Παγκόσμια Ημέρα για το Σύνδρομο Down

Η Παγκόσμια Ημέρα για το Σύνδρομο Down καθιερώθηκε το 2006, με πρωτοβουλία του συμπατριώτη μας γιατρού Στυλιανού Αντωναράκη, καθηγητή Γενετικής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, προκειμένου να ευαισθητοποιήσει και να ενημερώσει τη διεθνή κοινότητα για το σύνδρομο Down.

Το σύνδρομο Down είναι μια γενετική κατάσταση, που οφείλεται στο επιπλέον χρωμόσωμα που εμφανίζεται στο 21ο ζευγάρι, εξ ου και η ταξινόμησή του ως Τρισωμία 21. Προέρχεται κατά 90-95% από το ωάριο και 5-10% από το σπερματοζωάριο και επηρεάζει μία περίπου στις 600-700 γεννήσεις παιδιών.

Η πρώτη παρατήρηση του συνδρόμου έγινε το 1866 από τον John Langdon Down. Ο άγγλος γιατρός παρατήρησε ότι μερικά νεογνά που γεννιούνται έχουν εξωτερική όψη παρόμοια με αυτή των Μογγόλων, απ' όπου προήλθε και η ονομασία μογγολισμός, που στις μέρες μας έχει εγκαταλειφθεί.

Τα παιδιά με σύνδρομο Down αντιμετωπίζουν νοητική υστέρηση και μαθησιακή δυσκολία, ενώ είναι επιρρεπή σε μια σειρά από ασθένειες. Με την κατάλληλη εκπαίδευση και τη συνεργασία γονιών και δασκάλων, μπορούν να γίνουν ενεργά μέλη της κοινωνίας.

Ως Παγκόσμια Ημέρα για το Σύνδρομο Down καθιερώθηκε η 21η Μαρτίου κάθε χρόνο, από τα αριθμητικά δεδομένα που συνθέτουν το σύνδρομο (3ο χρωμόσωμα στο 21ο ζεύγος=3.21).

Πηγή: http://www.sansimera.gr/worldays/158


Για περισσότερες πληροφορίες:   http://www.noesi.gr/

Θέλω μόνο να παίξω μαζί σου

Για παιδιά 6+ ετών

Συγγραφέας: Μερκούριος Αυτζής

Εικονογράφηση: Νικόλας Ανδρικόπουλος

Εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα, 2004

     Ο Μάνος είναι διαφορετικός από τα άλλα παιδιά. Έχει σχιστά μάτια και πλακουτσό πρόσωπο και, επιπλέον, δεν μπορεί να μιλήσει καθαρά. Μπορεί όμως να αγαπά, να νιώθει, να προσφέρει τη φιλία του και τη βοήθειά του στα άλλα παιδιά. Δυστυχώς αυτά όχι μόνο δεν τον δέχονται στην παρέα τους, αλλά του φέρονται με εχθρικό και απορριπτικό τρόπο. Ώσπου μετά από μια μικρή περιπέτεια αντιλαμβάνονται ότι ο Μάνος είναι ένα ξεχωριστό παιδί που μπορεί κάλλιστα να γίνει φίλος τους. Έχει εξάλλου χαρίσματα που άλλα παιδιά δεν έχουν: Είναι τολμηρός και γενναιόδωρος. Έχει την ικανότητα να αφουγκράζεται τη φύση και τα πλάσματά της. Έχει μια ξεχωριστή ευαισθησία με τις πεταλούδες και νιάζεται για την αρμονία της φύσης. Τελικά, όταν τα τρία παιδιά της παρέας που σχηματίζεται καθρεφτίζονται στα νερά του ποταμού, μοιάζουν τόσο πολύ μεταξύ τους! Το βιβλίο μιλά για ένα υπόδειγμα φιλίας με ένα παιδί με σύνδρομο Down, που μας κάνει να κατανοήσουμε πόσο πολύτιμη μπορεί να είναι η συνεισφορά του στην ομάδα.

Συμβουλές για το διάβασμα στο σπίτι

Συμβουλές για το διάβασμα στο σπίτι

        Οι γονείς που καλούνται να διαβάσουν τα παιδιά στο σπίτι θα πρέπει να κρατήσουν τους ίδιους ήρεμους και τα παιδιά τους δημιουργικά, οπλισμένοι με ΥΠΟΜΟΝΗ και ΌΡΙΑ.

• Φροντίστε ώστε το μάθημα να χωρίζεται σε μικρά διαλείμματα που θα έχουν διαφορετικές μορφές κάθε φορά: κουβεντούλα, μια βόλτα στο δωμάτιο, μια ζωγραφιά ή μια μικρή ιστορία.
• Να έχετε προσδοκίες ανάλογες με τις δυνατότητες του παιδιού
• Δώστε σημασία στα βασικά σημεία του μαθήματος και στην κατανόησή τους.
• Βρείτε συστήματα επιβράβευσης, όχι πάντα υλικά. Δώστε του ένα βραβείο ώστε να τον βοηθήσετε να μειώσει τον χρόνο μέσα στον οποίο ολοκληρώνει μία συγκεκριμένη δραστηριότητα
• Να είστε σταθεροί αλλά όχι άκαμπτοι.
• Συμφωνήστε σε κανόνες και αναρτήστε τους. Τα παιδιά ξεχνούν εύκολα οδηγίες και απαγορεύσεις.
• Το περιβάλλον εργασίας να είναι ήρεμο χωρίς θορύβους, να μην υπάρχουν πολλά αντικείμενα στον χώρο που θα του αποσπάσουν την προσοχή, να υπάρχει καλός φωτισμός
• Καλό είναι να τηρείται ένα αυστηρά καθορισμένο πρόγραμμα ( συγκεκριμένη ώρα και συγκεκριμένος χώρος διαβάσματος )
• Καλό είναι να κάνετε συχνά ερωτήσεις, ώστε να ελέγχεται αν κατάλαβε σωστά τις οδηγίες που του δώσατε
• Φτιάξτε μία λίστα με τις εργασίες που έχει και σβήνετε κάθε φορά όποια ολοκληρώνει
• Ακούτε τα παιδιά σας όταν μιλάνε. Τα παιδιά είναι παραπονιάρικά και πληγώνονται εύκολα.
• Αξιολογήστε την διάσπασή τους. Μην αντιδράτε το ίδιο σε όλες τις πράξεις τους.
• Κρατάτε μια δεύτερη σειρά βιβλίων στο σπίτι γιατί συχνά ξεχνάνε τα βιβλία τους.
• Έχετε το τηλέφωνο ενός συνεπή συμμαθητή/τριας σε περίπτωση που ξεχνάνε τις ασκήσεις τους.
• Επιτρέψτε τους να κινούνται ακόμη κι όταν διαβάζετε.
• Βοηθήστε τα να οργανώσουν το χώρο μελέτης τους αλλά και την τσάντα τους.
• Έχετε σε πρώτο πλάνο ένα ρολόι που θα τα βοηθά να οργανώνουν το χρόνο τους.
• Να έχετε κοινή γραμμή αντιμετώπισης τους στο σπίτι.
• Το ξύλο κι οι φωνές είναι σαν τον αέρα στη φωτιά

