ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΟΧΙ ΔΥΣΛΕΞΙΑ

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ

Έλληνα Σεβαστή-Ειρήνη
(Φιλόλογος με σπουδές στην ειδική αγωγή)

Πόσες  φορές έχει τύχει να μας παρουσιαστεί μαθητής, ο οποίος να μην μπορεί να εκφράσει το λόγο του όπως θα έπρεπε για την ηλικία του, να μην μπορεί να γράψει εκτενείς εκθέσεις και κατευθείαν έχουμε βγάλει το συμπέρασμα ότι το παιδί έχει δυσλεξία; Χαρακτηριστικό λοιπόν των παιδιών με δυσλεξία δεν είναι η έκταση των παραγράφων τους, ή ο περιορισμένος λόγος τους τις περισσότερες φορές όπως συνηθίζουμε να πιστεύουμε…

Αν το παιδί ή ο μαθητής μας παρουσιάζει περιορισμένο λεξιλόγιο ή παρατηρήσουμε ότι ο λόγος του είναι αρκετά περιορισμένος, ή ακόμα ότι θυμίζει ίσως και λόγο παιδιού μικρότερης ηλικίας, τότε θα ήταν πιο σωστό να υποθέσουμε ότι το συγκεκριμένο παιδί παρουσιάζει διαταραχή λόγου (δυσφασία) και όχι κατ’ανάγκην δυσλεξία!

Τα παιδιά με διαταραχή λόγου δε χαρακτηρίζονται από πλούσιο λεξιλόγιο,δυσκολεύονται να αναπτύξουν ένα θέμα συζήτησης,στο οποίο ο λόγος τους να είναι οργανωμένος,ενώ οι εκθέσεις τους ή οι απαντήσεις τους γενικότερα,όταν πρέπει να είναι εκτενείς,δεν είναι και παρουσιάζουν λεξιλόγιο του προφορικού λόγου πολλές φορές…Δεν είναι λίγες οι φορές που ενδεχομένως ένα τέτοιο παιδί το χαρακτηρίζαμε ως παιδί με διάσπασηπροσοχής,όμως είναι λάθος…Το γεγονός ότι μπορεί να παρουσιαστούν μαζί διάσπαση προσοχής ή δυσλεξία με τη διαταραχήλόγου,δε σημαίνει ότι το παιδί παρουσιάζει μόνο τα δυο πρώτα!Πώς όμως μπορούμε να βοηθήσουμε ένα παιδί με διαταραχήλόγου;

Πρόκειται ομολογουμένως για μια αρκετά δύσκολη περίπτωση παιδιών,όμως μπορούμε να ανακαλύψουμε τεχνικές και με υπομονή και επιμονή να συμβάλλουμε στη διευκόλυνση αυτών των παιδιών ή μαθητών μας…

Ένας πολύ καλός τρόπος είναι να μάθουμε στα παιδιά αυτά να χειρίζονται πρώτα απ’ όλα το λεξικό! Πολλά από αυτά δε γνωρίζουν τη χρήση του λεξικού και όταν αρχίσουν να μπαίνουν στη διαδικασία προκαλεί ενδιαφέρον! Μπορούμε να τα προτρέψουμε να βρουν,να καταγράψουν και να μάθουν διάφορες λέξεις,τις οποίες θα τους έχουμε δώσει και έτσι μέσα από τη βιωματική διαδικασία,τα ίδια μπορούν να μάθουν και να κατανοήσουν έναν αρκετά μεγάλο αριθμό λέξεων!

Θα ήταν καλό να δημιουργούσαμε προτάσεις μαζί με τα παιδιά,προκειμένου να κατανοήσουν πότε ακριβώς χρησιμοποιούνται οι συγκεκριμένες λέξεις,γιατί πολλά από αυτά πολλές φορές τις τοποθετούν σε σημεία,στα οποία δεν ταιριάζουν.

Επίσης,είναι πολύ καλό να χρησιμοποιούμε αν θέλουμε και κόμικς,τα οποία αρέσουν σε πολλά παιδιά λόγω των χρωμάτων και των εικόνων τους,ή και παραμύθια με εικόνες, μέσα από τα οποία θα μπορούσαμε να αναπτύξουμε μια συζήτηση μαζί τους,ώστε να καλλιεργήσουμε την ευχέρεια στο λόγο τους!

Ακόμα και η ζωγραφική θα μπορούσε να καταστεί αρωγός για τα παιδιά αυτά…Μπορούμε να τα προτρέψουμε να ζωγραφίσουν ένα θέμα,αντί να το γράψουν σε στυλ έκθεσης και στη συνέχεια να το συζητήσουν μαζί μας!

Η κατανόηση επιπλέον του νοήματος θα ήταν ένας καλός τρόπος ώστε τα παιδιά αυτά να καλλιεργήσουν την κρίση τους! Θα ήταν καλύτερο αρχικά να συζητάμε μαζί τους τον τίτλο του εκάστοτε κειμένου και να τα ρωτάμε με τι θα πίστευαν τα ίδια ότι είχε σχέση αυτός,πριν ξεκινήσουν να διαβάζουν το κείμενο,το οποίο καλό θα ήταν να αναγνώσουν από μέσα τους και στη συνέχεια να κληθούν να το καταγράψουν,αφού προηγουμένως το διηγηθούν σε εμάς προφορικά!

Το σημαντικότερο όμως όλων των τεχνικών είναι η άπλαιτη υπομονή μας και η ακόμα μεγαλύτερη επιμονή μας,με στόχο να συμβάλλουμε στη διευκόλυνση,αλλά και βελτίωση αυτών των παιδιών! Το λάθος όλων μας είναι ότι περιμένουμε ένα αποτέλεσμα-μια βελτίωση,στο βαθμό που εμείς θα θέλαμε,όμως ας σκεφτούμε ότι ακόμα και η πιο μικρή καλυτέρευση είναι σημαντικό κίνητρο γι’ αυτά τα παιδιά και μια ακόμα πιο δυναμωτική ένεση για να συνεχίσουν!

Πηγή: nohmatiki.wordpress.com

Μέθοδος εναλλακτικής επικοινωνίας ΜΑΚΑΤΟΝ

Το MAKATON είναι ένα πρόγραμμα ανάπτυξης της επικοινωνίας για άτομα που εμφανίζουν ένα ευρύ φάσμα αναπτυξιακών δυσκολιών.

Είναι ένα πρωτότυπο γλωσσικό πρόγραμμα το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μία συστηματική πολυαισθητηριακή προσέγγιση ( αφού συνδυάζει ομιλία, νοήματα, και γραφικά σύμβολα) για την ανάπτυξη δεξιοτήτων όπως επικοινωνία, λόγος, γνώσεις γραφής και ανάγνωσης. Επίσης είναι μία πηγή ενός πολύ λειτουργικού λεξιλογίου για άτομα με επικοινωνιακές ανάγκες και τα συνδιαλεγόμενα πρόσωπα.

Βασικός στόχος του εναλλακτικού αυτού τρόπου επικοινωνίας είναι η ανάπτυξη της κατανόησης και χρήσης του λόγου μέσω συμβόλων. Λέξεις και έννοιες έχουν ταυτιστεί με συγκεκριμένα σύμβολα τα οποία μαθαίνει το παιδί και τα οποία χρησιμοποιεί για να επικοινωνήσει με το περιβάλλον του. Έτσι με έναν απλό αλλά πολύ λειτουργικό τρόπο είναι σε θέση πια να συμμετέχει στη κοινωνική ζωή και να διεκδικεί τα δικαιώματά του.

Το MAKATON αποτελείται από ένα βασικό λεξιλόγιο 450 εννοιών που λέγεται πυρήνας και ένα λεξιλόγιο Πηγή που περιέχει πάνω από 7000 έννοιες. Αυτά χρησιμοποιούνται πάντοτε με ομιλία, νοήματα και ασπρόμαυρες εικόνες/σύμβολα. Το παιδί καθώς και οι γονείς του εκπαιδεύονται και εξοικειώνονται με τη χρήση αυτών των συμβόλων και μπορεί να εφαρμοστεί σε όλα τα περιβάλλοντα δηλαδή στο σπίτι, στο σχολείο κτλ..

Η διδακτική του προσέγγιση εστιάζεται, σε πρώτο επίπεδο, στην απόκτηση βασικών δεξιοτήτων επικοινωνίας και γλώσσας και σε ένα υψηλότερο επίπεδο, στην κατάκτηση της ανάγνωσης και της γραφής.

Χρη¬σιμοποιείται με επιτυχία σε άτομα με μέτριες ή και σοβαρές δυσκολίες μάθησης αλλά και άτομα με σωματικά προβλήματα, παιδιά και ενήλικες με νοητική καθυστέρηση, αυτισμό, ειδική γλωσσική διαταραχή, πολλαπλές αισθητηριακές βλάβες καθώς και επίκτητα νευρολογικά προ¬βλήματα.

Πιο αναλυτικά τα παιδιά και οι ενήλικες που χρησιμοποιούν το ΜΑΚΑΤΟΝ αντιμετωπίζουν :

- Δυσκολίες διάσπασης προσοχής και δυσκολίες ακουστικής αντίληψης

- Δυσκολίες στην κατανόηση λόγου

- Δυσκολίες στην ανάπτυξη της ομιλίας

-Δυσκολίες σε επίπεδο έκφρασης για την ικανοποίηση των αναγκών τους, την εκδήλωση των συναισθημάτων τους, των σκέψεών τους, των επιλογών και των προτιμήσεών τους.

- Δυσκολίες σε επίπεδο ανάγνωσης και γραφής.

Ιστορικό

Το MAKATON ξεκίνησε και σχεδιάστηκε στην Αγγλία το 1973 από την λογοπεδικό Margaret Walker όπου χρησιμοποιήθηκε σε ενήλικες κωφούς που είχαν σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες. Από το 1978 άρχισε να χρησιμοποιείται σε σχολεία Ειδικής αγωγής και πολύ γρήγορα διαδόθηκε και σε άλλες χώρες. Στην Ελλάδα έγινε γνωστό από το 1992 όπου πια έχει προσαρμοστεί στην Ελληνική γλώσσα το Βασικό λεξιλόγιο, τα νοήματα και τα σύμβολα έτσι ώστε να καλύπτει τις ανάγκες της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας

Η μέθοδος MAKATON μπορεί να εφαρμοστεί από λογοθεραπευτή ή και εργοθεραπευτή.

Πηγή: www.childit.gr

Δεξιότητες ανάγνωσης ενός παιδιού ανά ηλικία

8-12 μηνών

• Το παιδί δείχνει ενδιαφέρον σε βιβλία που περιέχουν οικεία σε αυτό εικόνες
• Κοιτάει εικόνες σε βιβλία για πολύ μικρό χρονικό διάστημα, όταν κατονομάζονται από έναν ενήλικα

1 Ετους

• Το παιδί κοιτάει τις εικόνες ενός βιβλίου, όταν κατονομάζονται από έναν ενήλικα και ίσως τις δείχνει ή παράγει ήχους.
• Ανταποκρίνεται σε τραγούδια και μελωδίες παράγοντας ήχους ή μουρμουρίζοντας μόνο του.

1-2 Ετών

• Γυρνάει τις σελίδες στο βιβλίο περισσότερες από μια φορές.
• Χτυπά ελαφρά με το δάκτυλο του ή δείχνει μερικές εικόνες από ένα βιβλίο, ειδικά όταν κατονομάζονται από έναν ενήλικα.
• Δείχνει ενδιαφέρον σε απλές και σύντομες ιστορίες.
• Αρχίζει να κατονομάζει έγχρωμες εικόνες.

2-3 Ετών

• Γνωρίζει τη λειτουργία και τη χρήση του γραπτού λόγου - οι λέξεις αποκτούν σημασία και σκοπό.
• Δείχνει και κατονομάζει πολλές συνήθεις εικόνες από βιβλία.
• Αποκτάει κάποια αγαπημένα βιβλία και απολαμβάνει να του τα διαβάζουν ξανά και ξανά.
• Αρχίζει να κάθεται μόνο του και να κοιτάει βιβλία.
• Γυρνάει μια σελίδα τη φορά.
• Γνωρίζει ότι τα βιβλία έχουν μπροστινή και πίσω όψη.
• Γνωρίζει πώς να ανοίγει και να κρατάει τα βιβλία.
• Γνωρίζει την κατεύθυνση της εκτύπωσης των βιβλίων (από αριστερά προς τα δεξιά).
• Απολαμβάνει να του διαβάζουν βιβλία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (5-15 λεπτά).

