίδρασης κι επικοινωνίας, ο αριθμός αυξήθηκε στους 25 (από 26). Η έρευνα αυτή δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο 2011 στο περιοδικό της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδικής και Εφηβικής Ψυχιατρικής.

Αντίθετα, ο Thomas Frazier από Κέντρο Αυτισμού στο νοσοκομείο του Cleveland, βρήκε ότι οι δύο ομάδες κριτηρίων του DSM-5 αποδίδουν καλύτερα την ομαδοποίηση των συμπτωμάτων σε σχέση με τις τρεις ομάδες του DSM-IV (σφάλμα 3% σε σχέση με το 14% του DSM-IV), συμφωνώντας με τα ευρήματα του William Mandy (University College στο Λονδίνο). Και οι δύο έρευνες δημοσιεύονται αυτό το μήνα στο ίδιο περιοδικό. Συνολικά, πολλοί ψυχίατροι φαίνεται ότι συμφωνούν ότι τα κριτήρια του DSM-5 είναι αρκετά αυστηρά, ενώ δεν έχουν ποσοτικές διακρίσεις, ενώ άλλοι αναφέρουν ότι τα κριτήρια δεν πρέπει να χαλαρώσουν αφού πολλά άτομα στα οποία γίνεται διάγνωση για Asperger’s, στην πραγματικότητα δεν έχουν αυτισμό κι έτσι δεν πρέπει να ενταχθούν στο φάσμα. Ο Darrel Regier, αντιπρόεδρος της Ομάδας Εργασίας του DSM-5, αναφέρει ότι γνωρίζει τις πρόσφατες μελέτες και ότι η επιτροπή θα τις εξετάσει για να δει αν απαιτείται αναμόρφωση των κριτηρίων του DSM-5 για το φάσμα αυτισμού, μέχρι την οριστικοποίησή του το Μάιο του 2013.

Πηγή: www.openscience.gr

Δόμηση ημερήσιου προγράμματος

Φτιάξτε ένα ημερήσιο ή εβδομαδιαίο πρόγραμμα για το «τι θα κάνουμε»

Πολλές είναι οι φορές που ανακοινώνουμε στα παιδιά τελευταία στιγμή ότι πρέπει να αφήσουν το παιχνίδι τους εκείνη τη στιγμή γιατί πρέπει να πάνε στο μπαλέτο, στο κολυμβητήριο ή γιατί είναι η ώρα να πάνε στο σχολείο κτλ. Τα παιδιά προσχολικής αλλά και σχολικής ηλικίας (πρώτη, δευτέρα δημοτικού) δεν έχουν την αίσθηση του προγράμματος στο μυαλό τους, των δραστηριοτήτων ή πραγμάτων που πρέπει να κάνουν καθώς και των ημερών της εβδομάδας, με αποτέλεσμα να τους φαίνονται όλα ξαφνικά. 

Ένας εύκολος τρόπος για να ξέρει το παιδί μας το τι πρέπει να κάνει ή το που πρέπει να πάει και με ποια σειρά θα τα κάνει, είναι να δημιουργήσουμε έναν ημερήσιο και εβδομαδιαίο πρόγραμμα με τις ασχολίες και τις υποχρεώσεις του. 

Το πρόγραμμα TEACCH είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στην περίπτωση που το παιδί μας έχει την ανάγκη να γνωρίζει τί θα ακολουθήσει μετά, διευκολύνει τις μεταβάσεις, χτίζει την ανεξαρτησία, οργανώνει τον χώρο και το χρόνο, διδάσκει ελαστικότητα και προγραμματίζει αγαπημένες δραστηριότητες.

Έτσι το βοηθάμε και να είναι πάντα σε θέση να ξέρει τις δραστηριότητές του αλλά και να αρχίζει σιγά σιγά να έχει μια καλύτερη αίσθηση του χρόνου (πριν – τώρα – μετά) και στη συνέχεια να αντιλαμβάνεται καλύτερα το χθες – σήμερα – αύριο.