ΣΟΦΙΑ Μ. ΚΟΥΛΟΥΡΗ
ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ S.I.
Πηγή: http://www.childit.gr

Τραυλισμός

Τραυλισμός

        Εάν παρατηρήσατε ποτέ ότι θέλατε να πείτε κάτι στους άλλους, αλλά οι δυσκολίες στη ροή του λόγου σας εμπόδισαν να ολοκληρώσετε ή εάν κολλήσατε ποτέ σε έναν ήχο και στην αγωνία σας να ξεμπλοκάρετε νιώσατε να σας κόβετε η ανάσα, να ανοιγοκλείνετε τα μάτια σας ή να συσπάται το πρόσωπό σας, τότε όλα αυτά είναι πιθανές ενδείξεις ότι τραυλίζετε.

       Κατά τη φυσιολογική εξέλιξη της ομιλίας, στις ηλικίες περίπου 2,5 - 3,5 ετών, καθώς ο λόγος του παιδιού αναπτύσσεται ταχύτατα, μπορεί να παρουσιαστεί μια δυσκολία στη ροή της ομιλίας. Εάν αυτό αρχίσει να σας απασχολεί, καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε έναν ειδικό.

      Ο τραυλισμός εδραιώνεται με την σκέψη ότι είναι ντροπή να μη μιλάει κανείς με ευφράδεια, αλλά και με τη συστηματική συγκέντρωση στις λεπτομέρειες του μηχανισμού της ομιλίας, που μπορούν να  οδηγήσουν σε περισσότερα λάθη, αλλά και με την έντονη προσπάθεια να είναι κάποιος ευφράδης και με την ανάπτυξη στρατηγικών αποφυγής (φθόγγων, λέξεων, κοινωνικών καταστάσεων) για τη μείωση της πιθανότητας του τραυλισμού.

Καταστάσεις που πιθανόν να επιβαρύνουν την ομαλή ροή του λόγου μπορεί να είναι, για παράδειγμα, όταν κάποιος μιλάει ξέροντας ότι θα τον διακόψουν, όταν μιλάει κανείς σε κάποιον που δεν τον ακούει, όταν φοβάται κανείς τις συνέπειες για αυτό που λέει, όταν μιλάει κανείς χωρίς διάθεση ή αισθάνεται κουρασμένος, όταν βιάζεται κανείς να μιλήσει ή προσπαθεί να εκφράσει πολύπλοκες ιδέες.

Όμως, μπορούμε να διευκολύνουμε την ομιλία ενός ατόμου που τραυλίζει εάν του δείξουμε την αποδοχή μας, εάν μειώσουμε τον αριθμό των ερωτήσεων, αλλά και να εκδηλώσουμε ενδιαφέρον για όσα λέει και να παρέχουμε αρκετό χρόνο, ώστε να απαντήσει χωρίς πίεση.

Υπάρχουν επιπλέον μερικές συμπεριφορές που θα πρέπει να αποφύγουμε σε σχέση με ένα άτομο που τραυλίζει. Μερικές από αυτές είναι:

• Εάν είστε γονέας, μην κατηγορείτε τον εαυτό σας ότι είστε η αιτία που το προκάλεσε.
• Κάντε μια λίστα από τους παράγοντες που έχουν αρνητική ή θετική επίδραση στο παιδί σας.
• Σκεφτείτε πως θα μπορούσατε να το βοηθήσετε καλύτερα και αν βρείτε κάτι που να το βοηθάει συνεχίστε το, αν όχι, σταματήστε το και σκεφτείτε ξανά. 
• Προσπαθείστε να εκφράσετε με λέξεις τα δυσάρεστα συναισθήματα που νιώθει το παιδί σας, για να αισθανθεί ότι του συμπαραστέκεστε. 
• Δώστε θάρρος στο παιδί.
• Δείξτε συνέπεια στον τρόπο αντιμετώπισης όλων των παιδιών σας. 
• Απολαύστε μαζί και άλλα πράγματα που δεν δίνουν έμφαση στην ομιλία. Μια ανοιχτή συζήτηση χωρίς κριτική μπορεί να βοηθήσει. 

Ο λογοθεραπευτής θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε τις δυσκολίες με κατανόηση, ενδιαφέρον και σωστούς χειρισμούς. Ο τραυλισμός πρέπει να αντιμετωπιστεί όσο το δυνατόν νωρίτερα, με τη συνεργασία της οικογένειας και των ατόμων του στενού περιβάλλοντος. Η συνεργασία με ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό ή παιδοψυχίατρο πιθανόν να είναι απαραίτητη.

Σύνδρομο ADHD / ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής -Υπερκινητικότητας)

      Το σύνδρομο ή διαταραχή Ελλειμματικής (ή διάσπασης) Προσοχής - Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) αναφέρεται σε άτομα, που αντιμετωπίζουν προβλήμητα διάσπασης της προσοχής και σωματικής υπερδραστηριότητας. Συχνά το σύνδρομο αποκαλείται και "υπερκινητική διαταραχή". Χαρακτηρίζεται από απροσεξία, διάσπαση της προσοχής, υπερκινητικότητα, δυσκολίες στην αφοσίωση στις σχολικές υποχρεώσεις ή τη συμμόρφωση σε υποδείξεις.

  Το όνομα ADHD προέρχεται από το ακρωνύμιο Attention-Deficit Hyperactivity Disorder (μεταφράζεται "Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητας). Τρεις φορές πιο συχνό στα αγόρια από όσο στα κορίτσια, το οικογενές σύνδρομο ADHD προσβάλλει 1 στα 100 παιδιά κάτω των 11 ετών. Συχνά το σύνδρομο σχετίζεται με αρνητικές επιδόσεις στο σχολείο, καθυστέρηση μάθησης και επικοινωνίας. Η διαταραχή ADHD συμπεριφορολογικά μεταφράζεται ως ανικανότητα ρύθμισης της συμπεριφοράς.