3-4 Ετών

• Αναγνωρίζει γνωστά λογότυπα, όπως ονόματα κουτιών από δημητριακά, ταμπέλες καταστημάτων, σήματα οδικής κυκλοφορίας, και ίσως τα κατονομάζει (π.χ. «Εδώ λέει αμίτα!»).
• Προσποιείται ότι διαβάζει βιβλία κρατώντας τα, γυρνώντας τις σελίδες και λέγοντας μερικές λέξεις.
• Αναγνωρίζει και ίσως λέει λέξεις που είναι μελωδικές και λέξεις που αρχίζουν από το ίδιο γράμμα.
• Απολαμβάνει να του διαβάζουν βιβλία και να συμμετέχει στην ανάγνωση συμπληρώνοντας γνωστά κομμάτια.

4 Ετών

• Λέει μελωδικές λέξεις και βάζει σε σειρά λέξεις που αρχίζουν από το ίδιο γράμμα.
• Καταλαβαίνει ότι ο γονιός του διαβάζει τις λέξεις μέσα από το κείμενο του βιβλίου και δεν κάνει περιγραφή των εικόνων.
• Αναγνωρίζει τα όρια των λέξεων δείχνοντας τα κενά διαστήματα μεταξύ των λέξεων.
• Προσποιείται ότι διαβάζει από ένα βιβλίο μια ιστορία συνήθως απομνημονεύοντας την.

5 Ετών

• Κατανοεί ότι οι λέξεις μπορούν να χωριστούν σε μικρότερα τμήματα και το αποδεικνύει μετρώντας των αριθμό των συλλαβών σε μια λέξη.
• Κατονομάζει τα γράμματα της αλφαβήτα και τους αριθμούς 1-10.
• Γνωρίζει ίσως ότι τα γράμματα έχουν ήχους και τους ήχους που αντιστοιχούν σε μερικά γράμματα.
• Αναγνωρίζει πρώτα τους ήχους των προφορικών λέξεων (π.χ. η «μαμά ξεκινάει από το /μ/)
• Αρχίζει να δείχνει συγκεκριμένα γράμματα σε μια σελίδα.
• Ίσως διαβάζει μερικές γνωστές λέξεις μέσω οπτικής αναγνώρισης.

Πηγή: www.childit.gr

Διαφορική Διάγνωση Αυτισμού με Ειδική Γλωσσική Διαταραχή και Σημασιολογική- Πραγματολογική Διαταραχή

της Μπέλλα Σταυρούλας
MSc Λογοθεραπεύτρια

Σύμφωνα με το γλωσσικό μοντέλο των των Bloom & Lahey (1978)  η γλώσσα έχει τρεις διαστάσεις οι οποίες βρίσκονται σε αλληλεπίδραση:  το περιεχόμενο, την μορφή  και τη χρήση.  Στον Αυτισμό, την Ειδική Γλωσσική Διαταραχή και τη Σημασιολογική – Πραγματολογική Διαταραχή επηρεάζονται μια ή  περισσότερες από τις προαναφερθείσες διαστάσεις της γλώσσας. Το κοινό στοιχείο και των τριών διαταραχών είναι η χρήση της γλώσσας, η οποία παρεκκλίνει της φυσιολογικής ανάπτυξης.

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΟΝ ΑΥΤΙΣΜΟ

 Τα παιδιά με αυτισμό παρουσιάζουν:

Δυσκολία στην αφήγηση

Δυσκολία ή έλλειψη σχολιασμού

Ακατάλληλη στάση του σώματος.

Ασυνήθιστη χροιά και ένταση φωνής

Δυσκολία στην έναρξη της συζήτησης

Περιορισμένη πρόθεση για επικοινωνία

Ακατάλληλη χρήση βλεμματικής επαφής

Δυσκολία στη συντήρηση της συζήτησης

Μειωμένο ενδιαφέρον για το περιβάλλον

Δυσκολία στην εξαγωγή συμπερασμάτων

Μειωμένες δεξιότητες εναλλαγής της σειράς

Δυσκολία στην αιτιολόγηση των καταστάσεων.

Έλλειψη ή μείωση της πρωτοβουλίας για αλληλεπίδραση

Δυσκολία στην κατανόηση των εκφράσεων του προσώπου

Έλλειψη ή μείωση του ενδιαφέροντος για τους ανθρώπους

Δυσκολία στη χρήση του λόγου με βάση τους κοινωνικούς κανόνες

Περιορισμένη ή ελλιπής χρήση της μη λεκτικής επικοινωνίας για την ενθάρρυνση του ομιλητή

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ (ΕΓΔ)

Τα παιδιά με ΕΓΔ παρουσιάζουν:

Απουσία αποριών και ερωτήσεων

Απουσία χρήσης όρων ευγενίας

Ηχολαλία (σε σοβαρές μορφές)

Οι απαντήσεις τους είναι εκτός θέματος

Αδυναμία αυτοδιόρθωσης των λαθών τους

Μειωμένη πρωτοβουλία για έναρξη της συζήτησης

Στα παιδιά με ειδική γλωσσική διαταραχή η γνώση των πραγματολογικών κανόνων υπάρχει, αλλά υστερεί η χρήση τους. Πιο συγκεκριμένα, υστερούν στην αλληλεπίδραση με τους άλλους εξαιτίας των δυσκολιών στην επεξεργασία πληροφοριών, που επηρεάζουν τη γλωσσική αντίληψη, αλλά και εξαιτίας των περιορισμών που παρουσιάζουν στη γλωσσική έκφραση. Ανταποκρίνονται σε χαμηλότερο επίπεδο κοινωνικά από τους συνομηλίκους τους και στους ενήλικες κυριαρχεί η εικόνα της «ανωριμότητας» και της μειωμένης αρχηγικής ικανότητας  

Ο Leonard (1986) συνέκρινε την ποιότητα των απαντήσεων των παιδιών με ΕΓΔ και μικρότερων σε ηλικία παιδιών στα πλαίσια μίας συζήτησης. Παρατήρησε ότι όλα τα παιδιά παρήγαγαν μονολεκτικές απαντήσεις  ή παρείχαν περισσότερες πληροφορίες από αυτές που απαιτούσε ο ενήλικας που ρωτούσε.

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΗ - ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ (ΣΠΔ)

 Τα παιδιά με ΣΠΔ παρουσιάζουν : 

Μεγαλόφωνη ομιλία

Δυσκολία εύρεσης λέξης

Αντικοινωνική συμπεριφορά

Δυσκατάληπτο τρόπο έκφραση

Φλυαρία σε συνδυασμό με υπερλεξία

Φτωχή συντήρηση του θέματος της συζήτησης

Αδυναμία στη χρήση της λογικής σκέψης και στην εξαγωγή συμπερασμάτων

Οι Rapin και Allen(1983)  έλαβαν υπόψιν τους ότι η γλωσσική αυτή διαταραχή αποτελεί χαρακτηριστικό των παιδιών με αυτισμό, χωρίς αυτό να ισχύει πάντα. Δηλαδή όλα τα παιδιά που παρουσιάζουν προβλήματα στο σημασιολογικό και πραγματολογικό κομμάτι της γλώσσας δεν ανήκουν αυτόματα και στο αυτιστικό φάσμα.

Οι Bishop και Adams χρησιμοποίησαν μια μη σταθμισμένη μέθοδο, ανάλυση συζήτησης, με στόχο να περιγράψουν τα γλωσσικά χαρακτηριστικά των παιδιών με ΣΠΔ. Βρέθηκε ότι μερικά παιδιά μπορούσαν να ξεχωρίσουν από άλλα παιδιά με ΕΓΔ διαμέσου συγκεκριμένων πραγματολογικών χαρακτηριστικών(υψηλό βαθμό εισαγωγών σε συζήτηση, αλλά οι συναλλαγές τους δεν ήταν τόσο πλούσιες όσο αυτές που είχαν τα παιδιά ΕΓΔ),  αλλά επίσης και ότι τα παιδιά με ΣΠΔ παρουσίαζαν πολλές συντακτικές, σημασιολογικές και πραγματολογικές ελλείψεις.

Για τη διαφορική διάγνωση του Αυτισμού, της Ειδικής Γλωσσικής Διαταραχής και της Σημασιολογικής- Πραγματολογικής Διαταραχής  κρίνεται απαραίτητη η χρήση κατάλληλων σταθμισμένων διαγνωστικών μεθόδων (tests), που εξετάζουν τις επιδόσεις των υποκειμένων  στη χρήση του λόγου.  Ενδεικτικά αναφέρονται παρακάτω κάποια από τα tests που μπορούν να χρησιμοποιηθούν: TOPL(Test of Pragmatic Language), CELF(Clinical Evaluation of Language Fundamentals), Δοκιμασία Γλωσσικής Αντίληψης και Έκφρασης. Απαραίτητη όμως είναι πάντα η καλή κλινική παρατήρηση.

  

Αναφορές:

Adams,C., Brown,B., Edwards,M., Developmental Disorders of Language. London : Whurr Publishers Ltd, 1997

Bishop, D. V. M. , Uncommon Understanding: Disorders of Language Comprehension in Children, Cambridge, UK: Psychology Press Ltd, 1999

Bishop,DVM., Edmundson, A., Language impaired 4 – year olds, cited in Adams, Brown, Edwards (eds) Developmental Disorders of Language. London : Whurr Publishers Ltd, 1987

Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders – Fourth Edition (DSM – IV).

Leonard, L. B.,  Children with Specific Language Impairment, London: The MIT Press, 2000

Rapin,I., Allen,D.,A. , Developmental language disorders, cited in Adams, Brown, Edwards (eds) Developmental Disorders of Language. London : Whurr Publishers Ltd, 1983

Βογινδρούκας, Ι. & Sherrat, D., Οδηγός Εκπαίδευσης Παιδιών με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές, Αθήνα: Ταξιδευτής, 2005

Πηγή: www.therapeialogou.blogspot.gr

«Το παιχνίδι ως μέσο θεραπείας…»

της Τατιάνας Πολυζώτη
Ψυχολόγος (MSc Ειδικής Αγωγής).

 Παλαιότερες και πιο σύγχρονες ψυχολογικές προσεγγίσεις έχουν προτείνει ότι το παιχνίδι αποτελεί όχι μόνο μια διέξοδο χαράς και εκτόνωσης για το παιδί αλλά ταυτόχρονα, βοηθά το παιδί να γνωρίσει και να κατανοήσει τον κόσμο γύρω του, να εξερευνήσει και να ανακαλύψει την προσωπική του ταυτότητα, να αναπτύξει τη φαντασία και δημιουργική σκέψη του αλλά και να λειτουργήσει ως «θεραπευτικό μέσο» από και προς το ίδιο το παιδί

 Το παιχνίδι ως θεραπευτικό μέσο χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1920 από τους ψυχαναλυτές, όμως πλέον δεν συνδέεται αποκλειστικά με την ψυχαναλυτική προσέγγιση. Το θεραπευτικό παιχνίδι χρησιμοποιείται πια, για την καλλιέργεια κοινωνικών δεξιοτήτων, την ενίσχυση της ανάπτυξης σε παιδιά με ειδικές ανάγκες, τη βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων του παιδιού (ιδιαίτερα με τους γονείς του) καθώς και την αλλαγή στάσεων και πτυχών της προσωπικότητας του παιδιού (όπως επιθετικότητα, διαφυλικές σχέσεις και μαθημένες συμπεριφορές του).