Παρακάτω σας παρουσιάζουμε έναν, από τους πολλούς, τρόπο κατασκευής τπυ προγράμματος του παιδιού. Ο τρόπος δόμησης του εκάστοτε προγράμματος, μην ξεχνάτε πως θα πρέπει να είναι εξατομικευμένος, σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ανάγκες και δυνατότητες του παιδιού (π.χ εικόνες ή λέξεις των δραστηριοτήτων, οριζόντια ή κάθετη δόμηση, μετάβαση με κάρτα ή λεκτικά, διάρκεια προγράμματος, κ.λ.π).

Υλικά που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε : 

- Ένα μεγάλο χαρτόνι 

- Μαρκαδόρους 

- Post it σε σχήμα βέλους που κολλάμε και ξεκολλάνε εύκολα. 

Χωρίζουμε το χαρτόνι με τις μέρες τις εβδομάδας στην πάνω οριζόντια γραμμή και στην κάθετη αριστερή πλευρά γράφουμε ή ζωγραφίζουμε το τι πρέπει να κάνει. Π.χ. 

-Δευτέρα : Σχολείο – Σπίτι – Μαθήματα – Μπαλέτο – Σπίτι – Παιχνίδι – Ύπνος 

- Τρίτη : Σχολείο – Οδοντίατρο – Μαθήματα – Σπίτι – Παιχνίδι – Τηλεόραση – Ύπνος κτλ 

Ανάλογα με το τι έχει να κάνει το παιδί κατεβάζετε και το βελάκι post it στη σωστή δραστηριότητα. 

Είναι στο χέρι του καθενός πόσο αναλυτικό ή πόσο επιγραμματικό θα φτιάξει το πρόγραμμά του, ανάλογα σε τι θέλει να βοηθήσει το παιδί του. 

Αν ένα παιδί έχει δυσκολία στις μετακινήσεις από το σπίτι σε άλλα μέρη, τότε θα χρησιμοποιηθούν μόνο οι δραστηριότητες που γίνονται εκτός σπιτιού. Π.χ σχολείο – σπίτι – μπαλέτο – ζωγραφική – σπίτι .

Αν ένα παιδί έχει δυσκολία στο να οργανωθεί μέσα στο σπίτι τότε μπορεί να γίνει το πρόγραμμα μόνο με καθημερινές ρουτίνες του σπιτιού π.χ. πίνω γάλα – φοράω ρούχα- πάω σχολείο – πλένω χέρια – τρώω – κοιμάμαι – βλέπω τηλεόραση κτλ. 

Σε πιο μεγάλα παιδιά μπορεί να γίνει ακριβώς ο ίδιος πίνακας αλλά και με χρήση του ρολογιού π.χ. τηλεόραση 20 λεπτά – παιχνίδι 1 ώρα – διάβασμα 1 ώρα κτλ.

Μην ξεχάσετε όμως να ενημερώσετε από την αρχή το παιδί ότι κάποιες φορές μπορεί κάτι να αλλάξει στο πρόγραμμα, κάτι να προστεθεί ή να αφαιρεθεί. Όσο πιο νωρίς το έχετε ενημερώσει τόσο πιο εύκολα θα το δεχτεί και το παιδί. Συμβουλευτείτε εκπαιδευμένους, στη συγκεκριμένη μέθοδο, θεραπευτές, προκειμένου να το εφαρμόσετε σωστά και με ασφάλεια.

Πηγή: http://paidikaiergotherapeia.blogspot.gr/2012/04/blog-post_5374.html

Έλλειψη προσοχής: πώς να την αντιμετωπίσετε

Τα παιδιά με ΔΕΠ ή ΔΕΠΥ αδυνατούν να συγκεντρωθούν και η αδυναμία τους αυτή ορισμένες φορές παρεξηγείται ως κακή συμπεριφορά. Είναι εκείνα τα παιδιά που κάνουν τους δασκάλους να "ξελαρυγγιάζονται", να διακόπτουν συχνά τη ροή του μαθήματος και να ψάχνουν απελπισμένα να βρούν τρόπους διαχείρισης! Υπάρχουν ορισμένοι τρόποι να την αντιμετωπίσετε, ανάλογα με την περίσταση.