Αιτιολογία

     Δυστυχώς δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τις ακριβείς αιτίες που προκαλούν την ADHD, όμως οι γενετικοί παράγοντες φαίνεται να παίζουν μεγάλο ρόλο. Η ADHD είναι κυρίως οικογενής νόσος. Εάν υπάρχουν άλλα οικογενειακά προβλήματα, δεν είναι ξεκάθαρο αν αυτά συνεισφέρουν στην ADHD ή αν η οικογένεια αντιμετωπίζει αυτά τα προβλήματα επειδή είναι δύσκολο να συμβιώνεις με παιδιά με ADHD. Το γεγονός ότι πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι στα παιδιά με ADHD, μέρη του εγκεφάλου (μετωπιαίος και βρεγματικός λοβός, και μέρος του μεσεγκεφάλου) δυσλειτουργούν, δεν μπορεί να θεωρηθεί απαραίτητα και ως αιτιολογικός παράγοντας της νόσου.

Δυσκολίες στη διάγνωση

      Υπάρχουν διαφορετικές αντιλήψεις για την ADHD ανά τον κόσμο και η διάγνωση και η θεραπεία αλλάζουν με ταχύτητα. Σε μερικές χώρες, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, η διάγνωση περιλαμβάνει ένα περιορισμένο εύρος συμπεριφορών και έτσι τα παιδιά διαγιγνώσκονται με ευκολία και αντιμετωπίζονται με φάρμακα. Στον υπόλοιπο κόσμο, το ADHD δεν αναγνωριζόταν εύκολα, μέχρι πριν από λίγα χρόνια. Πολύ συχνά μπορεί να συγχυστεί με εναντιωματικά προβλήματα (επιθετική συμπεριφορά) ή μεμονωμένες δυσκολίες οι οποίες είναι μέρος της φυσιολογικής ανάπτυξης και δεν απαιτούν αντιμετώπιση. Για αυτούς τους λόγους και προκειμένου να αποφευχθεί η σύγχυση των γονέων, είναι σημαντικό τα παιδιά να αξιολογηθούν σωστά και, εφόσον είναι αναγκαίο, να αντιμετωπιστούν βάσει αυστηρών κλινικών οδηγιών.

    Τα συμπτώματα ή οι αιτιάσεις πρέπει να είναι παρόντα για τουλάχιστον 6 μήνες, και συνήθως ξεκινούν στην προσχολική ηλικία. Τα παιδιά αυτά έχουν επίσης συχνά γλωσσικές δυσκολίες ή ειδικές μαθησιακές ανάγκες.

Βασικά χαρακτηριστικά του συνδρόμου

• Απροσεξία
• Διάσπαση της προσοχής
• Υπερκινητικότητα

      Συμπεριφορολογικά, τα παραπάνω μεταφράζονται ως ανικανότητα ρύθμισης της συμπεριφοράς. Τα παιδιά μπορεί να έχουν δυσκολία αφοσίωσης στην σχολική εργασία ή να συμμορφώνονται με υποδείξεις (στο σχολείο ή το σπίτι). Τα συμπτώματα ή οι αιτιάσεις συνήθως ξεκινούν στην προσχολική ηλικία. Τα παιδιά αυτά έχουν επίσης συχνά γλωσσικές δυσκολίες ή ειδικές μαθησιακές ανάγκες.

      Καθώς η σωματική υπερκινητικότητα βελτιώνεται με την ηλικία, λίγα είναι ακόμη γνωστά για την φύση αυτών των προβλημάτων στην εφηβεία και την μετέπειτα ζωή. Είναι πιθανό, οι υπολειπόμενες δυσκολίες να συνδέονται κυρίως με την ικανότητα συγκέντρωσης του νεαρού ατόμου ή την κοινωνική ωριμότητα, παρόλο που η τελευταία δεν αποτελεί διαγνωστικό χαρακτηριστικό. Μεταξύ του 30% και του 50% των παιδιών με ADHD έχουν επίσης προβλήματα συμπεριφοράς (εναντιωματική συμπεριφορά) και αυτός ο συνδυασμός είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί.

Χαρακτηριστικές συμπεριφορές που συνδέονται με το σύνδρομο

• Ανησυχία και υπερκινητικότητα
• Αδυναμία παραμονής για πολύ στο ίδιο μέρος ή την ίδια δραστηριότητα
• Νευρικότητα (πήγαινε-έλα), ασυγκράτητη και αδιάκοπη ομιλία, διακοπή τρίτων όταν μιλούν
• Διάσπαση προσοχή τους και αδυναμία ολοκλήρωσης έργου (task)
• Εύρος προσοχής περιορισμένο δυσκολία συγκεντρωσης σε εργασίες που απαιτούν περίσκεψη
• Παρορμητικότητα (ανάληψη δράση χωρίς προηγούμενη λογική σκέψη)
• Δυσκολία διατήρησης της υπομονής κατά την αναμονή (αναμονή στη σειρά στην τάξη, σε παιχνίδια, στη συζήτηση ή σε άλλη κοινωνική κατάσταση)

Συμπτώματα

   Τα παιδιά με ADHD παρουσιάζουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά σημεία:

• Ανησυχία και υπερκινητικότητα. Δεν μένουν για πολύ στο ίδιο μέρος ή κάνουν την ίδια δραστηριότητα.
• Στριφογυρίζουν νευρικά, μιλούν ασταμάτητα και διακόπτουν τους άλλους όταν μιλούν.
• Διασπάται εύκολα η προσοχή τους και δεν ολοκληρώνουν καμιά εργασία.
• Το εύρος προσοχής τους είναι περιορισμένο και δεν μπορούν να συγκεντρωθούν σε εργασίες που απαιτούν περίσκεψη.
• Εμφανίζουν παρορμητικότητα, ξαφνικά κάνουν πράγματα χωρίς να τα σκεφτούν.
• Αδυνατούν να περιμένουν τη σειρά τους στην τάξη, σε παιχνίδια, στη συζήτηση ή σε άλλη κοινωνική κατάσταση.

        Τα παιδιά με ADHD συνήθως έχουν φυσιολογική διανοητική ικανότητα. Μερικά παιδιά όμως με μαθησιακές δυσκολίες μπορεί επίσης να έχουν ADHD. Μπορεί ακόμη να έχουν και άλλες δυσκολίες, οι οποίες δεν είναι τυπικές (διαγνωστικές) της κατάστασης, αλλά μάλλον δευτερογενείς λόγω της επίδρασης των προαναφερθέντων προβλημάτων:

         Τα παιδιά με ADHD μπορεί να έχουν καθυστερημένη ανάπτυξη λόγου.