 Πολλές φορές μέσα από το παιχνίδι, το παιδί μπορεί να μας πει όσα δεν τολμά να μας εξομολογηθεί, όσα φοβάται, όσα το προβληματίζουν αλλά και να μας «αποκαλύψει» προηγούμενες εμπειρίες και βιώματά του. Αναβιώνοντας παλιές εμπειρίες ή ακόμα και τραυματικές εμπειρίες μέσα από το παιχνίδι, δίνεται στο παιδί η μοναδική ευκαιρία να «διορθώσει» όλα εκείνα που έκανε και είπε. Έχει δηλαδή ακόμα και μέσω της φαντασίας, την δυνατότητα να επαναπροσδιορίσει το ρόλο του στο συμβάν και να αποκτήσει μια αίσθηση ελέγχου πάνω σε αυτό που συνέβη. Το παιχνίδι - ρόλων είναι το πιο κατάλληλο μέσο για να κατανοήσει το παιδί τις συναισθηματικές καταστάσεις των άλλων, να βρεθεί στη θέση τους και να αποκτήσει ενσυναίσθηση.

 Ένα ακόμη μέσο που θα βοηθήσει το παιδί να «αλλάξει την ιστορία του» είναι τα παραμύθια αλλά και οι κοινωνικές ιστορίες. Μέσα από αυτές το παιδί έχει την ευκαιρία να διαμορφώσει την τροπή ή την έκβαση ενός γεγονότος, αυτή που θα επιθυμούσε και για τον εαυτό ή τους γύρω του. Η ζωγραφική, το κολάζ, οι μαριονέτες, ο πηλός κ.α. είναι επιπλέον μέσα, που θα βοηθήσουν το παιδί να αναπτύξει τις συναισθηματικές του δεξιότητες, τη φαντασία του, να καλλιεργήσει τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων και αυτοελέγχου.

 Η συμμετοχή του παιδιού σε ομαδικά παιχνίδια, το βοηθά να αποκτήσει δεξιότητες ομαδικότητας και συνεργασίας αλλά και στη δημιουργία στενών φιλικών σχέσεων, τόσο σημαντικών για την ψυχική και συναισθηματική του ισορροπία…

 Οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και οι θεραπευτές θα πρέπει να ενθαρρύνουν την ενασχόληση του παιδιού με το δημιουργικό παιχνίδι, προκειμένου να προωθήσουν την γνωστική και κοινωνική ανάπτυξή του αλλά και ταυτόχρονα, τη συναισθηματική του ενδυνάμωση!

Πηγή: www.iatrognosi.gr

Η σημασία της πρώιμης ανίχνευσης στην αποκατάσταση των ειδικών μαθησιακών δυσκολιών

της Ειρήνης Δρακοπούλου
Ειδική Παιδαγωγός BA, M.Ed. (Δυσλεξία/Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες)

Οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες γενικά και η δυσλεξία ειδικότερα απασχολούν ένα πολύ σημαντικό ποσοστό μαθητών, γονέων αλλά και εκπαιδευτικών. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες 1-3% του ελληνικού πληθυσμού έχει δυσλεξία, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες το αντίστοιχο ποσοστό είναι 5-10%. Παράλληλα, ένα 80% των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες εμφανίζει ειδική δυσκολία στην ανάγνωση.

Με τον όρο «ειδικές μαθησιακές δυσκολίες» εννοούμε μια ομάδα διαταραχών οι οποίες εκδηλώνονται κυρίως ως έντονες δυσκολίες στην κατανόηση και τη χρήση του γραπτού ή/και προφορικού λόγου. Στην ομάδα αυτή των δυσκολιών περιλαμβάνονται η ειδική δυσκολία στην γραφή (δυσγραφία), η δυσκολία στην ανάγνωση (δυσαναγνωσία), η δυσκολία στα μαθηματικά (δυσαριθμησία), η διαταραχή κινητικού συντονισμού ή αναπτυξιακή δυσπραγία, η ειδική γλωσσική διαταραχή καθώς και η γνωστή σε όλους μας δυσλεξία.

Τι είναι όμως η δυσλεξία;

Είναι μια ειδική μαθησιακή δυσκολία νευρολογικής αιτιολογίας, η οποία επηρεάζει κατά κύριο λόγο την ομαλή επεξεργασία του λόγου σε όλα τα επίπεδα της γλωσσικής λειτουργίας (γραφή, ανάγνωση, κατανόηση, έκφραση). «Αυτές οι δυσλειτουργίες προέρχονται από τυπικό έλλειμμα στη φωνολογική συνιστώσα της γλώσσας και αξιολογούνται σε σχέση με άλλες γνωστικές ικανότητες (για την ηλικία του παιδιού) και ασφαλώς σε σχέση με την αποτελεσματική διδασκαλία μέσα στην τάξη». (Σαββάκη 2003)

Τρόποι έγκαιρου εντοπισμού

Τόσο η δυσλεξία όσο και οι υπόλοιπες ειδικές μαθησιακές δυσκολίες μπορούν να εντοπιστούν πολύ πριν από την ένταξη του παιδιού στο σχολείο και δεν θα πρέπει να θεωρείται ποτέ ότι είναι πολύ νωρίς για να γίνει κάτι.

Από τα πρώτα χρόνια λοιπόν της ζωής του είναι δυνατόν να έχουμε δείγματα για το αν το παιδί θα εμφανίσει ή όχι δυσκολίες στο σχολείο, τα οποία θα πρέπει ο παιδίατρος να αξιολογήσει και να κατευθύνει ανάλογα τους γονείς. Τέτοια δείγματα είναι συχνά μια δύσκολη εγκυμοσύνη, ένας προκλητός τοκετός κ.τ.ο ή/και κατά τη βρεφική ηλικία ο ταχύς, άρρυθμος ή βραδύς θηλασμός και το πολύ υψηλής ή πολύ χαμηλής συχνότητας κλάμα καθώς και οι αναπνευστικές δυσχέρειες (ωτίτιδες, λαρυγγίτιδες, βρογχίτιδες, αμυγδαλίτιδες).

Στην προσχολική ηλικία μια σειρά από ενδείξεις που θα πρέπει να κινητοποιήσουν τους γονείς είναι οι ακόλουθες:  το παιδί αργεί πολύ να μιλήσει, έχει φτωχό για την ηλικία του λεξιλόγιο και δεν μαθαίνει εύκολα νέες λέξεις, δε θυμάται τραγουδάκια και ποιηματάκια, δε  μπορεί εύκολα να κάνει περιγραφή μιας εικόνας, ή/και αναδιήγηση μιας μικρής ιστορίας, δυσκολεύεται στην άρθρωση, δεν μπορεί να κρατήσει το μολύβι και να γράψει ή να  ζωγραφίσει μέσα σε πλαίσιο, να  αντιγράψει απλά σχήματα κ.ο.κ.

Στην πρώτη σχολική ηλικία  και ως την Δ΄ δημοτικού, ενδείξεις αποτελούν η δυσκολία συσχετισμού συμβόλου (γράμματος) – ήχου, η δυσκολία στο συλλαβισμό, η κοπιώδης ή/και ελλιπής ανάγνωση (με υποκαταστάσεις, αναστροφές, παραλείψεις, αντικαταστάσεις λέξεων), η αδυναμία ανάκλησης προσήμων στην αριθμητική, η κακή οργάνωση του χρόνου, η δυσφορία για το σχολείο κ.ο.κ.

Τέλος, από την Δ΄ δημοτικού και πέρα γίνεται ιδιαιτέρως εμφανής η δυσκολία του παιδιού να ακολουθήσει τους ρυθμούς της σχολικής τάξης αφού όπως λέμε «έπεται  2 – 3  χρόνια περίπου της σχολικής του ηλικίας». Με άλλα λόγια, το παιδί αποφεύγει ή/και αρνείται να γράψει κρύβοντας συχνά από τους γονείς τις σχολικές εργασίες, δυσκολεύεται να καταλάβει τα προβλήματα στα μαθηματικά, δε θυμάται οδηγίες, δεν αντιλαμβάνεται εύκολα τα αστεία ή/και τις παροιμίες, δυσκολεύεται με την αναδιήγηση κ.ο.κ.

Πρώιμη παρέμβαση

Είναι προφανές ότι όσο πιο νωρίς εντοπιστούν τα δείγματα μιας μελλοντικής δυσκολίας τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι και η αντιμετώπισή της καθώς η πρώιμη παρέμβαση αυξάνει τις πιθανότητες του παιδιού να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες του και να αναπτύξει τις ικανότητές του ή/και ακόμη και να αποφύγει μια μελλοντική σχολική αποτυχία.

Πηγή: www.iatrognosi.gr

Παραμύθια

 Πώς βοηθούν στη σωστή γλωσσική ανάπτυξη

«Μια φορά και έναν καιρό …»

Μια αγαπημένη φράση μικρών και μεγάλων. Μια φράση που στα παιδιά ανοίγει τους ορίζοντες της φαντασίας και τα κάνει να ταξιδέψουν σε μέρη μακρινά και άγνωστα ενώ στους μεγάλους φέρνει όμορφες και γλυκές αναμνήσεις!

Τι πιο όμορφο από ένα παραμύθι!

Συμβουλές για το πώς μπορεί να γίνει το παραμύθι μάθημα και να ζήσει αυτό καλά και εσείς καλύτερα!

-       Σε παιδιά μικρής ηλικίας 2- 5 ετών να διαλέγετε μεγάλα εικονογραφημένα παραμύθια. Μέσα από τις εικόνες εμπλουτίζετε το λεξιλόγιό του μαθαίνοντάς του καινούρια ρήματα και ουσιαστικά.

-       Βάλτε χρώμα στη φωνή σας και ενθουσιασμό στο διάβασμά σας για να κρατήσετε περισσότερο το ενδιαφέρον του παιδιού σας.

-       Ξεκινάτε εσείς τη φράση και παραλείψτε λέξεις κάνοντας παύση για να ολοκληρώσει το παιδί.

- Κάντε ερωτήσεις κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης για να σιγουρευτείτε ότι το παιδί σας παρακολουθεί και έχει καταλάβει την ιστορία για να μπορέσει να συνεχίσει.

- Ρωτήστε το ‘και μετά τι θα γίνει;’ για να ενισχύσετε τον τομέα της φαντασίας του.

- Ενσωματώστε και δικές σας ερωτήσεις τύπου: « Και τώρα τι θα κάνει;», « Που μπορεί να κρυφτεί;», « Τι είναι σωστό να κάνει;» για να ενισχύσετε την κριτική του ικανότητα και την εύρεση λύσης προβλημάτων.

- Βάλτε συναισθήματα, για το πώς νοιώθουν οι ήρωες, για να αρχίσει να κατανοεί τα συναισθήματα και τις καταστάσεις που τα προκαλούν.

- Βάλτε το να διηγηθεί το παραμύθι και στον μπαμπά για να ενισχύσετε την αφηγηματική του ικανότητα.

- Μπορείτε να βάλετε και στόχους γνωστικούς, όπως να του μάθετε τα χρώματα, τα μέρη του σώματος, τις έννοιες.

- Διαβάστε το παραμύθι πολλές φορές μέσα στο μήνα ώστε στο τέλος να είναι σε θέση να σας το διηγηθεί μόνο του με τη χρήση εικόνων.

Μέσα από τα παραμύθια μαθαίνονται πολλά, αλλά προσοχή, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρέπει να παραμένει πάντα παραμύθι …και όχι μάθημα!!!

Πηγή: www.childit.gr

10 τρόποι να συνδεθείτε με τα παιδιά σας

Κάποιες φορές είμαστε τόσο απασχολημένοι με τις δουλειές μας, με τους προσωπικούς μας στόχους, με το να αλλάξουμε τον κόσμο, που μένει πολύ λίγος χρόνος να περάσουμε με τα παιδιά μας.

Και όσο κοινότυπο κι αν ακούγεται, ο χρόνος που έχουμε μαζί τους είναι τόσο περιορισμένος, περνάει τόσο γρήγορα, που αν δεν προσέξουμε μπορεί να χάσουμε τελείως την παιδική τους ηλικία.