Όταν το παιδί αργεί χαρακτηριστικά

Πολλοί γονείς διαμαρτύρονται ότι τα παιδιά τους αργούν για το σχολείο ή τις εξωσχολικές δραστηριότητες. Έχω ακούσει πολλούς γονείς να διαμαρτύρονται ότι όταν φτάσει η ώρα να φύγουν από το σπίτι, πηγαίνουν στο δωμάτιο του παιδιού αναμένοντας να το βρουν ντυμένο και έτοιμο να φύγει και το βρίσκουν ακόμα με τις πυτζάμες να παίζει με τα παιχνίδια του.

Αυτό οφείλεται στη δυσκολία που αντιμετωπίζουν τα παιδιά να οργανώσουν στο μυαλό τους αυτά που πρέπει να κάνουν. Η λύση είναι το πρόγραμμα. 

Φτιάξτε ένα πρόγραμμα για το παιδί σας, με όλα αυτά που πρέπει να κάνει προκειμένου να ετοιμαστεί για το σχολείο (ή κάποια άλλη δραστηριότητα όπως ζωγραφική, χορό, τέννις κτλ). Καταγράψτε αναλυτικά, με τη σωστή σειρά, όλα τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει. Αναρτήστε αυτή τη λίστα στο δωμάτιό του, στο μπάνιο ή σε όποιο άλλο δωμάτιο θα χρειαστεί να πάει. Θα βοηθήσει σημαντικά το παιδί.

Επίσης θα πρέπει να μετριάσετε ή να εξαλείψετε όλους τους πιθανούς παράγοντες που θα διασπάσουν την προσοχή του παιδιού. Ένα παιδί με ΔΕΠ, ενώ φοράει τα παπούτσια του, μπορεί να δει το αγαπημένο του παιχνίδι. Η προσοχή του θα στραφεί άμεσα σε αυτό και θα «ξεχάσει» ότι πρέπει να φορέσει και το άλλο του παπούτσι. Καλό είναι να του μάθετε να τακτοποιεί το δωμάτιό του πριν πέσει για ύπνο, κρύβοντας τα παιχνίδια. Επίσης θα πρέπει να μην έχει τηλεόραση στο δωμάτιό του ή αυτή να είναι σβηστή, καθώς είναι πολύ εύκολο να «απορροφηθεί» από κάποια εκπομπή. Κάτι αντίστοιχο θα πρέπει να γίνει και με τα πράγματα που παίρνει στο σχολείο. Η κασετίνα του για παράδειγμα, θα πρέπει να περιέχει τα απολύτως απαραίτητα, διότι διαφορετικά θα ασχολείται με τις ώρες με ξύστρες, χαρακάκια κ.λ.π, αντί να παρακολουθεί την παράδωση του μαθήματος.

Όταν το παιδί δυσκολεύεται να θυμηθεί

Ένα ακόμα συχνό παράπονο των γονέων ή δασκάλων είναι ότι πολλά παιδιά δεν κάνουν αυτά που τους λένε. Αυτό οφείλεται στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά με τη συγκέντρωση προσοχής, οι οποίες επηρεάζουν και τη μνήμη τους. Δώστε τους σαφείς και γραπτές κατά προτίμηση οδηγίες (αν είναι εικονογραφημένες, ακόμα καλύτερα) και μην τους ζητάτε πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Απλά θα εστιάσουν σε ένα από αυτά και τα υπόλοιπα θα τα αμελήσουν. Δεν σας αγνοούν επίτηδες, απλά δεν είναι σε θέση να θυμηθούν όλα όσα τους ζητάτε.