• Έχουν δυσκολίες στην ανάγνωση.
• Μένουν πίσω στις σχολικές εργασίες. Αυτό μπορεί επίσης να συνδεθεί με την αδυναμία τους να συγκεντρωθούν και να μάθουν νέες πληροφορίες, ιδιαίτερα σε μεγαλύτερες τάξεις.
• Είναι κοινωνικά ανώριμα και δυσκολεύονται να αναπτύσσουν και να διατηρούν φιλίες.
• Έχουν χαμηλή εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, αισθάνονται ότι είναι ανόητοι, συνήθως γιατί δεν μαθαίνουν τόσο γρήγορα όσο τα άλλα παιδιά.
• Έχουν συνυπάρχοντα εναντιωματικά προβλήματα, όπως επιθετικότητα, δεν ανταποκρίνονται στην πειθαρχία και έχουν ξεσπάσματα θυμού. Έχουν ανήσυχο ύπνο, αργούν να κοιμηθούν και ξυπνούν πολύ νωρίς το πρωί. Αυτό είναι εξαντλητικό για την υπόλοιπη οικογένεια.

        Όλα αυτά τα σημεία θα πρέπει να συγκεντρωθούν μέσα σε μεγάλη χρονική περίοδο και μέσω διαφορετικών καταστάσεων στο σπίτι και στο σχολείο. Η χρονολογική ηλικία του παιδιού θα πρέπει να ληφθεί υπ' όψιν για την ερμηνεία της συμπεριφοράς του.

Επιπολασμός (συχνότητα εμφάνισης στο γενικό πληθυσμό)

      Το ADHD δεν είναι τόσο συχνή όσο πιστεύεται. Παρόλο που πολλά παιδιά, ιδίως αγόρια, μπορούν να χαρακτηριστούν υπερκινητικά ή να δυσκολεύονται να καθίσουν φρόνιμα ή να συγκεντρωθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, η πραγματική κλινική εικόνα του συνδρόμου απαιτεί έναν συγκεκριμένο αριθμό συνυπαρχόντων δυσκολιών. Αυτές, πιθανώς, προσβάλλουν 1 στα 100 παιδιά κάτω των 11 ετών. Είναι πιο συνηθισμένο, στα αγόρια απ' ό,τι στα κορίτσια - περίπου κατά τρεις φορές.

Αντιμετώπιση και θεραπεία

      Το παιδί θα πρέπει να αξιολογηθεί σωστά πριν καταλήξουμε σε διάγνωση και ξεκινήσει θεραπεία. Η αξιολόγηση περιλαμβάνει τα παρακάτω:

    Οι γονείς θα πρέπει να μιλήσουν στους δασκάλους για την πρόοδο του παιδιού, για τις όποιες μαθησιακές ή κοινωνικές δυσκολίες και για την ομοιογένεια των προβλημάτων μεταξύ του σπιτιού και του σχολείου. Σε πολλές περιπτώσεις, ένα σταθερό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, με συμφωνία γονέων και δασκάλων, προσαρμοσμένο στις ικανότητες του παιδιού, είναι ένα ικανοποιητικό πρώτο βήμα.

      Αν το παιδί απαιτεί μια πιο λεπτομερή αξιολόγηση των γνωστικών του ικανοτήτων (π.χ. αν μπορεί να συγκεντρωθεί στο βαθμό που αναμένεται από την χρονολογική του ηλικία), ένα ψυχομετρικό τεστ θα παράσχει χρήσιμες πληροφορίες. Αυτό εκτελείται από σχολικούς και κλινικούς ψυχολόγους.

     Η τεκμηρίωση της διάγνωσης της ADHD γίνεται συνήθως από ένα παιδοψυχίατρο, λαμβανομένων υπ' όψιν των πορισμάτων των δασκάλων και των σχολικών ψυχολόγων. Σε μερικές περιπτώσεις παίρνουν μέρος και παιδίατροι σ' αυτή τη διαδικασία. Η κλινική αξιολόγηση πρέπει να περιλαμβάνει ιστορικό από τους γονείς και παρατηρήσεις από την κλινική και το σχολείο, καθώς μια σύντομη επαφή μπορεί να είναι παραπλανητική. Μια επίσκεψη στο σχολείο είναι επίσης ένα καλό σημείο εκκίνησης για να συζητηθεί και να ξεκινήσει ένα κοινό πλάνο χειρισμού. Το αν θα χρειαστεί νευρολογική εξέταση ή άλλα ιατρικά τεστ θα εξαρτηθεί από την παρουσία, για παράδειγμα, νευρολογικών σημείων (τα οποία σημειωτέον δεν αποτελούν χαρακτηριστικό της ADHD), ή πριν να ξεκινήσει φαρμακευτική αγωγή. Ο χειρισμός της ADHD συμπεριλαμβάνει εκπαιδευτικές και φαρμακολογικές θεραπείες και θεραπείες συμπεριφοράς. Αυτές δεν αποκλείονται αμοιβαία και δεν απαιτούνται για όλα τα παιδιά. Πολλά εξαρτώνται από τις αντιλήψεις και τις τεκμηριωμένες αποφάσεις των γονέων, όπως επίσης και από την επίδραση των ελλειμμάτων στη ζωή του παιδιού.

Πηγή: www.noesi.gr

Δυσαριθμησία: διαταραχή μαθηματικών ικανοτήτων

  Δυσαριθμησία είναι η ειδική μαθησιακή δυσκολία που παρουσιάζουν ορισμένα παιδιά στα Μαθηματικά. Η Δυσαριθμησία δε σχετίζεται με τη νοημοσύνη του ατόμου, με τις γενικότερες ικανότητές του και με το πολιτισμικό περιβάλλον, την ψυχική του υγεία ή με την ύπαρξη αισθητηριακών προβλημάτων. Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες και μελέτες, υπάρχει σε μεγάλο ποσοστό συσχέτιση μεταξύ των δυσκολιών στο λόγο (γραπτό και προφορικό) και δυσκολιών στην αριθμητική. Εξάλλου και για την ανάπτυξη των μαθηματικών δεξιοτήτων είναι απαραίτητη η πρόσληψη, επεξεργασία, κωδικοποίηση και αποκωδικοποίηση γλωσσικού υλικού (μαθηματικές έννοιες).