Βρες το χρόνο να συνδεθείς με τα παιδιά σου – αξίζει αυτή η επένδυση. Ένας από τους βασικότερους λόγους που παρατήσαμε τη ζωή στην Αθήνα οικογενειακώς και επιλέξαμε να τη συνεχίσουμε σε μια ήρεμη γωνιά της Ζακύνθου, ήταν για να έχουμε χρόνο ο ένας για τον άλλο. Για να μπορούμε να ζούμε αυτές τις όμορφες καθημερινές στιγμές.

Ακόμα και με ένα ή δυο παιδιά, υπάρχουν φορές που δυσκολεύεσαι να περάσεις λίγο χρόνο με το καθένα χωριστά μέσα στη μέρα ή και μέσα στη βδομάδα. Πόσο μάλλον αν έχεις περισσότερα παιδιά. Όμως για το κάθε παιδί είναι πολύ σημαντικό να αφιερώσεις λίγο χρόνο μόνο σε αυτό, να 'στε απλά οι δυο σας. Αν δουλεύουμε, οι αυξημένες ώρες δουλειάς μας γονατίζουν – τρέχουμε να τα προλάβουμε όλα και παραμελούμε τα παιδιά. Αν δε δουλεύουμε, πιθανότατα περνάμε περισσότερο χρόνο μαζί τους, αλλά πολλές φορές ξεχνιόμαστε με τις δουλειές, και πάλι αγνοούμε τη σημασία του να συνδεθούμε με το κάθε παιδί χωριστά.

Να κάποιοι τρόποι που μπορείς να συνδέεσαι μαζί τους καθημερινά:

Κλείσε ένα ραντεβού. Ναι, όσο κι αν σου φαίνεται χαζό να κλείσεις ένα ραντεβού με το παιδί σου, είναι ένας πολύ ωραίος τρόπος να αφιερώνεις χρόνο στο κάθε παιδί διαφορετικά.

Διάβασε τους. Διάβαζε τους κάθε μέρα αν γίνεται. Είναι ένας τρόπος να περνάτε το χρόνο σας ποιοτικά και ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορείς να κάνεις για να τα βοηθήσεις στη ζωή τους. Εξαιρετικά μαθήματα μπορούν να πάρουν από την αφήγηση του βιβλίου και από τις εξηγήσεις σου στα ερωτήματα τους.

Τρέξτε ένα στόχο παρέα. Βάλτε στόχο να διαβάσετε ένα χοντρουλό βιβλίο μαζί, μέσα σε ένα μήνα. Κάποιο που θα τραβήξει το ενδιαφέρον του παιδιού και θα περιμένει με τρελή χαρά την ώρα που θα καθίσετε να διαβάσετε μπόλικες σελίδες παρέα, για να πετύχετε και το στόχο που βάλατε μαζί. Θα έχει την ευκαιρία να μάθει πώς θέτεις και πετυχαίνεις ένα στόχο, κάνοντας μικρά βήματα κάθε μέρα. Ή να φτιάξετε ένα παζλ με πολλά μικρά κομμάτια. Ή να κάνετε γυμναστική μαζί, αν είναι και λίγο μεγαλύτερα: τρέξιμο, ποδήλατο, κολύμπι, βάζοντας στόχο να γυμνάζεστε μισή με μία ώρα κάθε μέρα, για παράδειγμα. Ένας τέλειος τρόπος να περάσετε χρόνο μαζί και να βάλει το παιδί την καθημερινή άσκηση στη ζωή του – κι εσείς το ίδιο.

Μίλα μαζί τους μετά τη δουλειά. Όταν γυρίζεις από τη δουλειά στο σπίτι, αντί να καθίσεις και να δεις τηλεόραση, ή να πάρεις έναν υπνάκο, ή να βρεις κάποιον άλλο τρόπο να περάσεις την ώρα σου μετά από μια μεγάλη μέρα στη δουλειά... κάνε το μεγάλο βήμα και δοκίμασε να καθίσεις κάτω με τα παιδιά σου και να μιλήσετε για το πώς ήταν η μέρα τους.

Παίξε μαζί τους. Μη φοβάσαι να γίνεις κι εσύ μαζί τους παιδί. Δείτε καρτούν, παίξτε επιτραπέζια παιχνίδια, παίξτε μαξιλαροπόλεμο, φτιάξτε ένα οχυρό, παίξτε σούπερμαν, σπάιντερμαν, θάντερκατς ή όποιον σούπερ ήρωα αγαπάτε. Παίξε στο επίπεδο των παιδιών – μην περιμένεις να παίξουν εκείνα στο δικό σου επίπεδο.

Μίλα τους στο αυτοκίνητο. Μερικές φορές η μόνη ώρα που μπορεί να έχετε οι δυο σας, είναι όταν το πηγαίνεις αγγλικά, βόλευ, ωδείο, καράτε, χορό ή ότι άλλο κάνει και έχεις αναλάβει τα πήγαινε έλα του. Εκμεταλλεύσου αυτό το χρόνο που είστε μόνοι σας στο αυτοκίνητο. Μπορεί μια απλή κουβεντούλα να εξελιχθεί σε πολύ ωραία συζήτηση, και να μπείτε πιο βαθιά σε ένα θέμα.

Παίξτε "Τα πάνω-κάτω της ημέρας". Ένα πολύ ωραίο που έγραφε ο Leo Babauta ότι κάνει με την οικογένεια του στο βραδινό φαγητό. Όπως είστε όλοι μαζεμένοι στο τραπέζι και τρώτε, αρχίζει ένας ένας με τη σειρά να λέει ποια ήταν τα πάνω της ημέρας του, και ποια τα κάτω. Ένα ή δυο ή ακόμα και τρία από το καθένα είναι μια χαρά. Και όλοι προσέχουν τι λέει αυτός που έχει το λόγο. Φαίνεται πολύ διασκεδαστικό, και πολύ ωραίος τρόπος για να συνδεθείτε μεταξύ σας.

Σχεδιάστε τη Μέρα της Οικογένειας. Η Κυριακή είναι ίσως η τέλεια μέρα γι' αυτό, ή το Σάββατο, αλλά μπορεί με το δικό σας πρόγραμμα να λειτουργεί καλύτερα οποιαδήποτε άλλη μέρα. Χωρίς δουλειά, χωρίς (πολλές) δουλειές στο σπίτι, χωρίς να τρέχετε σε πάρτυ και εκδηλώσεις (τουλάχιστον όχι συνέχεια). Σχεδιάστε πώς θα περάσετε τη μέρα σας, κάνοντας διασκεδαστικά πράγματα μαζί με τα παιδιά. Μια μέρα αφιερωμένη στους πιο αγαπημένους σου ανθρώπους, και κανέναν άλλο.

Κάντε ένα Οικογενειακό Meeting τη βδομάδα. Την προηγούμενη μέρα από τη Μέρα της Οικογένειας, ή το ίδιο πρωί, κάντε μια οικογενειακή συνάντηση. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ. Είναι ένας εξαιρετικός τρόπος να μιλήσετε με τα παιδιά για οτιδήποτε, να διασκεδάσετε, και να τα συμπεριλάβετε στη διαδικασία αποφάσεων.

Απλά ζουζουνιστείτε. Κάθε τόσο, απλά τράβηξε τα πάνω σου και σφίξε τα στην αγκαλιά σου, ζούληξε τα, άλλοτε τρυφερά κι άλλοτε με γέλια κακαριστά σαν τα δικά τους. Αυτού του είδους η σωματική επαφή είναι πολύ σημαντική – και θα έρθει η μέρα που δε θα θέλουν να ζουζουνιστούν άλλο μαζί σου. Αξιοποίησε το όσο είναι καιρός.

Πηγή: www.childit.gr

Δραστηριοτητα 2.5+

"Βιδώνω το καπάκι" για λεπτή κινητικότητα

 

Η εξάσκηση στην επιδεξιότητα των λεπτών κινήσεων των άνω άκρων καθώς και στον συντονισμό χεριού και ματιού αποτελεί βασικός άξονας παιχνιδιών στη προσχολική ηλικία. Έχει τονιστεί αρκετές φορές ότι η γραφή σαν δεξιότητα έρχεται σαν αποτέλεσμα άλλων βασικών ικανοτήτων οι οποίες είναι οι προϋποθέσεις για αυτή την τόσο σημαντική κατάκτηση.

Μια εξαιρετική άσκηση οπτικοκινητικού συντονισμού, συγκέντρωσης και λεπτής κινητικότητας εμφανίζεται στο βίντεο και πρόκειται για ένα πάρα πολύ απλό παιχνίδι. Το παιχνίδι "Βιδώνω το καπάκι"! μπορεί να γίνει με απλά υλικά που βρίσκουμε στο σπίτι και απασχολεί το παιδί ιδιαίτερα παιδαγωγικά.

Υλικά: αρκετά βαζάκια με καπάκια (διαφόρων μεγεθών), δυο κουτιά ή μπολ

Οδηγίες: Όπως και στο βίντεο αρχικά τοποθετούμε τα καπάκια και τα βάζα μπροστά στο παιδί. Προτρέπουμε να αρχίσει να δοκιμάζει να βιδώνει το σωστό καπάκι στο σωστό βαζάκι. Η όλη διαδικασία χρειάζεται συγκέντρωση και θα είναι επιτυχημένη μετά απο δοκιμές και "λάθη" τα οποία είναι απαραίτητα στοιχεία του παιχνιδιού. Αφού τελειώσει και έχει βιδώσει όλα τα βάζα τότε ξεκινά να ξεβιδώνει και να διαχωρίζει τα καπάκια απο τα βάζα σε διαφορετικά κουτιά.

Βασικά tips: Η αυτοδιόρθωση του παιδιού είναι πολύ σημαντική. Επεμβαίνετε μόνο αν ξεφύγει κάτι απο την αντίληψη του υποδεικνύοντας διακριτικά το λάθος του για να το διορθώσει. Η διαδικασία είναι χρήσιμο να ολοκληρωθεί όλη.

Τα κύρια οφέλη είναι:

λεπτή κινητικότητα και οπτικοκινητικός συντονισμός (βίδωμα-ξεβίδωμα)

συγκέντρωση

αυτοδιόρθωση

αντιστοίχηση ένα προς ένα (ένα καπάκι για ένα βαζάκι),

αντίληψη μεγέθους

κατηγοριοποίηση (καπάκια σε ξεχωριστό χώρο απο τα βαζάκια).

Απευθύνεται: Σε όλα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας απο 2,5 ετών. Σε παιδιά με ανωριμότητα και ανάγκη για ενίσχυση των δεξιοτήτων που εξασκεί το παιχνίδι πχ. λεπτή κινητικότητα, συγκέντρωση.

Πηγή: www.childit.gr

Πιάνω με την τσιμπίδα - Παιχνίδι λεπτής κινητικότητας

Δραστηριότητα :  το παιδί  πρέπει  να  παίρνει  μ ε την  τσιμπίδα  ένα  κομμάτι  αφρολέξ  και  να  το τοποθετεί σε ένα κουτάκι από την παγοθήκη. Καλό είναι να έχουμε βάλει αρχικά  όλα  τα  υλικά  του παιχνιδιού σε ένα μεγάλο καλάθι , γιατί βοηθάει περισσότερο στην οργάνωση, την συγκέντρωση και την  οριοθέτηση, παρά  να είναι όλα  σκόρπια στην  επιφάνεια εργασίας.  Η θέση των δαχτύλων στην τσιμπίδα  πρέπει  να είναι  : ο αντίχειρας στην μία πλευρά, δείκτης και μέσος στην άλλη πλευρά, ενώ παράμεσος και μικρός να είναι κλειστά.


Υλικά :
Ένα μεγάλο κουτί
Θήκη για παγάκια
Τσιμπίδα
Μικρά πολύχρωμα κομμάτια από αφρολέξ ή εναλλακτικά κομμένα καλαμάκια

Απευθύνεται : σε παιδιά άνω των 2 ετών


Στόχοι :
Βελτίωση λεπτής κινητικότητας
Βελτίωση τριποδικής λαβής
Βελτίωση οπτικοκινητικού συντονισμού
Ενδυνάμωση μυών δακτύλων
Βελτίωση συγκέντρωσης προσοχής.



ΣΟΦΙΑ Μ. ΚΟΥΛΟΥΡΗ
ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ S.I.