Όταν το παιδί δεν απαντά

Πολλές φορές, ο γονιός ή ο δάσκαλος απευθύνουν μια ερώτηση σε ένα παιδί και δεν παίρνουν απάντηση. Το αποτέλεσμα είναι να θεωρήσουν ότι το παιδί τους αγνοεί. Αυτό που ισχύει, είναι ότι το παιδί επεξεργάζεται στο μυαλό του την απάντηση που θα δώσει. Μάθετε στο παιδί να απαντά «θέλω λίγο χρόνο να το σκεφτώ» πριν δώσει την απάντησή του. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ο συνομιλητής του θα καταλάβει ότι το παιδί δεν τον αγνοεί και θα πάψει να είναι ανυπόμονος για την απάντηση.

Όταν τιμωρείτε το παιδί 

Καλό είναι να αποφύγετε τις έντονες επιπλήξεις, μπροστά στους συμμαθητές του, κάτι που τις περισσότερες φορές οδηγεί σε αλυσιδωτά προβλήματα. Δώστε τους ρόλο μέσα στην τάξη (π.χ βοηθού του δασκάλου) για να μοιράζει τις φωτοτυπίες, να σβήνει τον πίνακα, κ.λ.π. Ενισχύστε επίσης την καλή τους συμπεριφορά, αντί να τους στερήσετε την ώρα του διαλείμματος.

Πηγή: paidikaiergotherapeia.blogspot.gr

Τι είναι η Εκλεκτική αλαλία;

Η εκλεκτική αλαλία είναι μια διαταραχή που προέρχεται από το άγχος και κατά την οποία το παιδί δεν καταφέρνει να εκφραστεί για κάποια πράγματα και με κάποιους ανθρώπους. Ένα παιδί με εκλεκτική αλαλία μπορεί, για παράδειγμα να μιλάει κανονικά στο σπίτι, ή όταν μένει μόνο του με τους γονείς του, αλλά δεν μπορεί να μιλάει, ή να μιλάει ψιθυριστά, σε κάποιο άλλο κοινωνικό περιβάλλον – στο σχολείο, δημοσίως, ή σε οικογενειακές συγκεντρώσεις.

Οι γονείς και οι δάσκαλοι θεωρούν ότι το παιδί το κάνει σκόπιμα και αρνείται να μιλήσει, ή μιλάει αρκετά δυνατά για να το ακούσουν, αλλά το ίδιο το παιδί το βιώνει ως μία αδυναμία. Μπορεί να προκαλέσει μεγάλη αγωνία – δεν μπορεί να επικοινωνήσει ακόμη και αν πονάει, ή για παράδειγμα, θέλει να χρησιμοποιήσει το μπάνιο, και αυτό το εμποδίζει στο να συμμετέχει στην τάξη στο σχολείο, καθώς και σε άλλες για την ηλικία του δραστηριότητες.

Δε θα πρέπει να συγχέεται με την άρνηση, που μπορεί να παρουσιάζει, να προσαρμοστεί για να μιλήσει μία νέα γλώσσα, ή με τη συστολή που μπορεί να έχει στην προσαρμογή του τις πρώτες εβδομάδες σε ένα καινούριο σχολείο.

Με ποιο τρόπο εντοπίζεται

Εάν το παιδί σας υποφέρει από εκλεκτική αλαλία, μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα στο σπίτι, αλλά να μην εκφράζεται λεκτικά στο σχολείο. Κάποια παιδιά φαίνονται να παραλύουν από φόβο όταν δεν μπορούν να μιλήσουν, και δυσκολεύονται ακόμη να επικοινωνήσουν και με οποιοδήποτε άλλο τρόπο.