     Τα παιδιά με Δυσαριθμησία παρουσιάζουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: 

• Δεν κατέχουν βασικές προμαθηματικές δεξιότητες (ταξινόμηση, σειροθέτηση, αναγνώριση μεγεθών, αντίληψη ποσότητας, ομαδοποιήσεις, γνώση της σειράς των αριθμών, απαρίθμηση-μέτρηση αντικειμένων) 
• Δυσκολεύονται στην κατανόηση των μαθηματικών εννοιών 
• Αδυνατούν να αναγνωρίσουν ή και να διακρίνουν τα αριθμητικά σύμβολα (+ - ? ?). 
• Μπερδεύουν τους μηχανισμούς των πράξεων
• Ξεχνούν να υπολογίσουν τα κρατούμενα
• Αδυνατούν να διακρίνουν και να στοιχίσουν σωστά σε μια πράξη τις μονάδες, τις δεκάδες. 
• Μπερδεύουν τη σειρά που ακολουθούμε κατά την εκτέλεση μιας πράξης
• Αδυνατούν να βρουν το μηχανισμό που χρειάζεται για την επίλυση των προβλημάτων 
• Ξεχνούν και, ενώ κάνουν μια συγκεκριμένη πράξη (αφαίρεση), συνεχίζουν κάποια άλλη (πρόσθεση). 
• Δυσκολεύονται στην εκτέλεση μαθηματικών πράξεων από μνήμης 
• Συναντάνε δυσκολίες στη χρήση των χρημάτων 

Διάγνωση Δυσαριθμησίας

     Όσον αφορά στην διάγνωση της Δυσαριθμησίας, είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι γονείς ότι όσο πιο έγκαιρη είναι η αξιολόγηση της μαθησιακής αυτής δυσκολίας, τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι η αντιμετώπισή της. Η έγκαιρη διάγνωση θα βοηθήσει τόσο στη μη παρεμπόδιση της προόδου του παιδιού, όσο και στη μη υπονόμευση της ψυχολογικής του κατάστασης. Η αξιολόγηση των μαθηματικών δεξιοτήτων του παιδιού πρέπει να γίνεται από Εκπαιδευτικό Ψυχολόγο για αξιολόγηση των νοητικών ικανοτήτων του παιδιού και από Ειδικό Παιδαγωγό, ειδικευμένο στις μαθησιακές δυσκολίες (Δυσλεξία, Δυσαριθμησία, Δυσγραφία κλπ.). Αν συνυπάρχουν και άλλες δυσκολίες συμπεριφοριστικού χαρακτήρα, τότε συστήνεται η αξιολόγηση από άλλους ειδικούς, όπως π.χ. Κλινικός Ψυχολόγος ή Παιδοψυχίατρος.

Δρ Μελίνα Χριστοδουλίδου - Κασάπη, Ειδική παιδαγωγός

www.paidiatros.com

Διαταραχή αισθητηριακής επεξεργασίας

Ένα στα είκοσι παιδιά τραυλίζει

     Ένα στα είκοσι παιδιά προσχολικής ηλικίας (5%) εμφανίζουν για κάποιο χρονικό διάστημα δυσχέρεια στη ροή της ομιλίας και κάποια από αυτά μπορεί να εδραιώσουν έναν μόνιμο τραυλισμό, ο οποίος να τα συνοδεύει σε όλη τους τη σχολική και ενήλικη ζωή. Οι διαταραχές της ροής της ομιλίας (τραυλισμός) δεν αφορούν μόνον παιδιά, αλλά και ενήλικες.

     Ο τραυλισμός εκδηλώνεται λεκτικά κυρίως με επαναλήψεις συλλαβών, λέξεων και φράσεων, επιμηκύνσεις φθόγγων και ορισμένες φορές με αντανακλαστικές συσπάσεις (τικ) των μυών του προσώπου και του σώματος. Συναισθηματικά ο τραυλισμός εκδηλώνεται με αισθήματα ντροπής και απόρριψης, φόβο και αποφυγή της λεκτικής επικοινωνίας. Κοινωνικά τα πρόσωπα που τραυλίζουν μπορεί να γίνουν αντικείμενο κοροϊδίας, απομονώνονται ή αποκλείονται από επαγγελματικές θέσεις. Με στόχο την ενημέρωση για τις διαταραχές του λόγου , την πρόληψη, τον έγκαιρο εντοπισμό και την αντιμετώπισή τους και με αφορμή την 6η Μαρτίου- Ευρωπαϊκή Ημέρα Λογοθεραπείας , της οποίας το φετινό θέμα είναι «Οι διαταραχές ροής της ομιλίας - τραυλισμός», ο Πανελλήνιος Σύλλογος Λογοπεδικών-Λογοθεραπευτών διοργανώνει έως και το τέλος του μήνα σειρά δραστηριοτήτων σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας.

Πώς να καταλάβετε αν το παιδί σας έχει βαρηκοΐα

Πώς να καταλάβετε αν το παιδί σας έχει βαρηκοΐα

    Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να είναι ενήμεροι για την ακοή του παιδιού τους από την στιγμή που γεννήθηκε. Η ακοή ενός παιδιού μπορεί να επηρεαστεί από πολλά πράγματα. Μερικά παιδιά κινδυνεύουν σοβαρά να έχουν βαρηκοΐα, λόγω κληρονομικών ή άλλων επιπλοκών, όπως η ερυθρά, η σύφιλη, το χαμηλό βάρος κατά τη γέννηση, η μηνιγγίτιδα και η ασφυξία.

    Τα νήπια και τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας μπορούν ν΄ αποκτήσουν μια προσωρινή ή μόνιμη βαρηκοΐα από επαναλαμβανόμενες ωτίτιδες του μέσου ωτός. Τα πιο μεγάλα παιδιά μπορούν ν΄ αποκτήσουν βαρηκοΐα όταν είναι συνεχώς εκτεθειμένα σε δυνατούς θορύβους, όπως είναι π.χ. η δυνατή μουσική.

   Αν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας έχει δυσκολία στην ακοή αναζητήστε αμέσως βοήθεια από τον γιατρό σας (ΩΡΛ). Η έγκαιρη προσοχή στην ακοή του παιδιού θα το βοηθήσει να φθάσει στο πιο επιθυμητό αποτέλεσμα αποκατάστασής του.

  Βασικές ενδείξεις που θα σας βοηθήσουν ν΄ αποφασίσετε αν η ακοή του παιδιού σας είναι φυσιολογική:

Από τη γέννηση μέχρι 3 μηνών το παιδί σας θα πρέπει να …

• τρομάζει ή να κλαίει με τους δυνατούς θορύβους
• σταματάει να κινείται και δίνει την εντύπωση ότι ακούει με προσοχή τις ομιλίες ή τους ήχους
• ξυπνάει στο δυνατό θόρυβο

Από την ηλικία των 3 έως 6 μηνών το παιδί σας θα πρέπει να …

• κοιτάει προς το μέρος από το οποίο έρχεται ο ήχος ή βρίσκεται ο ομιλητής
• χαμογελάει όταν του μιλάνε
• αναγνωρίζει την φωνή της μητέρας του
• του αρέσει να παίζει με τις κουδουνίστρες και άλλα παιχνίδια που κάνουν θορύβους

Από την ηλικία των 6 έως 9μηνών το παιδί σας θα πρέπει να …

• ανταποκρίνεται στο όνομά του
• ‘μιλάει μωρουδίστικα’ και να κάνει πολλούς διαφορετικούς ήχους
• ανταποκρίνεται στο ‘όχι’