Πηγή: http://anaptixipaidiou.blogspot.gr

Προς τους γονείς εφήβων με τραυλισμό: 

7 χρήσιμες συμβουλές!

Tι μπορείτε να κάνετε…

1. Ενημερωθείτε για τον τραυλισμό

Προκειμένου να κατανοήσετε τι συμβαίνει στο παιδί σας για να μπορέσετε να το βοηθήσετε, θα πρέπει αρχικά να ενημερωθείτε, να διαβάσετε για τον τραυλισμό. Η γνώση μπορεί να βοηθήσει εσάς και το παιδί σας για να αντιμετωπίσετε καλύτερα την πολυπλοκότητα αυτής της διαταραχής.

2. Συζητήστε ανοιχτά με το παιδί σας

Κρατήστε ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας με το παιδί σας. Η σχέση εμπιστοσύνης επιτρέπει στο παιδί σας να γνωρίζει ότι μπορεί να σας μιλήσει οποιαδήποτε στιγμή για το πώς αισθάνεται σε σχέση με τον τραυλισμό.

3. Παρέχετε την κατεύθυνση και την υποστήριξη

Οι έφηβοι που τραυλίζουν συνεχίζουν να χρειάζονται τους γονείς τους. Οι επιλογές για τη διαχείριση του τραυλισμού είναι αποκλειστικά δικές τους. Η υποστήριξή σας για τις επιλογές του εφήβου, ανεξαρτήτως αν συμφωνείτε ή διαφωνείτε με αυτές, είναι το κλειδί για τη δημιουργία μιας ατμόσφαιρας εμπιστοσύνης και ευθύνης.

4. Επιλέξτε την κατάλληλη θεραπεία

Ένα από τα σημαντικότερα βήματα είναι να βρεθεί η κατάλληλη θεραπεία για το παιδί σας. Τι σημαίνει αυτό; Μιλήστε με ένα λογοθεραπευτή. Εκπαιδευτείτε έτσι ώστε ο θεραπευτής να γίνει συνεργάτης σας, να είστε μέρος της διαδικασίας της παρέμβασης για να μπορέσετε να κατανοήσετε και βοηθήσετε το παιδί σας.

5. Αποδεχτείτε τον τραυλισμό του παιδιού σας

Ως γονείς, γνωρίζετε ότι η αγάπη και η αποδοχή για το παιδί σας είναι απεριόριστες, ανεξάρτητα εάν τραυλίζει ή όχι. Μέσω της αποδοχής του τρόπου με τον οποίο το παιδί σας χειρίζεται τον τραυλισμό κατά τη διάρκεια αυτών των μεταβατικών χρόνων, παρέχετε μια ατμόσφαιρα που βοηθά την υποστηριξή του σε αυτήν την φάση ζωής του. Η άρνηση και η αποφυγή ενισχύουν τον τραυλισμό ενώ η αποδοχή και η αλληλεπίδραση είναι παραγωγικές και θετικές

6. “Ιδιοκτησία απελευθέρωσης”

Ο έφηβός σας είναι ο αρμόδιος για την ομιλία του. Δεδομένου ότι ενηλικιώνεται, χρειάζεται να αισθανθεί αυτήν την ευθύνη και να ξέρει ότι έχει την υποστήριξη και την ενθάρρυνσή σας.

7. Να είστε προετοιμασμένοι για απροσδόκητες αλλαγές

Οι αλλαγές δεν είναι ποτέ εύκολες αλλά είναι αναπόφευκτες. Καθώς το παιδί σας προχωρά στην εφηβεία, θα διαπιστώσετε ότι η εστίαση και το κίνητρο για την αντιμετώπιση του τραυλισμού μπορούν να έχουν διακυμάνσεις. Αυτές οι διακυμάνσεις, αν και εκπληκτικές, είναι ένα φυσιολογικό κομμάτι της αντιμετώπισης αυτής της διαταραχής κατά την διάρκεια της εφηβείας. Δείτε αυτές τις προκλήσεις ως ευκαιρίες. Αγκαλιάστε αυτές τις στιγμές, δεδομένου ότι δημιουργούν τις δυνατότητες για σας και το παιδί σας να ”ωριμάσετε” μαζί.

Πηγή: www.ikidcenters.com

Διαταραχή Ακουστικής Επεξεργασίας

“Όταν ήμουν παιδί είχα ένα φίλο που θα έμενε σπίτι το βράδυ . -Δεν σε ενοχλεί αυτός ο ήχος;- με ρώτησε καθώς πηγαίναμε για ύπνο. -Ποιος ήχος;- , ρώτησα προβληματισμένος . -Το ρολόι-. Είχαμε ένα μεγάλο εκκρεμές ρολόι στον τοίχο και ποτέ δεν είχα παρατηρήσει τον ήχο του. Ξαφνικά ακούστηκε περισσότερο από ποτέ και δεν μπορούσα να κοιμηθώ για μία ολόκληρη ώρα.”

Γιατί άκουσα τον χτύπο του ρολογιού μόνο όταν η φίλη μου, μου έστρεψε την προσοχή σε αυτό;

Δεν πήγαινε τίποτα στραβά με τα αυτιά μου και ο ήχος δεν ήταν δυνατότερος τώρα που το παρατήρησα από τότε που τον αγνοούσα.

Άκουγα τον ήχο του ρολογιού σε όλη μου τη ζωή μα ποτέ δεν τον κατέγραψα ενσυνείδητα, μέχρι εκείνη τη νύχτα.

Άνθρωποι με ομαλή ακοή ακούν πολλά περισσότερα από αυτά που αντιλαμβάνονται . Όταν η πρόσληψη της ακοής είναι μια λειτουργία του αυτιού, η κατανόηση αυτής είναι μια λειτουργία του εγκεφάλου. Η ακουστική επεξεργασία εξηγεί αυτό που συμβαίνει ανάμεσα στο αυτί και τον εγκέφαλο και περιγράφει τον τρόπο που ο εγκέφαλος αποδίδει σημασία και νόημα στους ήχους του περιβάλλοντος Επομένως η καλή κατανόηση των ήχων δεν μπορεί να συμβεί αν δεν υφίσταται αποτελεσματική ακουστική επεξεργασία. Η ακουστική επεξεργασία περιλαμβάνει μια σχετικά υψηλή ταχύτητα μεταφοράς πληροφοριών, που επιπλέον απαιτεί καλό εύρος προσοχής, επαρκής λειτουργία της μνήμης και ευαισθησία στις διαφορές ανάμεσα στους ήχους.

Αποδίδουμε μεγαλύτερη σημασία στον ήχο σε σχέση με τα περισσότερα από τα σήματα της ακουστικής . Για παράδειγμα αν κάποιος μας πει “ Κοίτα το δέντρο “, θα κάνουμε πολλά πράγματα. Πρώτα πρέπει να καταλάβουμε να δώσουμε οπτική προσοχή σε κάτι. Στη συνέχεια πρέπει να συσχετίσουμε τη λέξη “δέντρο” με τη γνώση, που είναι αποθηκευμένη στο μυαλό μας, που μας δείχνει πως μοιάζει ακριβώς το δέντρο. Τέλος η ακουστική επεξεργασία επιτρέπει στο άτομο να αναγνωρίσει τον τόνο της φωνής, που ειπώθηκε η λέξη , ώστε να μπορεί να εφαρμόσει κατάλληλα το νόημα.

Από τη στιγμή που γεννιόμαστε το ακουστικό μας σύστημα ξεκινά να βελτιώνεται και να κατευθύνει την προσοχή μας σε ήχους και περισσότερο συχνά σε αυτούς που συναντώνται στη μητρική μας γλώσσα. Αυτός ο προσαρμοστικός μηχανισμός μας επιτρέπει να αποδώσουμε νόημα στους ήχους που ακούμε γύρω μας και να αγνοήσουμε αυτούς που πιθανώς δεν σχετίζονται με τη γλώσσα μας. Αυτό μας εξηγεί γιατί η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας σε παιδική ηλικία είναι πολύ ευκολότερη, από ότι στην εφηβική ή ενήλικη ζωή.

Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν πως ο ήχος μεταφέρεται μέσω του ακουστικού πόρου αλλά ελάχιστοι συνειδητοποιούν πως τα ηχητικά κύματα “χτυπούν” το σώμα και ερμηνεύονται από τον εγκέφαλο.

Όταν ορισμένα συστήματα αυτού του περίπλοκου μηχανισμού υπολειτουργούν, η κατανόηση της ακοής διακυβεύεται Η διαταραχή ακουστικής επεξεργασίας εκδηλώνεται με ανεπάρκεια στις ικανότητες ακοής ή με αδυναμία στην επεξεργασία ακουστικών πληροφοριών και συχνά συνοδεύεται από κινητικά προβλήματα.

Είναι σημαντικό οι γονείς να μην αγνοείτε τα σημάδια. Όσο νωρίτερα εντοπιστεί η δυσκολία τόσο θετικότερα αποτελέσματα θα έχετε από την θεραπεία.

Μήπως το παιδί σας συχνά εμφανίζει κάποιο από τα ακόλουθα προβλήματα στην εκφραστική του γλώσσα;

Δεν μιλάει με ακριβή άρθρωση;

Έχει ελλιπές λεξιλόγιο, δομή πρότασης ή γραμματικά λάθη;

Εμφανίζει παράλογη ροή στις ιστορίες του;

Χρησιμοποιεί ασαφείς λέξεις όπως” το πράγμα “, “κάτι”;

Χρειάζεται να ακούσει τις εντολές περισσότερες από μία φορές;

Μοιάζει αναστατωμένο όταν παρατηρείται έντονη ακουστική δραστηριότητα;

Δεν αντιλαμβάνεται τη γλώσσα;

Παρερμηνεύει λεκτικά μηνύματα;

Συγχέει παρόμοιους ήχους ή λέξεις;

Φαίνεται να αποσπάται η προσοχή του ή να αδυνατεί να την διατηρήσει κατά τη λήψη φωνητικών μηνυμάτων;

Προβλήματα με άλλους τομείς της γλώσσας ;

Δεν μπορεί να συνδέσει τους ήχους με τα γραπτά σύμβολά τους;

Διαβάζει αργά και έχει ελλιπή κατανόηση αυτού που διάβασε;

Προβλήματα με την ακουστική ευαισθησία;

Βρίσκει ουδέτερους ήχους, δυσάρεστους ή επώδυνους;

Βάζει την ένταση της τηλεόρασης ή της μουσικής, ασυνήθιστα χαμηλά ή υψηλά;

Παρουσιάζει κάποια από τα ακόλουθα προβλήματα συντονισμού;

Ανεπαρκείς λεπτές κινητικές δεξιότητες (χρήση ψαλιδιού, κράτημα μολυβιού κ.α);

Ανεπαρκή αδρή κινητικότητα ( σύλληψη μιας μπάλας , κολύμπι κ.α);

Αδυναμία να εκτελέσει φυσικές δραστηριότητες που άλλα παιδιά της ηλικίας του εκτελούν;

Πέφτει συχνά ή χάνει την ισορροπία του;

Κρατάει άτσαλα αντικείμενα;

Παρουσιάζει οποιοδήποτε από τα ακόλουθα προβλήματα;

Έχει κακή προσωπική οργάνωση;

Νιώθει απογοητευμένο ή συγκλονισμένο περισσότερο από τα άλλα παιδιά;

Δυσκολεύεται με έννοιες που αφορούν χρόνο, αλληλουχία και κατεύθυνση;

Πηγή: www.ikidcenters.com

Όταν μιλάω στο παιδί μου δεν με ακούει!!! 25 απλές συμβουλές 

Ένα σημαντικό κομμάτι της διαπαιδαγώγησης αφορά στο να μάθουμε πώς να επικοινωνούμε με τα παιδιά μας. Ορισμένοι τρόποι ώστε να επικοινωνήσετε αποτελεσματικότερα με τα παιδιά σας:

1. Επικοινωνήστε πριν δώσετε κατευθύνσεις

Προτού να δώσετε στο παιδί σας κατευθύνσεις, κοιτάξτε το στα μάτια ώστε να του τραβήξετε την προσοχή. Διδάξτε το πώς να εστιάζει την προσοχή του, λέγοντάς του πως χρειάζεται να σας παρακολουθεί με τα μάτια του, ή τα αυτιά του. Κάντε κι εσείς το ίδιο όταν παρακολουθείτε το παιδί σας, με τρόπο που να δηλώνει ότι επιθυμείτε να επικοινωνήσετε μαζί του και όχι να το ελέγξετε.

