Αυτισμός. Η πρόκληση της τάξης. Μέρος β’

Στο προηγούμενο άρθρο είδαμε κάποια βασικά σημεία – κλειδιά που θα πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας όταν προσπαθούμε να εκπαιδεύσουμε και εντάξουμε ένα παιδί με αυτισμό στην σχολική τάξη.

Θα πρέπει λοιπόν να σχεδιάζουμε προσεκτικά την παρέμβασή μας, να είμαστε καλά οπλισμένοι με μπόλικη υπομονή και να μην τα παρατάμε ποτέ. Να επιμένουμε στην κατάκτηση των στόχων μας οι οποίοι φυσικά θα είναι στρατηγικά και ρεαλιστικά δομημένοι.

Απαραίτητο όμως είναι και να κατανοήσουμε και τα στοιχεία της ίδιας της διαταραχής και συγκεκριμένα, ιδιαίτερα γνωρίσματα που παρατηρούμε όταν δουλεύουμε με παιδιά με αυτισμό στην τάξη.

  Δεξιότητες και ικανότητες

… οι οποίες εμφανίζουν ανομοιογένεια δυναμικότητας στα παιδιά με αυτισμό. Για παράδειγμα, ένας μαθητής με αυτισμό μπορεί να ζωγραφίζει και να γράφει με χαρακτηριστική ευκολία αλλά παράλληλα να μην καταφέρνει να κουμπώσει το μπουφάν ή να δέσει τα κορδόνια του!

 Ανάγνωση λέξεων ή φράσεων

… χωρίς κατανόηση. Πολλές φορές ένα παιδί μπορεί να αναγνωρίζει και διαβάζει λέξεις αλλά να μην τις κατανοεί. Χωρίς κατανόηση λοιπόν του τί ακριβώς διαβάζει, η ικανότητα να εκφωνεί τις λέξεις που βλέπει είναι αμφίβολη!

  Κατάκτηση δεξιότητας

… αφού δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι οτι ο μαθητής έχει κατακτήσει μια δεξιότητα μέχρι να μπορεί να αντεπεξέλθει σε αυτή χωρίς κόπο και με άνεση. η κατάκτηση έρχεται με συνεχή επανάληψη της εκπαίδευσης σε καθημερινή και εβδομαδιαία βάση. Όταν είμαστε σίγουροι οτι έχει κατακτηθεί την τσεκάρουμε αρχικά εβδομαδιαία και στη συνέχεια μηνιαία. Η επιβεβαίωση της κατάκτησης που με τόσο κόπο πραγματοποιήθηκε θα αποτελεί πηγή ικανοποίησης και χαράς για εμάς και τον μαθητή.

  Υπερευαισθησία σε εξωτερικά ερεθίσματα

… πολύ συχνά, μαθητές με αυτισμό εμφανίζουν μεγάλη ευαισθησία σε ακουστικά και άλλα ερεθίσματα. Ένας συνηθισμένος ήχος ή κίνηση για εμάς μπορεί να είναι απίστευτα διασπαστικός και ενοχλητικός για έναν μαθητή με αυτισμό. Ο ήχος ας πούμε του κλιματισμού, ένα αεροπλάνο που περνά ή οι φωνές άλλων μαθητών στον διάδρομο πιθανότατα είναι ο λόγος που ένα παιδί δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά μέσα στην τάξη.

Θα πρέπει λοιπόν να είναι σημαντικός παράγοντας που προσέχουμε όταν σχεδιάζουμε το πρόγραμμα και τον τρόπο διδασκαλίας του μαθητή. Όταν δίνουμε οδηγίες προσπαθούμε να μιλάμε σιγά και καθαρά, με όσο το δυνατόν πιο σύντομο τρόπο. Τέλος, θα πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι ο μαθητής μπορεί να φιλτράρει σωστά τα ακουστικά και μη ερεθίσματα που δέχεται, διαφορετικά η ικανότητα συγκέντρωσής του θα είναι μηδενική.. Σκεφτόμαστε λύσεις όπως το να μην κάθεται κοντά σε παράθυρο/κλιματιστικό, στο οπτικό του πεδίο να είναι μόνο ό,τι χρειάζεται, ακόμα και την χρήση ακουστικών.

   Ετοιμότητα για μάθηση

… όπου θα πρέπει να διαχωρίσουμε δύο πράγματα: την ικανότητα για μάθηση και την μη προσαρμοστική συμπεριφορά. Λίγο δύσκολο να τα διαχωρίσουμε, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για μαθητές με αυτισμό, οι οποίοι είναι αρκετά πίσω από τους συνομηλίκους τους σε επίπεδο δεξιοτήτων. Η αλήθεια είναι ότι δύσκολα μπορούμε να αναγνωρίσουμε αρκετές φορές αν μια αντίδραση συμβαίνει επειδή ο μαθητής δεν μπορεί να τα καταφέρει – δηλαδή δεν είναι έτοιμος για αυτό το βήμα ή απλά δεν βρίσκει κανένα ενδιαφέρον σε αυτό και δεν έχει κανένα κίνητρο ώστε να προσπαθήσει. Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να υπολογίσουμε πόσο πίσω είναι συνολικά και να ξεκινήσουμε από εκεί…

Η Μαρία, είναι τεσσάρων ετών αλλά οι δεξιότητές της είναι στο ίδιο επίπεδο με ένα παιδί στο τέλος της βρεφικής ηλικίας, δηλαδή γύρω δύο χρόνια.. Σε γενικές γραμμές ένα παιδί στην ηλικία των δύο δεν είναι έτοιμα για εκπαίδευση στην χρήση τουαλέτας οπότε και η Μαρία, ανεξάρτητα από την χρονολογική της ηλικία δεν είναι ακόμη έτοιμη για την εκπαίδευση.

Η λειτουργική της ηλικία θα πρέπει να ανέβει γύρω στους 36 μήνες πριν η εκπαίδευση στην τουαλέτα μπορεί να γίνει με επιτυχία. Βέβαια, μπορεί αυτό μπορεί να γίνει όταν θα ειναι πέντε ετών, ακόμα και έξι. Η προσπάθεια όμως να εκπαιδεύσω την Μαρία σε κάτι για το οποίο ΔΕΝ είναι έτοιμη θα αποβεί το πιθανότερο καταστροφικό για την ίδια και κάθε άλλο εμπλεκόμενο… Ιδιαίτερα αν μπερδέψουμε τις αντιδράσεις και την ανικανότητα εκπαίδευσης με την ικανότητα για μάθηση και την μη προσαρμοστική συμπεριφορά!!!!

Η αρχή αυτή ισχύει σε γενικές γραμμές σε κάθε κατηγορία δεξιοτήτων.

Πηγή: www.ikidcenters.com