Από τους 9 έως 12 μήνες το παιδί σας θα πρέπει να …

• γυρνάει ή να κοιτάει όταν φωνάζουν το όνομά του
• ακούει με προσοχή στον κόσμο που μιλάει
• ανταποκρίνεται σε απλές εντολές ‘δώσε μου’, ‘έλα εδώ’
• καταλαβαίνει το ‘γεια σου’

Από τους 12 έως 18 μήνες το παιδί σας θα πρέπει να …

• δείχνει και να ονομάζει αντικείμενα ή οικεία πρόσωπα
• μιμείται απλούς φθόγγους ή λέξεις
• ακολουθεί απλές εντολές
• λέει 2-3 λέξεις έως την ηλικία του ενός έτους και 8-10 λέξεις έως 18 μηνών

Από 1½ έως 5 ετών το παιδί σας θα πρέπει να …

• σας ακούει όταν του φωνάζετε από ένα άλλο δωμάτιο
• ακούει και να καταλαβαίνει με ευκολία μια συζήτηση
• ακούει την μουσική ή την τηλεόραση στην ίδια ένταση με οποιονδήποτε άλλο
• ακούει τις σιγανές ομιλίες
• ακούγεται η φωνή του φυσιολογική
• έχει κανονική ανάπτυξη του προφορικού λόγου (λεξιλόγιο, φθόγγους, σχηματισμό προτάσεων)
• δείχνει κοινωνική επικοινωνία και συναισθηματική ανάπτυξη ανάλογη με την ηλικία του

Γράφει: Τσουκαλά Μαρινέλλα, Μ.Α., CCC-SLP, Παθολόγος Λόγου - Φωνής - Ομιλίας

Από www.iatronet.gr

http://www.iatronet.gr/article.asp?art_id=15054

Αποτελέσματα του 10ου Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου Κοχλιακών Εμφυτευμάτων στα παιδιά

Γράφει η Ομάδα βαρηκοϊας του ΠΣΛ

      Το θέμα του Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου που τέλειωσε με μεγάλη επιτυχία στην Αθήνα πριν λίγες μέρες ήταν τα κοχλιακά εμφυτεύματα στα παιδιά.

    Πριν από μερικά χρόνια η κώφωση δεν μπορούσε να αντιμετωπιστεί ούτε με τα πιο ισχυρό ακουστικό βαρηκοίας και πολλές φορές το αποτέλεσμα ήταν η κωφαλαλία, και η μόνη δυνατή λύση η νοηματική γλώσσα.

    Σήμερα, όπως παρουσιάστηκε στο συνέδριο από πολλούς διακεκριμένους ομιλητές από την Ευρώπη αλλά και τις άλλες χώρες (ΗΠΑ, Αυστραλία, Κίνα), το κοχλιακό εμφύτευμα, μια μικρή επαναστατική συσκευή (πολλοί το αποκαλούν το βιονικό αυτί) μπορεί να αποκαταστήσει αίσθηση ακοής ακόμη και στην πλήρη κώφωση.

   Όπως εξηγεί ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος του Συνεδρίου, Θωμάς Νικολόπουλος ‘τα αποτελέσματα με τη χρήση των κοχλιακών εμφυτευμάτων είναι εντυπωσιακά και πολλά κωφά παιδιά μπορούν να μάθουν όχι μόνο την ελληνική προφορική γλώσσα αλλά και Αγγλικά και Γερμανικά και άλλες γλώσσες! Χαρακτηριστικό ήταν ότι στην εναρκτήρια τελετή παρουσιάστηκαν παιδιά να μιλούν δύο και παραπάνω γλώσσες, καθώς επίσης και τα μακροχρόνια αποτελέσματα με επιτυχίες στο Πανεπιστήμιο και στην επαγγελματική αποκατάσταση’. 

Τι είναι το κοχλιακό εμφύτευμα;

    Πρόκειται για μια μικρή ηλεκτρονική συσκευή που έχει δυο μέρη – το εσωτερικό και το εξωτερικό. Το μεν εσωτερικό τμήμα εμφυτεύεται μέσα στο αυτί κατά τη διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης από έμπειρο και εξειδικευμένο ωτοχειρουργό. Το δε εξωτερικό τμήμα μοιάζει με ένα ακουστικό βαρηκοίας πίσω από το αυτί. Στη δε ερώτηση αν κάνει για όλους τους κωφούς, ο κ Νικολόπουλος απάντησε ότι λόγω του ότι πάνω από 90% των κωφών έχουν κοχλιακή βλάβη, το εμφύτευμα είναι ικανό να δώσει αίσθηση ακοής στην πλειοψηφία των κωφών.

     ‘Όμως η αίσθηση αυτή δεν θα είναι το ίδιο χρήσιμη σε όλους. Ενήλικες και παιδιά που έχασαν την ακοή τους αφού είχαν πρώτα αναπτύξει ομιλία είναι οι καλύτεροι υποψήφιοι για την επέμβαση αυτή. Το άλλο άκρο, δηλαδή αυτοί που θα βοηθηθούν λιγότερο ή καθόλου, είναι οι ενήλικες, εκ γενετής κωφοί, που χρησιμοποιούν τη νοηματική σαν γλώσσα επικοινωνίας και δεν έχουν αναπτύξει τη προφορική γλώσσα.

     Ακόμη και αυτοί πιθανότατα θα ακούσουν τους καθημερινούς θορύβους, όπως τα αυτοκίνητα, αλλά είναι πολύ δύσκολο να καταλάβουν την ομιλία. 

     Αν όμως οι εκ γενετής κωφοί ενήλικες έχουν ήδη καταφέρει να μιλήσουν και η προφορική γλώσσα είναι το κύριο μέσο επικοινωνίας, το κοχλιακό εμφύτευμα μπορεί να τους βοηθήσει, τουλάχιστον σε ένα βαθμό, και να τους ευκολύνει σημαντικά την καθημερινή τους ζωή δίνοντάς τους σημαντική ακουστική αντίληψη. Τα βρέφη και τα πολύ μικρά παιδιά είναι υποψήφια για την επέμβαση.

      Όπως αποδείχθηκε στο συνέδριο από πολλές μελέτες σε ολόκληρο τον κόσμο, τα παιδιά, που είναι εκ γενετής κωφά, αποτελούν σήμερα το μεγαλύτερο τμήμα των υποψηφίων για κοχλιακή εμφύτευση. Όσο το νωρίτερο τόσο το καλύτερο!. Εφ’ όσον βέβαια έχει επιβεβαιωθεί η κώφωση και έχουν δοκιμαστεί ακουστικά βαρηκοίας χωρίς αποτέλεσμα’.