2. Απευθυνθείτε στο παιδί με το όνομά του

Ξεκινήστε το διάλογο λέγοντας το όνομά του, «Βασίλη, θα μπορούσες να…»

3. Παραμείνετε σύντομοι

Οι μεγάλες συζητήσεις γύρω από ένα μόνο θέμα δημιουργούν στα παιδιά την αίσθηση ότι δεν είστε απόλυτα σίγουροι γι’ αυτό που θέλετε να πείτε. Τα παιδιά πιστεύουν πως αν μπορούν να σας κάνουν να διαπραγματεύεστε τόση ώρα, μπορούν σας κάνει να αλλάξετε και γνώμη.

4. Παραμείνετε απλοί

Χρησιμοποιείστε μικρές προτάσεις με απλό λεξιλόγιο. Ακούστε πώς τα παιδιά επικοινωνούν μεταξύ τους και κρατείστε σημειώσεις. Όταν το παιδί σας σας κοιτάζει με απλανές, αδιάφορο βλέμμα, έχετε πάψει να είστε κατανοητοί.

5. Ζητείστε από το παιδί σας να σας επαναλάβει αυτό που του είπατε

Αν δε μπορεί, τότε αυτό ήταν πολύ και περίπλοκο.

6. Κάντε μια προσφορά που το παιδί σας δε μπορεί να αρνηθεί

Μπορείτε να συζητήσετε με ένα δίχρονο ή τρίχρονο παιδί, προκειμένου να αποφύγετε έντονες αντιπαραθέσεις. «Ντύσου ώστε να μπορείς να πας έξω να παίξεις». Πείτε ένα λόγο γι’ αυτό που του ζητάτε να κάνει, έτσι ώστε να είναι δύσκολο να σας το αρνηθεί.

7. Να είστε θετικοί

Αντί να πείτε «μην τρέχεις» , δοκιμάστε «μέσα στο σπίτι περπατάμε, έξω μπορούμε να τρέξουμε».

8. Ξεκινήστε την επικοινωνία με το «Θέλω…»

Αντί για «Κάτσε κάτω», πείτε «Θέλω να καθίσεις κάτω». Αντί για «Άφησε τον Κώστα να παίξει», πείτε «Θέλω να αφήσεις τον Κώστα να παίξει τώρα». Αυτός ο τρόπος λειτουργεί καλά με τα παιδιά που τους αρέσει όταν τους ζητάμε κάτι, αλλά δεν θέλουν να τους δίνουμε εντολές. Λέγοντας «Θέλω…» δείχνετε ότι έχετε διάθεση να είστε συγκαταβατικοί και όχι να δώσετε εντολές.

9. «Όταν…τότε…»

«Όταν πλύνεις τα δόντια σου, τότε θα πούμε ξανά την ιστορία» «Όταν τελειώσεις τη δουλειά σου, τότε μπορείς να δεις τηλεόραση». Το «όταν», το οποίο συνεπάγεται ότι αναμένεται υπακοή, λειτουργεί καλύτερα από το «αν».

10. Πράξτε προτού μιλήσετε

Αντί να ουρλιάζετε, «Κλείσε την τηλεόραση, είναι ώρα για φαγητό», περπατήστε στο δωμάτιο όπου το παιδί σας βλέπει τηλεόραση, καθίστε δίπλα του και παρακολουθείστε μαζί του αυτό που τον ενδιαφέρει. Κατά τη διάρκεια του διαφημιστικού διαλείμματος, κλείστε την τηλεόραση μαζί με το παιδί σας.

11. Δώστε επιλογές

«Τι θέλεις πρώτα, να φορέσεις τις πυζάμες σου ή να πλύνεις τα δόντια σου;» «Το κόκκινο ή το μπλε πουκάμισο;»

12. Απευθυνθείτε στο παιδί σας ανάλογα με την αναπτυξιακή του ηλικία

Όσο πιο μικρό είναι το παιδί τόσο πιο σύντομες και απλές πρέπει να είναι οι κατευθύνσεις που του δίνετε. Αναλογιστείτε το επίπεδο κατανόησης του παιδιού σας. Για παράδειγμα, ένα κοινό λάθος που κάνουν οι γονείς είναι όταν ρωτάνε το τρίχρονο παιδί τους, «Γιατί το έκανες αυτό;». Οι περισσότεροι ενήλικες δεν μπορούν να δώσουν μια τέτοια απάντηση για τη συμπεριφορά τους. Αντ’ αυτού δοκιμάστε, «Ας μιλήσουμε για αυτό που έκανες».

13. Υιοθετείστε κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους επικοινωνίας

Ακόμα και ένα δίχρονο παιδί μπορεί να μάθει το «Παρακαλώ». Ενθαρρύνετε το παιδί σας να μιλά με ευγενικό τρόπο πάντοτε, κι όχι κατά περίσταση. Μιλήστε στο παιδί σας έτσι όπως θα επιθυμούσατε να μιλήσει αυτό σε εσάς.

14. Μιλήστε με τρόπο που δεν επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία του

Οι απειλές και οι τιμωρίες κάνουν τα παιδιά να αμύνονται και να καθηλώνονται. Αποφύγετε να κάνετε ερωτήσεις που είναι κατευθυντικές για το παιδί, ιδιαίτερα όταν εκ των προτέρων γνωρίζετε ότι είναι πιθανό το παιδί να απαντήσει αρνητικά σε αυτές. Αντί «Θα μαζέψεις το παλτό σου;», απλά πείτε, «Μάζεψε το παλτό σου, παρακαλώ», εφόσον αυτό θέλετε να του πείτε να κάνει.

15. Γράψτε αυτό που θέλετε να πείτε

Τα σημειώματα όπου αναγράφονται όλες οι υποχρεώσεις του παιδιού λειτουργούν καλά και οργανώνουν τα παιδιά, ιδιαίτερα τους προεφήβους όπου συχνά τους μιλάνε για τις υποχρεώσεις τους. Χωρίς να πείτε ούτε λέξη θα έχετε επικοινωνήσει όλα όσα θέλετε να πείτε. Μιλήστε με μολύβι και χαρτί. Αφήστε σημειώματα όλο χιούμορ στο παιδί σας. Καθίστε και παρακολουθείστε να πραγματοποιούνται.

16. Βοηθήστε το παιδί σας να ρίξει τους τόνους όταν μιλάει μαζί σας

Όσο πιο δυνατά μιλάει το παιδί σας, τόσο πιο χαμηλόφωνα ανταποκριθείτε. Αφήστε το παιδί σας να σας μιλήσει, ακούστε το και κάντε περιστασιακά κάποια σχόλια «Καταλαβαίνω», «Πώς μπορώ να σε βοηθήσω σε αυτό». Κάποιες φορές ένας καλός ακροατής μπορεί να βοηθήσει να μειωθούν οι εντάσεις. Αν υποκύψετε και παρασυρθείτε από την ένταση του παιδιού σας, θα έχετε δύο εντάσεις να χειριστείτε, τη δική του και τη δική σας.

17. Ηρεμείστε το παιδί σας

Προτού να δώσετε τις οδηγίες σας στο παιδί σας, βεβαιωθείτε ότι αυτό νιώθει ήρεμο συναισθηματικά, διαφορετικά θα χάσετε τον χρόνο σας. Τίποτα δε θα μπορέσει να λειτουργήσει αν το παιδί σας δεν είναι ισορροπημένο συναισθηματικά.

18. Ξαναπείτε το μήνυμά σας

Στα νήπια χρειάζεται να επαναλάβουμε πολλές φορές αυτό που θέλουμε να τους πούμε. Παιδιά μικρότερα των δύο ετών δύσκολα εσωτερικοποιούν τα λεγόμενά σας. Στην ηλικία των τριών χρονών τα παιδιά αρχίζουν να κατανοούν αυτά που τους εξηγείτε, και τότε βλέπετε να γίνονται πραγματικότητα αυτά που τα έχετε μάθει. Όσο μεγαλώνει το παιδί θα μειώνονται και οι συχνές επαναλήψεις των λεγόμενών σας.

19. Δώστε την ευκαιρία στο παιδί σας να σκεφτεί

Αντί να πείτε «Μην αφήνεις τα πράγματά σου να στοιβάζονται», δοκιμάστε «Αντώνη, σκέψου πού θέλεις να τακτοποιήσεις τη στολή του ποδοσφαίρου». Αφήστε το παιδί σας να σκεφτεί και να πάρει πρωτοβουλίες για τις υποχρεώσεις που τον αφορούν, έτσι ώστε να μάθει να ενεργεί κατ’ αυτόν τον τρόπο.

20. Επαναλάβετε τις οδηγίες σαν ποίημα

«Αν χτυπήσεις, θα καθίσεις». Ζητείστε από το παιδί σας να το επαναλάβει σαν ποίημα! Θα το θυμάται ευκολότερα.

21. Δώστε αρεστές εναλλακτικές

«Δεν μπορείς να πας μόνος σου στο πάρκο, αλλά μπορείς να παίξεις στην αυλή».

22. Δώστε περισσότερες πληροφορίες

«Φεύγουμε σε λίγο. Χαιρέτησε τα κορίτσια και τα παιχνίδια».

23. Ανοίξτε ένα κλειστό παιδί

Τα λόγια μας πολλές φορές μπορούν να ανοίξουν ένα κλειστό μυαλουδάκι και στοματάκι. Σταθείτε στα σημεία εκείνα που γνωρίζετε ότι ενθουσιάζουν το παιδί σας. Κάντε του ερωτήσεις που ξέρετε ότι απαιτούν περισσότερο από ένα ναι ή ένα όχι. Αντί για «Πέρασες καλά στο σχολείο σήμερα;», δοκιμάστε «Ποιο ήταν το αστείο αστείο που κάνατε σήμερα στο σχολείο;».

24. Δοκιμάστε «Όταν…νιώθω…επειδή…»

«Όταν τρέχεις μακριά από τη μαμά στο μαγαζί νιώθω στενοχωρημένη επειδή μπορεί να χαθείς».

25. Κλείστε τη συζήτηση

Αν συζητώντας έχει ολοκληρωθεί ένα θέμα πείτε το. «Δεν αλλάζω γνώμη γι’ αυτό, λυπάμαι». Θα γλιτώσετε προστριβές και κλάματα και για τους δυο σας. Διατηρείστε επίσημο ύφος και τόνο στη φωνή σας όταν το λέτε στο παιδί σας.

Πηγή: www.ikidcenters.com

Ας κινητοποιηθούμε όλοι!

Οι αυτιστικοί μιλούν και διεκδικούν!

"Το τεστ των παραμυθιών" Τι προβλέπει;

Το Fairy Tale Test είναι ένα προβολικό τεστ για παιδιά, ηλικίας από 6 έως 12 ετών. Αναπτύχθηκε ως μέρος της διδακτορικής διατριβής της δημιουργού του, Καρίνας Κουλάκογλου, στο Πανεπιστήμιο του Exeter στη Μ. Βρετανία και το θεωρητικό του υπόβαθρο συνίσταται στη σχέση παραμυθιών και ασυνείδητων διαδικασιών όπως αυτή έχει διαπιστωθεί και διερευνηθεί από πλειάδα μελετητών, κυρίως ψυχαναλυτικής προσέγγισης. Το Fairy Tale Test έχει μεταφρασθεί και σταθμιστεί σε διάφορες χώρες ενώ εκδίδεται και κυκλοφορεί ήδη στα γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά, γερμανικά, ουγγρικά, σλοβένικα, πολωνικά, ρώσικα και ελληνικά ενώ μεταφράζεται στα κινέζικα και τα τούρκικα.