Κάποια άλλα θα χρησιμοποιήσουν χειρονομίες, θα αλλάξουν την έκφραση στο πρόσωπό τους, και θα κάνουν νεύμα για να ξεφύγουν από μια δύσκολη κατάσταση. Ακόμη και στο σπίτι μπορεί να πέσουν σε σιγή όταν κάποιος εκτός από τα μέλη της οικογένειας είναι παρών. Οι γονείς συχνά αντιλαμβάνονται σημάδια εκλεκτικής αλαλίας όταν σε ένα παιδί είναι τριών ή τεσσάρων ετών, οι προσπάθειες να το κάνουν να μιλήσει δεν έχουν κάποιο θετικό αποτέλεσμα.

Αίτια

Η επιστημονική κοινότητα είναι αβέβαιη για τα αίτια που προκαλούν την εκλεκτική αλαλία, η οποία εμφανίζεται σε ποσοστό μεταξύ 0.7% και 2% – ή επηρεάζει το λιγότερο 1 στα 140 παιδιά – αλλά εξαιτίας της συσχέτισης με διαταραχές στο άγχος, πολλοί ισχυρίζονται ότι η κατάσταση αυτή είναι κληρονομική και πιθανόν γενετική. Γενικά, τουλάχιστον ένας γονέας που έχει παιδί με εκλεκτική αλαλία αναφέρει ότι το παιδί είχε προβλήματα με το άγχος όταν ήταν μικρό.

Διάγνωση

Η διάγνωση θα πρέπει να γίνεται από επαγγελματία ο οποίος να είναι καταρτισμένος στην εκλεκτική αλαλία και να είναι σε θέση να αποκλείει άλλες καταστάσεις οι οποίες εμφανίζουν παρόμοια συμπτώματα.

Από όταν είναι μικρά, τα παιδιά που αγχώνονται παρουσιάζουν δυσκολία στη συνεργασία τους για μια αξιολόγηση – ειδικά εάν εμφανίζουν εκλεκτική αλαλία – ωστόσο ο ειδικός που θα κάνει τη διάγνωση θα βασιστεί κυρίως στο ιστορικό που θα λάβει από τους γονείς και άλλους ενήλικες που εμπλέκονται στη ζωή του παιδιού, για να καθορίσει ένα πρότυπο συμπεριφοράς σε αυτές τις καταστάσεις. Μπορεί να ζητήσουν κάποια video που έχουν τραβηχτεί στο σπίτι στα οποία να αποτυπώνεται η συμπεριφορά του παιδιού, και το παρατηρούν μόνο του με τους γονείς του.

Για να διαγνωστεί ένα παιδί με εκλεκτική αλαλία θα πρέπει να μπορεί να μιλάει με κάποιους όρους και όχι με κάποιους άλλους, η κατάσταση αυτή θα πρέπει να έχει διάρκεια ενός μηνός όπου δε θα είναι ο πρώτος μήνας στο σχολείο, και θα πρέπει να παρεμβαίνει στη σχολική εκπαίδευση και τις κοινωνικές δραστηριότητες. Η εκλεκτική αλαλία παρουσιάζεται σε ποσοστό 2:1 σε κορίτσια/αγόρια.

Αντιμετώπιση

Συμπεριφορά: Η αντιμετώπιση που είναι περισσότερο εμπεριστατωμένη και προτείνεται για την εκλεκτική αλαλία είναι η συμπεριφορική θεραπεία. Ο θεραπευτής δουλεύει με το παιδί και τους γονείς για να προσεγγίσει σταδιακά τα σημεία που το δυσκολεύουν, ενισχύοντας έτσι κάθε φορά την αυτοπεποίθησή του. Το παιδί δεν πιέζεται ποτέ να μιλήσει, και ενθαρρύνεται πάντα θετικά. Εξειδικευμένες τεχνικές χρησιμοποιούνται για να καθοδηγήσουν την αυξημένη έκθεση του παιδιού σε δύσκολες καταστάσεις, και ο θεραπευτής θα διδάξει τους γονείς και το παιδί πώς να χρησιμοποιούν τις τεχνικές αυτές σε πραγματικές καταστάσεις.