     Μετά την επέμβαση κοχλιακού εμφυτεύματος, μερικά παιδιά παρουσιάζουν ταχύτατα πρόοδο, ενώ άλλα χρειάζονται αρκετά χρόνια υποστήριξης, εκπαίδευσης, και λογοθεραπείας.
    Το Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Κοχλιακών Εμφυτευμάτων συγκέντρωσε πάνω από 1.000 επιστήμονες από όλο τον κόσμο που κατέθεσαν την κλινική τους εμπειρία και μίλησαν για το παρόν και το μέλλον που περιλαμβάνει τις προσπάθειες για:

• αμφοτερόπλευρη κοχλιακή εμφύτευση σε όλα τα παιδιά που έχουν ανάγκη
• τα αδιάβροχα ακουστικά και κοχλιακά εμφυτεύματα
• τα πλήρη εμφυτευόμενα κοχλιακά εμφυτεύματα
• την πλήρη απόλαυση της μουσικής
• και των πιο λεπτών αποχρώσεων των ήχων και της ομιλίας
• καθώς τις γονιδιακές θεραπείες της κώφωσης.

     Το μέλλον φαίνεται ακόμη πιο εντυπωσιακό από ένα παρόν που έχει ήδη ξεπεράσει τις προσδοκίες μας σε αυτόν τον τόσο ευαίσθητο τομέα – της αντιμετώπισης των κωφών παιδιών.

Από www.iatronet.gr

Μαθησιακές δυσκολίες 

  Οι Μαθησιακές Δυσκολίες απασχολούν ένα σημαντικό ποσοστό μαθητών, γονέων και εκπαιδευτικών. Την τελευταία εικοσαετία, το ενδιαφέρον των εκπαιδευτικών εστιάζεται συχνά στις δυσκολίες μάθησης που αντιμετωπίζουν τα παιδιά, τόσο της πρωτοβάθμιας όσο και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. 

   Οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες είναι μια νευρολογική διαταραχή η οποία πλήττει μία ή και περισσότερες από τις βασικές ψυχολογικές διαδικασίες που εμπλέκονται στην κατανόηση ή την χρήση της γλώσσας, προφορική ή γραπτή, και μπορεί να εκδηλωθεί σαν αδυναμία του παιδιού στο να ακούει, να σκέφτεται, να μιλάει, να γράφει, να προφέρει τις λέξεις, ή να εκτελεί μαθηματικούς υπολογισμούς. Ο όρος περιλαμβάνει καταστάσεις όπως αντιληπτικές διαταραχές, εγκεφαλική βλάβη, ελάχιστη εγκεφαλική δυσλειτουργία, δυσλεξία και εξελικτική αφασία. 

  Στην κατηγορία της ειδικής μαθησιακής δυσκολίας δεν περιλαμβάνονται τα παιδιά που παρουσιάζουν μαθησιακά προβλήματα που οφείλονται κατά κύριο λόγο σε οπτικές, ακουστικές, ή κινητικές αναπηρίες, σε νοητική υστέρηση, σε συναισθηματικές διαταραχές, ή σε μειονεκτικό περιβάλλον, περιοριστικές πολιτισμικές ή οικονομικές συνθήκες. Αν και οι μαθησιακές δυσκολίες διαρκούν εφ’όρου ζωής, τα άτομα αυτά συχνά ωφελούνται από κατάλληλη και έγκαιρη ψυχολογική και εκπαιδευτική παρέμβαση. 

   Κάθε παιδί, έφηβος, ή ενήλικος με μαθησιακή δυσκολία είναι μοναδικός. Παρουσιάζει διαφορετικό συνδυασμό και σοβαρότητα προβλημάτων. Είναι ένα άτομο με μία, ή περισσότερες σημαντικές ελλείψεις στις βασικές διαδικασίες μάθησης. 

Το άτομο που παρουσιάζει μαθησιακές δυσκολίες έχει συνήθως νοημοσύνη μέσου όρου, ή πάνω από τον μέσο όρο. Παρόλα αυτά, υπάρχει ένα χάσμα ανάμεσα στο δυναμικό του ατόμου με βάση το επίπεδο νοημοσύνης του (τι θα μπορούσε δυνητικά να πετύχει), και στο τι πραγματικά πετυχαίνει στη ζωή του. 

Είδη Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών 

• Ειδική μαθησιακή δυσκολία στην Ανάγνωση 

• Ειδική μαθησιακή δυσκολία στη Γραπτή Έκφραση 

• Ειδική μαθησιακή δυσκολία στα Μαθηματικά 

Ειδική Μαθησιακή Δυσκολία στην Ανάγνωση 

• Έλλειψη ευχέρειας στην ανάγνωση, όχι αρκετά γρήγορος ρυθμός 

• Το παιδί δείχνει με το δάχτυλο το σημείο που διαβάζει 

• Το παιδί κινεί το κεφάλι καθώς διαβάζει, για να μη χάσει το σημείο στο οποίο βρίσκεται 

• Αντικατάσταση, επανάληψη, αντιστροφή γραμμάτων και συλλαβών που συνθέτουν μια λέξη (ξήνω/ψήνω, τρέεχω/τρέχω, πάτνα/πάντα) 

• Καθρεπτική ανάγνωση 

• Δυσκολία στην ανάγνωση και την προφορά ασυνήθιστων ή/και πολυσύλλαβων λέξεων 

• Παράλειψη φθόγγων σε απλές λέξεις (πόρτα/πότα) 

• Παράλειψη συλλαβών (καράβι/κάβι) 

• Λανθασμένη προφορά λέξεων (αστέρι/ασκέρι) 

• Προβλήματα κατανόησης κειμένου 

• Παραλείπει, επαναλαμβάνει ή προσθέτει λέξεις στο κείμενο όταν διαβάζει 

• Δεν αναγνωρίζει γνωστές λέξεις 

• Πηδάει σειρές, διαβάζει την ίδια σειρά δύο φορές 

Ειδική Μαθησιακή Δυσκολία στη Γραπτή Έκφραση 

• Αντικατάσταση, επανάληψη, αντιστροφή γραμμάτων και συλλαβών που συνθέτουν μια λέξη (ξήνω/ψήνω, τρέεχω/τρέχω, πάτνα/πάντα) 

• Καθρεπτική γραφή γραμμάτων ή λέξεων (ε/3) 

• Κακή ακουστική διάκριση φωνηέντων 

• Αντικατάσταση φθόγγων (ε/α, χ/θ, μ/ν) 

• Παράλειψη φθόγγων σε απλές λέξεις (πόρτα/πότα) 

• Παράλειψη συλλαβών (καράβι/κάβι) 

• Παράληψη καταλήξεων (-ς) 

• Δυσκολία στην αντιστοιχία συμβόλων-ήχων (γραφημάτων-φωνημάτων) 

• Η αυθόρμητη γραφή είναι δυσανάγνωστη 

• Προσπάθεια αποφυγής του γραψίματος 

• Ακαταστασία στο φύλλο και γενικότερα στο τετράδιο 

• Χρήση κεφαλαίων γραμμάτων ανάμεσα στα μικρά (πΑράΘυρο) 

• Ανορθογραφία 

• Ασχημος γραφικός χαρακτήρας 

Ειδική Μαθησιακή Δυσκολία στα Μαθηματικά 

    Παρουσιάζουν σημαντικές δυσκολίες: 

• Σε δραστηριότητες, που αφορούν την αντίληψη ποσότητας, ομαδοποιήσεις, σειροθετήσεις, ταξινομήσεις, διάκριση των αριθμών, γνώση της σειράς των αριθμών, αρίθμηση-μέτρηση αντικειμένων. 