Το τεστ αποτελείται από 21 κάρτες (7 σετ καρτών), που παρουσιάζονται στο παιδί ανά σετ των τριών, ένα εγχειρίδιο, και 25 πρωτόκολλα όπου αναγράφονται οι γενικές ερωτήσεις που τίθενται στο παιδί και καταγράφονται οι απαντήσεις του. Οι χαρακτήρες που απεικονίζονται στις κάρτες ανήκουν σε ένα ή περισσότερα παραμύθια («Η Κοκκινοσκουφίτσα», «Η Χιονάτη και οι 7 νάνοι», «Ο Τζακ και η φασολιά» κ.ά.). Καθώς στα παραμύθια, οι σκέψεις και τα συναισθήματα των διαφόρων χαρακτήρων συνήθως δεν προσδιορίζονται ξεκάθαρα, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία, μέσω της ταύτισης, να προβάλλουν τις δικές τους σκέψεις, συναισθήματα ή συγκρούσεις. Το υλικό που προκύπτει αξιολογείται βάσει 30 παραμέτρων  προσωπικότητας αποκομίζοντας έτσι μια αρκετά ολοκληρωμένη εικόνα της ψυχοσύνθεσης του παιδιού.

Το τεστ μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά: (1) για την αξιολόγηση της προσωπικότητας σε πλαίσια ερευνητικά (πληθυσμιακές μελέτες/ διαπολιτισμικές μελέτες/ διαχρονικές μελέτες όπου παρακολουθείται η εξελικτική διαφοροποίηση του παιδιού ή η επίδραση ψυχοπιεστικών παραγόντων στον ψυχισμό του πχ η εμπειρία του σχολείου, το άγχος αποχωρισμού από τους γονείς, το διαζύγιο, η γέννηση ενός αδελφού, η ασθένεια ή ο θάνατος, κ.ά), (2) για τη διαγνωστική εκτίμηση κλινικών περιστατικών (π.χ. άγχος, φοβίες, κατάθλιψη, διαταραχές συμπεριφοράς) και (3) για την αξιολόγηση της έκβασης μιας ψυχοθεραπευτικής προσπάθειας.

Τα πλεονεκτήματά του σε σχέση με άλλα τεστ που κυκλοφορούν είναι τα εξής:

Η στάθμισή του σε μεγάλο δείγμα (περί τα 1000 παιδιά) του ελληνικού πληθυσμού δύο φορές (1990 – 2003) καθώς και η στάθμισή του σε κάθε χώρα όπου έχει μεταφρασθεί και, κατ’ επέκταση, σε διαφορετικά πολιτισμικά δεδομένα

Ο μεγάλος αριθμός μεταβλητών-παραμέτρων προσωπικότητας και η πληθώρα επεξηγηματικών παραδειγμάτων και σαφών οδηγιών για τη χορήγηση και την αξιολόγηση του υλικού

Οι ικανοποιητικές ψυχομετρικές ιδιότητές του (εγκυρότητα και αξιοπιστία)

Η ποσοτική και ποιοτική ερμηνεία των αποτελεσμάτων

Η δομή του (3 διαφορετικές απεικονίσεις του ήρωα ανά σετ) που δίνει  στο παιδί τη δυνατότητα να σκεφτεί περαιτέρω ή να αναιρέσει τα λεγόμενά του επιτρέποντας στον εξεταστή να παρατηρήσει την ανάδειξη μηχανισμών άμυνας.

Πηγή : www.ygeianews.gr

Γιατί τα παιδιά γίνονται επιθετικά;

Η επιθετικότητα είναι η πιο κοινή συναισθηματική αντίδραση της παιδικής ηλικίας. Έχει ως κύριο γνώρισμά της τη σκόπιμη εχθρική διάθεση και αποσκοπεί στο να προκαλέσει πόνο, ζημιά και άγχος στους άλλους.

Ήδη το μωρό από τον 6ο μήνα της ζωής του αρχίζει να αντιδρά με θυμό που τον εκφράζει με κλάματα και ξεφωνητά σε καταστάσεις που του δημιουργούν δυσαρέσκεια. Στο τέλος του 1ου έτους εμφανίζει εκρήξεις οργής όπως το να κλαίει έντονα, να χτυπιέται στο πάτωμα, να κρατάει την αναπνοή του και να δαγκώνει τα δάχτυλά του. Στη νηπιακή ηλικία το παιδί αρχίζει να γίνεται επιθετικό αφού αντιλαμβάνεται  ότι μπορεί να στρέψει τις ενέργειές του εναντίον άλλων προσώπων και αντικειμένων, αυτών που εμποδίζουν την άμεση εκπλήρωση των επιθυμιών και των σχεδίων του. Τα μικρότερα παιδιά χρησιμοποιούν περισσότερο σωματική βία ( κλωτσιές, χτυπήματα, δαγκωματιές, καταστροφές αντικειμένων) ενώ τα παιδιά της σχολικής ηλικίας χρησιμοποιούν περισσότερο λεκτικά σχήματα όπως ύβρεις  και απειλές απέναντι στους συνομηλίκους τους.

Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις  για την αρχική αιτία της επιθετικότητας και τους παράγοντες που την προκαλούν. Οι βασικές απόψεις είναι:  

α) ότι η επιθετικότητα είναι μία ενδογενής αντίδραση του ατόμου που στηρίζεται σε βιολογικά  και γενετικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα    

β) ότι η επιθετικότητα  εξαρτάται από διαπροσωπικούς και κοινωνικούς παράγοντες  

γ) ότι η επιθετικότητα είναι αποτέλεσμα ενίσχυσης και μίμησης επιθετικών προτύπων.

Οι κυριότερες αλλαγές που έχουν παρατηρηθεί στην επιθετικότητα με την πάροδο της ηλικίας είναι οι εξής:

•    στα παιδιά νηπιακής ηλικίας η επιθετικότητα είναι περισσότερο συντελεστικής μορφής, αποσκοπεί δηλαδή στη απόκτηση ή στη διατήρηση κάποιου αντικειμένου ή δικαιώματος. Στα μεγαλύτερα παιδιά σχολικής ηλικίας η επιθετικότητα είναι κυρίως εχθρικής μορφής και συνοδεύεται από εκδικητική διάθεση

•    η συχνότητα και η ένταση της επιθετικής συμπεριφοράς μειώνονται καθώς μεγαλώνει το παιδί. Η επιθετικότητα κορυφώνεται στο 2ο έτος της ηλικίας ενώ παρουσιάζεται σημαντική μείωση τα επόμενα χρόνια

•    τα αγόρια παρουσιάζουν περισσότερη επιθετικότητα από τα κορίτσια. Η διαφορά αυτή γίνεται μεγαλύτερη με την πάροδο της ηλικίας. Το γεγονός αυτό οφείλεται τόσο σε βιοχημικούς παράγοντες (ανδρογόνος ορμόνη ) όσο και σε κοινωνικούς παράγοντες (διαφορετικός τρόπος ανατροφής των δύο φύλων)

•    η ένταση της επιθετικής συμπεριφοράς στα αγόρια παραμένει με την πάροδο της ηλικίας συγκριτικώς σταθερή .Έτσι το αγόρι που στην προσχολική ηλικία έχει μεγάλο βαθμό επιθετικότητας θα συνεχίσει να είναι το ίδιο επιθετικό ως έφηβος αλλά και ως ενήλικας

Τα  βασικότερα αίτια που επηρεάζουν τα παιδιά και τους δημιουργούν μία πιο επιθετική συμπεριφορά είναι τα εξής:

α) συγκρούσεις που προκύπτουν μεταξύ γονέων και παιδιού για θέματα καθημερινής φροντίδας  (το παιδί αρνείται επίμονα να φάει, να πλυθεί, να κοιμηθεί)

β) συγκρούσεις που προκαλούνται από τις απαγορεύσεις  των γονέων προς το παιδί να εκτελέσει μία δραστηριότητα ή να σταματήσει κάποια ενέργεια

γ) συγκρούσεις που  είναι αποτέλεσμα δυσκολιών στις διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ παιδιού και γονέων  όπως 1) το παιδί πιστεύει ότι δεν το προσέχουν οι γονείς του όσο αυτό θέλει 2) το παιδί νιώθει παραμελημένο με την άφιξη του καινούριου μωρού στην οικογένεια ή 3) το παιδί δυσκολεύεται να εκφράσει εύκολα τις επιθυμίες του

Επίσης οι πιο συνήθεις χρονικές περίοδοι  κατά τις οποίες «πυροδοτείται» η επιθετικότητα των παιδιών είναι:

α) κάποιες συγκεκριμένες ώρες της ημέρας, κυρίως πριν το φαγητό αλλά και πριν τον ύπνο, προφανώς λόγω κόπωσης του παιδιού

β) περίοδοι αδιαθεσίας του παιδιού (κρυολογήματα, πυρετός)

γ)   συμμετοχή του παιδιού σε ποικίλες κοινωνικές δραστηριότητες           (επισκέπτες στο σπίτι ή γιορτές)

Συνήθως, οι γονείς που τα παιδιά τους έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να γίνουν επιθετικά είναι :                                                             

1) Όσοι χρησιμοποιούν αυστηρές τιμωρίες. Αυτό συμβαίνει γιατί η τιμωρία προκαλεί έντονη θυμική αναστάτωση στο παιδί με αποτέλεσμα να του προκαλείται μεγαλύτερη επιθυμία για επιθετική συμπεριφορά.

2) Όσοι είναι οι ίδιοι επιθετικοί γονείς αφού αποτελούν πρότυπο για μίμηση. Το παιδί εκδηλώνει περισσότερη επιθετικότητα μιμούμενο τις επιθετικές ενέργειες του γονέα.

3) Όσοι δείχνουν τεράστια ανοχή στην επιθετικότητα του παιδιού  με το να το αφήνουν τελείως ελεύθερο να εκδηλώνει τις επιθετικές του ενέργειες. Οι γονείς θα πρέπει  να  αποτρέπουν τη δημιουργία εκρηκτικών καταστάσεων και να προσπαθούν να καθησυχάσουν και να επαναφέρουν το παιδί τους γρήγορα στην τάξη και στην ηρεμία.

Πηγή: www.ygeianews.gr

Τέλος, πρέπει να τονίσουμε πως δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες για την αντιμετώπιση της επιθετικής συμπεριφοράς των παιδιών παρά μόνο κάποιες στρατηγικές οι οποίες πρέπει να είναι εξατομικευμένες, ευέλικτες και να εμπεριέχουν εφευρετικότητα και δημιουργική κατανόηση των βαθύτερων αιτιών που κάνουν το παιδί ευερέθιστο και επιθετικό.

Πως θα αποκτήσει το παιδί σας δημιουργική σκέψη;

Η δημιουργική σκέψη τα τελευταία χρόνια αποτελεί ένα συστηματικό αντικείμενο έρευνας στον χώρο της ψυχολογίας και της παιδαγωγικής. Η νοητική αυτή ικανότητα έχει σχέση με την εφευρετικότητα και την πρωτοτυπία της σκέψης, την λεγόμενη δηλαδή δημιουργικότητα του ατόμου. Η δημιουργική σκέψη στηρίζεται στην ικανότητα του ατόμου να χρησιμοποιεί ποικίλους τρόπους προσέγγισης ενός προβλήματος και να βρίσκει μεγάλο αριθμό ιδεών και λύσεων για κάθε πρόβλημα που το απασχολεί.