Νεότερες προσεγγίσεις αποδεικνύουν ότι εντατική αγωγή από τη στιγμή της διάγνωσης μπορεί να αποδειχτεί πιο αποτελεσματική από ότι παραδοσιακές εβδομαδιαίες συνεδρίες. Κάποιοι ειδικοί στην εκλεκτική αλαλία παρέχουν στους ασθενείς ημερήσιες και εβδομαδιαίες εμπειρίες στο σχολείο και την κατασκήνωση για να μπορέσουν πιο ρεαλιστικά να προσομοιώσουν τις πραγματικές καταστάσεις της ζωής στις οποίες δυσκολεύονται τα παιδιά.

Με ποιες άλλες διαταραχές μπορεί να συνυπάρχει

Το 90% των παιδιών τείνουν να εμφανίζουν και άλλες διαταραχές άγχους. Μπορεί επίσης να υποφέρουν από διαταραχές στη διάθεση, όπως επίσης και διαταραχές στη μάθηση. Αυτές οι παράμετροι θα πρέπει να συνυπολογίζονται στην οργάνωση του θεραπευτικού προγράμματος του παιδιού.

Πηγή: www.ikidcenters.com

Τα χαρακτηριστικά της δυσαριθμησίας

Η δυσαριθμησία είναι η ειδική μαθησιακή δυσκολία που σχετίζεται με τα μαθηματικά. Είναι μια από τις πιο παρεξηγημένες μαθησιακές δυσκολίες αφού οι περισσότεροι γονείς και εκπαιδευτικοί την αγνοούν και νομίζουν ότι οι δυσκολίες στα μαθηματικά οφείλονται στη νοημοσύνη του παιδιού. Η δυσαριθμησία όμως δεν σχετίζεται με χαμηλή νοημοσύνη, αντιθέτως παιδιά με δυσαριθμησία μπορεί να έχουν ακόμα και υψηλό δείκτη νοημοσύνης! Αποτέλεσμα είναι η κόπωση του παιδιού και η συνδεδεμένη με αυτό άρνηση και αποφυγή για οτιδήποτε έχει σχέση με μαθηματικά και αριθμούς και η μειωμένη αυτοεκτίμηση.

Οι κυριότερες ενδείξεις της ειδικής μαθησιακής δυσκολίας, της δυσαριθμησίας, είναι οι εξής: 

• δυσκολία στην ανάγνωση και στη γραφή των αριθμών

• παραλείψεις αριθμών, αντιστροφές ή αντικατάσταση ενός αριθμού με κάποιον άλλον αριθμό

• δυσκολία τοποθέτησης των αριθμών στη σωστή σειρά (προβλήματα σειροθέτησης).π.χ. Να βάλει τους αριθμούς από το μεγαλύτερο στο μικρότερο

• εκτέλεση των μαθηματικών πράξεων με χρησιμοποίηση των δαχτύλων για το μέτρημα των αριθμών, ακόμη και σε ηλικία άνω των 8 ετών που θεωρητικά έχει γίνει η αυτοματοποίηση των πράξεων

• δυσκολία στην εκμάθησης της ώρας

• δυσκολία στην εκτέλεση των πράξεων, παρόλο που τις έχει διδαχτεί

• δυσκολία στην εκμάθηση των χρημάτων και στη καθημερινή τους χρήση

•μεγάλη δυσκολία στην εκμάθηση της προπαίδειας

• αδυναμία να κατανοήσει και να λύσει ένα μαθηματικό πρόβλημα

• συνεχής παράλειψη των κρατουμένων στις μαθηματικές πράξεις

• δυσκολία στην κατανόηση προμαθηματικών εννοιών. π.χ. Το παιδί δεν μπορεί να διαχωρίσει εύκολα το μεγάλο από το μικρό, τα πολλά από τα λίγα, τα περισσότερα και τα λιγότερα