Κύρια χαρακτηριστικά των δημιουργικών ατόμων είναι τα εξής:

1) δείχνουν έντονη περιέργεια για τα πράγματα που συμβαίνουν γύρω τους

2) έχουν πολλές και ποικίλες ερωτήσεις και απορίες

3) αντιλαμβάνονται περισσότερο τις λεπτομέρειες, τη δομή, την πορεία και τις συνέπειες των φαινομένων

4)  έχουν αισιόδοξη διάθεση και πιστεύουν πως μπορούν να φέρουν σε πέρας οτιδήποτε προσπαθήσουν να δημιουργήσουν

5) παράγουν έργα που έχουν πρωτοτυπία και εκφραστικότητα

6) βρίσκουν νέες ιδέες και λύσεις ακόμη και για κοινά προβλήματα

7) επινοούν και κατασκευάζουν νέα μηχανικά μέσα

8) προσαρμόζονται εύκολα στις νέες καταστάσεις

9) αναλύουν το κοινώς παραδεκτό και πολλές φορές το αμφισβητούν

10) δημιουργούν εντελώς απροσδόκητα  πράγματα και δείχνουν ενδιαφέρον για τις εικαστικές τέχνες

Υπάρχουν όμως και άνθρωποι που  δυσκολεύονται  να εκφράσουν τη δημιουργική τους διάθεση για τους εξής λόγους:

•έχουν υπερβολικό άγχος μήπως κάνουν κάποιο λάθος

•είναι προσκολλημένοι στο κοινώς παραδεκτό

•έχουν απόλυτη εμπιστοσύνη μόνο στη λογική  και στη μία και μοναδική λύση

•φοβούνται την αποτυχία και επιδιώκουν μόνο το ασφαλές

•έχουν έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό τους ότι μπορούν να βρουν και άλλες εναλλακτικές λύσεις

•δείχνουν αδιαφορία και αρνητική στάση για την αντιμετώπιση των καταστάσεων γύρω τους

•φοβούνται μήπως φανούν ανόητοι και γίνουν αντικείμενο χλευασμού των άλλων      

Η δημιουργική σκέψη των παιδιών

Έρευνες για τη φύση και την ανάπτυξη της δημιουργικής σκέψης στα παιδιά έχουν  δείξει ότι κάποια παιδιά που έχουν υψηλό δείκτη νοημοσύνης δεν είναι συγχρόνως και δημιουργικά. Στις ίδιες έρευνες έχει επίσης διαπιστωθεί ότι ορισμένα δημιουργικά παιδιά δεν έχουν ούτε υψηλό δείκτη νοημοσύνης ούτε την ικανότητα να αναλύουν και να συνθέτουν έννοιες με λογικό τρόπο ώστε να βρίσκουν μία μόνο λύση, κάτι που αποτελεί βασική γνωστική διεργασία των σχολικών μαθημάτων. Αυτά λοιπόν τα δημιουργικά παιδιά βρίσκονται σε μειονεκτική θέση στο σημερινό σχολείο, γιατί ενώ παρουσιάζουν πολλές δυνατότητες για πρωτοτυπία και εφευρετικότητα και θα μπορούσαν να γίνουν ιδιαίτερα χαρισματικά και παραγωγικά άτομα στην ενήλικη ζωή τους, λόγω της αναμενόμενης χαμηλής σχολικής επίδοσης βρίσκονται στο περιθώριο της σχολικής ζωής.

Επίσης, έχει παρατηρηθεί  ότι στην περίοδο περίπου της Δ΄ τάξης του δημοτικού τα παιδιά παρουσιάζουν μία γενικότερη πτώση στις δημιουργικές τους δεξιότητες και στην εφευρετικότητά τους. Η κάμψη αυτή πρέπει να αποδοθεί κυρίως στην διαδικασία της συμμόρφωσης των παιδιών προς συγκεκριμένους τρόπους συμπεριφοράς και σκέψης  που τους επιβάλλει το παραδοσιακό σχολείο, τρόποι που είναι μονοσήμαντοι, απλοί και στηρίζονται μόνο στην κοινή λογική.

Πάντως είναι ευρέως αποδεκτό  ότι η δημιουργική σκέψη αποτελεί μία σπουδαία νοητική ικανότητα η οποία με κατάλληλη άσκηση και αγωγή μπορεί να βελτιωθεί σε όλα τα παιδιά. Γι’ αυτό πρέπει να εφαρμόζονται ειδικά προγράμματα αγωγής της δημιουργικής σκέψης σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης που θα βοηθούν τα παιδιά να παράγουν πρωτότυπες και χρήσιμες ιδέες και να τις εφαρμόζουν στην πράξη τόσο στο σχολείο όσο και γενικότερα στην καθημερινή τους ζωή.

Πηγή: www.ygeianews.gr

Γιατί φοβούνται τον ύπνο τα παιδιά;

Ποιες είναι οι κυριότερες μορφές διαταραχών ύπνων

Το να πάει ένα παιδί στο δωμάτιό του για να κοιμηθεί είναι, πολλές φορές, ένα βαρετό και όχι τόσο καλοδεχούμενο γεγονός. Είναι μία μοναχική πράξη και για ένα αγχώδες παιδί, μπορεί να γίνει κάτι πολύ τρομαχτικό. Σκοτεινές σκιές, μεγάλες και απειλητικές μορφές, είναι δυνατόν να γίνουν αντικείμενο φόβου και παράλογων ανησυχιών για το παιδί.

Υπάρχουν διάφορες μορφές διαταραχών ύπνου. Οι κυριότερες από αυτές είναι: 1) Οι ελάσσονες διαταραχές του ύπνου (παραμιλητό, αϋπνία, υπνοβασία, πρόωρο ή συχνό ξύπνημα, ανήσυχος ύπνος), 2) οι νυχτερινοί εφιάλτες, 3) οι ενύπνιοι τρόμοι, 4) ο φόβος για το σκοτάδι.

Τα προβλήματα του ύπνου κατά κανόνα εμφανίζονται μετά από διάφορα αγχογόνα γεγονότα, όπως ο αποχωρισμός του παιδιού από τη μητέρα που μπήκε στο νοσοκομείο, η αλλαγή σχολείου, η διαμονή του παιδιού μακριά από τους γονείς του, η γέννηση ενός αδελφού. Στις περιπτώσεις αυτές, το άγχος που βιώνει το παιδί εκδηλώνεται με διαταραχές του ύπνου.

Οι ελάσσονες διαταραχές του ύπνου τις περισσότερες φορές είναι αποτέλεσμα τόσο της υπερδιέγερσης στην οποία βρίσκεται το παιδί μετά από μία έντονη και θορυβώδη μέρα όσο και λανθασμένων χειρισμών εκ μέρους των γονέων. Προσεκτική εξέταση τέτοιων καταστάσεων αποκαλύπτει συχνά μία επίμονη προσπάθεια του γονέα να επιβάλλει στο παιδί τις δικές του προτιμήσεις για το ωράριο του ύπνου, χωρίς καμία προσπάθεια να συνεκτιμήσει τις ιδιαίτερες ανάγκες και τους ρυθμούς του δικού του παιδιού. Χρειάζεται λοιπόν να ζητείται από το παιδί να μένει ήρεμο στο κρεβάτι και να του δίνεται ο χρόνος που το ίδιο έχει ανάγκη για να εγκλιματιστεί και να ανταποκριθεί θετικά στο καθημερινό πρόγραμμα της οικογένειας.

Οι νυχτερινοί εφιάλτες συνήθως εμφανίζονται σε παιδιά που είχαν κάποιες εμπειρίες αποχωρισμού. Πάντως τα ενοχλητικά όνειρα επηρεάζουν το ένα τρίτο περίπου των παιδιών του δημοτικού σχολείου. Τα αγόρια σε σύγκριση με τα κορίτσια αυτής της ηλικίας βλέπουν περισσότερα τρομακτικά όνειρα που αφορούν κυρίως ληστές και διαρρήκτες. Η εικόνα του γέρου ή της γριάς είναι ο μεγαλύτερος τρόμος στα όνειρα τόσο των αγοριών όσο και των κοριτσιών. Τα ζώα είναι επίσης μια κοινή αιτία φόβου στα όνειρα των παιδιών. Γενικότερα, πάντως, έχει παρατηρηθεί ότι οι νυχτερινοί εφιάλτες μειώνονται καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν.

Ο ενύπνιος τρόμος δεν σχετίζεται με άλλες διαταραχές του ύπνου παρότι έχει παρόμοιο με αυτές ιστορικό άγχους, ανασφάλειας και τραυματικών εμπειριών. Ο ενύπνιος τρόμος έχει την εξής μορφή: το παιδί σε κάποια προχωρημένη ώρα τη νύχτα παίρνει μία παράξενη στάση κουλουριασμένο από το φόβο του ή πετιέται επάνω γεμάτο αγωνία ξεφωνίζοντας και καρφώνοντας τα μάτια του ανοιχτά σε κάτι μπροστά του, με το φόβο ζωγραφισμένο στο πρόσωπό του. Δεν έχει ξυπνήσει τελείως, δεν αναγνωρίζει κανέναν και δεν ξέρει πού βρίσκεται. Το πρωί δε θυμάται τι συνέβη τη νύχτα.

Καθώς το άγχος φαίνεται να είναι κοινός παράγοντας στις περισσότερες περιπτώσεις διαταραχών του ύπνου και νυχτερινού εφιάλτη, ο γονέας πρέπει να φροντίσει όχι μόνο να καθησυχάσει το παιδί την ώρα που βλέπει το άσχημο όνειρο, αλλά κυρίως να το ανακουφίσει από τις εσωτερικές εντάσεις που γενικότερα εκείνο νιώθει. Αυτό που περισσότερο χρειάζεται είναι η παρατήρηση των ανησυχιών και των προβλημάτων που απασχολούν το παιδί στο σπίτι, στο σχολείο, στη σχέση του με τους ενηλίκους και τους συνομηλίκους του. Επίσης αν το περιεχόμενο των ονείρων είναι επαναλαμβανόμενο, αποτελεί σημαντική ένδειξη για την πηγή των φόβων του παιδιού. Αν όμως τα παιδιά υποφέρουν από σοβαρές και επίμονες διαταραχές του ύπνου πιθανότατα να αντιμετωπίζουν και άλλες ψυχολογικές δυσκολίες γι’ αυτό απαιτείται η βοήθεια του ειδικού.

Επίσης τα παιδιά φοβούνται το σκοτάδι, γεγονός που επιπλέον δημιουργεί προβλήματα στον βραδινό ύπνο. Τις περισσότερες φορές διαπιστώνεται ότι οι γονείς χωρίς να το καταλαβαίνουν είναι αυτοί που έχουν αναπτύξει το φόβο αυτό στα παιδιά. Το να μείνει κάποιο νεογέννητο μόνο του στο σκοτεινό δωμάτιο δεν αποτελεί για αυτό δυσάρεστη εμπειρία. Όταν όμως θα αισθανθεί τρομαγμένο από κάποιο όνειρο ή θα πεινάσει, τότε θα κλάψει.

Η μητέρα του, που θα το ακούσει, θα μπει στο δωμάτιό του, θα ανάψει το φως και θα αρχίσει να το παρηγορεί. Αυτή είναι μια κύρια περίπτωση κλασικής συνεξάρτησης όπου το σκοτάδι συνδέεται με τη δυσάρεστη κατάσταση (πείνα, εφιάλτης) και το φως με τη θετική ενίσχυση (στοργική μητέρα).

Πολλές φορές δε, παρατηρείται ένα παιδί να έχει μάθει να φοβάται το σκοτάδι από τρομαχτικές ιστορίες που του έχουν πει για φαντάσματα και ληστές. Σε αυτές τις περιπτώσεις η τιμωρία είναι εντελώς απρόσφορη. Δεν είναι δυνατόν με απειλές και τιμωρίες να εξαφανιστούν οι φόβοι του παιδιού. Μία αποτελεσματική προσέγγιση είναι να παραδεχτούμε πως είναι εντελώς φυσικό το παιδί να φοβάται το σκοτάδι ως κάτι άγνωστο και μυστηριώδες και να προσπαθήσουμε να τροποποιήσουμε την συμπεριφορά του χρησιμοποιώντας τεχνικές θετικής ενίσχυσης. Μπορούμε για παράδειγμα, να αφήσουμε το φως αναμμένο όταν πάει το παιδί να κοιμηθεί και να το σβήσουμε όταν το πάρει ο ύπνος ή να χρησιμοποιήσουμε μία φορητή λάμπα την οποία θα τοποθετήσουμε στο πάτωμα και θα μετακινούμε σταδιακά όλο και πιο μακριά κάθε βράδυ, προς την έξοδο του δωματίου μέχρι να την βγάλουμε οριστικά από το δωμάτιό του.

Πηγή: www.newsbeast.gr