• δυσκολία στη γεωμετρία

• προβλήματα προσανατολισμού στο χώρο π.χ. μπερδεύει το δεξιά-αριστερά, δεν μπορεί εύκολα να προσανατολιστεί μέσα στο χώρο

• αδυναμία αίσθησης του χρόνου, δηλαδή  το παιδί δυσκολεύεται να κατανοήσει το χθες και το αύριο, το παρόν και το παρελθόν

• δυσκολία στην ενασχόληση με επιτραπέζια παιχνίδια που βασίζονται σε μία λογική σειρά

Πηγή: paidagwgos.blogspot.gr

Δυσκολίες οπτικής αντίληψης

Σήμερα, ολοένα και περισσότερα παιδιά εμφανίζουν αδυναμίες οπτικής σκέψης και κινητικών δεξιότητων. Σε όλα τα στάδια ανάπτυξης ενός παιδιού ο συντονισμός και των δύο είναι πολύ σημαντικός για να μπορεί το παιδί να μάθει να λειτουργεί αποτελεσματικά σε δραστηριότητες όπως: η κίνηση στο χώρο, οι κατασκευές (πχ παζλ), η οργάνωση του χώρου, το γράψιμο, η αντιγραφή σχημάτων, η ζωγραφική κ.α. 

Οι δυσκολίες σε αυτές τις δραστηριότητες μπορεί να οφείλονται σε: 

• αδυναμία οπτικής αντίληψης και σκέψης (να μπορεί δηλ. το παιδί να δώσει λύση σε κάποιο πρόβλημα χρησιμοποιώντας μόνο την όραση του)
• αδυναμία εκτέλεσης κινήσεων (διαδοχή-προγραμματισμός κινήσεων, κιναισθησία)
• συνδυασμό και των δύo

Οπτική-Χωροταξική Αντίληψη & Συμπτώματα

Είναι η ικανότητα του ανθρώπου να κατανοεί οπτικά τη σχέση μεταξύ των αντικειμένων στο χώρο, τις έννοιες του πάνω, κάτω, δεξιά, αριστερά, μέσα, έξω. Επίσης, να κατανοεί τη θέση και την κατεύθυνση των αντικειμένων, των σχημάτων, των γραμμάτων και των αριθμών στο χώρο. Μια αδυναμία σε αυτήν την ικανότητα εμποδίζει σημαντικά καθε οπτοκινητική δραστηριότητα. 

• δυσκολία στην κίνηση στο χώρο και στα ομαδικά παιχνίδια με μπάλα,
• δυσκολία στην εκτίμηση των αποστάσεων και στον προσανατολισμό,
• δυσκολία στην κατανόηση του ρυθμού και του χρόνου,
• δυσκολία με τα παζλ, τις κατασκευές με τουβλάκια (πχ LEGO) και τους χάρτες,
• ζωγραφίζει πολύ απλά και ανώριμα,
• στο γράψιμο ενώνει τις λέξεις μεταξύ τους,
• ξεκινά να γράφει απο την μέση της σελίδας,
• το μέγεθος των γραμμάτων δεν είναι σταθερό,
• αντιστρέφει γράμματα και αριθμούς,
• αλλάζει την σειρά των γραμμάτων σε μια λέξη,
• δεν στοιχίζει σωστά τους αριθμούς στο τετράδιο,
• έχει μεγάλη δυσκολία στην γεωμετρία και τις συμμετρίες,
• δεν μένει στις γραμμές όταν γράφει.

Κάποιες από τις ενδείξεις που αναφέρονται εδώ, μπορεί να υπάρχουν και σε παιδιά προσχολικής ηλικίας χωρίς να σημαίνει ότι έχουν κάποια αδυναμία. Όταν όμως αυτές συνεχιστούν και στα πρώτα σχολικά χρόνια είναι πιο πιθανό να οφείλονται σε κάποια μορφή αδυναμίας.

Πηγή: paidikaiergotherapeia.blogspot.gr