• Αριθμητικά δεδομένα, χρήσιμα σε πολλές αριθμητικές διαδικασίες, αγνοούνται ή υπάρχει ελλιπής και λανθασμένη χρήση τους. Έτσι είναι δύσκολη η χρήση της αυτοματοποιημένης για άλλους διαδικασίας του ανεβαίνω δύο-δύο, πέντε-πέντε, δέκα-δέκα κλπ., καθώς και η κατανόηση της ποσότητας μηδέν. 

• Στις πράξεις πρόσθεσης στο επίπεδο υπέρβασης της δεκάδας. 

• Σε κάθετες πράξεις γίνεται λανθασμένη τοποθέτηση των αριθμών και οι αριθμοί προστίθενται ή αφαιρούνται όπως «βολεύει» καλύτερα. 

• Στις πράξεις πολλαπλασιασμού και διαίρεσης, ανυπέρβλητες δυσκολίες προκαλούν τόσο η ελλιπής γνώση της προπαίδειας, όσο και τα ελλείμματα στις πράξεις της πρόσθεσης και αφαίρεσης. 

• Δυσκολία στην κατανόηση συνολικά του προβλήματος. Δεν εντοπίζονται και δεν αξιολογούνται επαρκώς οι χρήσιμες για τη λύση πληροφορίες, ούτε επιλέγεται μια συγκεκριμένη ακολουθία ενεργειών, αλλά κάποια από τα νούμερα χρησιμοποιούνται τυχαία, για την εκτέλεση πράξεων, χωρίς να μπορεί να αιτιολογηθεί η σκοπιμότητά τους. 

• Προβλήματα μνήμης όταν δε μπορούν να ανακαλέσουν γρήγορα και αυτόματα αριθμητικές πράξεις. 

Ορισμένες γενικότερες δυσκολίες 

• Δυσκολία στη διάκριση αριστερής και δεξιάς πλευράς τόσο του σώματος του ιδίου όσο και του σώματος του ατόμου που βρίσκεται απέναντι. 

• Σύγχυση ως προς το κυρίαρχο μάτι, χέρι, πόδι. 

• Δυσκολία με τις έννοιες της σειροθέτησης και του προσανατολισμού (π.χ. δυσκολία του παιδιού να μάθει τη σωστή σειρά των μηνών του έτους, των ημερών της εβδομάδας, δυσκολία να διακρίνει το βορρά από το νότο). 

• Δυσκολία στην αντίληψη της έννοιας του χρόνου (πότε έγινε ένα γεγονός, τις έννοιες του «πριν» και «μετά»).

• Πιθανή οπτικο-αντιληπτική ανεπάρκεια που δυσχεραίνει την αντίληψη και τη διάκριση μορφών, συμβόλων, σχημάτων. 

• Χρησιμοποιούν περισσότερο οπτικό λεξιλόγιο. 

• Δυσκολίες πρόσληψης και επεξεργασίας πληροφοριών. 

• Δυσκολίες απομνημόνευσης (αδύναμη Βραχυπρόθεσμη Μνήμη) 

• Δυσκολίες με αυτορρυθμιστικούς μηχανισμούς, όπως ο αυτοέλεγχος, ο σχεδιασμός, η δοκιμή, η αναθεώρηση και η ενεργητική προσπάθεια για μνημονική λειτουργία. 

• Δυσκολίες σε έργα που απαιτούν διαδικασίες γενικού ελέγχου και στρατηγικών επίλυσης προβλημάτων. 

• Δυσκολίες στην αντίληψη, προσοχή, κωδικοποίηση, συγκράτηση και στην ανάσυρση των πληροφοριακών ερεθισμάτων. 

• Δεν κατέχουν επαρκείς γνωστικές και μεταγνωστικές στρατηγικές. 

Αυτά τα παιδιά χαρακτηρίζονται επίσης από: 

• Δυσκολίες συγκέντρωσης 

• Συναισθηματικές απώλειες 

• Χαμηλή αυτοεκτίμηση 

• Υψηλά επίπεδα άγχους και φόβου 

• Κοινωνική απομόνωση 

• Απόρριψη από τους συνομηλίκους και μοναξιά 

• Διαταραχή διαγωγής, παραβατικότητα 

• Έλλειψη οργάνωσης γενικότερα στη σχολική τσάντα, στα παιχνίδια, στα ρούχα

Διάγνωση Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών 

Η έγκαιρη διάγνωση βοηθάει στη σωστή αντιμετώπιση αυτών των δυσκολιών. Μια ψυχολογική εξέταση σε βάθος (νοημοσύνη, μνήμη, μαθησιακό προφίλ, συναίσθημα) σε συνεργασία με άλλες ιατρικές ειδικότητες εντοπίζει τη συγκεκριμένη φύση, το βάθος και την έκταση του προβλήματος. Ειδικευμένοι ψυχολόγοι, ειδικοί παιδαγωγοί ή λογοθεραπευτές καταρτίζουν ατομική βοήθεια καθώς και ολοκληρωμένα προγράμματα για τη σωστή αντιμετώπιση της μαθησιακής δυσκολίας. 

Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι εκπαιδευτικοί στην τάξη; 

• Τοποθετήστε τους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες σε θέσεις όπου θα είναι εφικτή η εποπτεία και παροχή βοήθειας από τον εκπαιδευτικό της τάξης. Είναι καλό να κάθονται σε μπροστινό θρανίο και κοντά σε ήσυχους και καλούς μαθητές, ώστε να μην αποσπάται η προσοχή τους και να τους βοηθούν και αυτοί όταν χρειάζεται. 

• Επιβραβεύετε συχνά για τη δουλειά τους και ενθαρρύνετε να προσπαθούν ακόμα και αν δυσκολεύονται. 

• Να αξιολογούν την εργασία τους με βάση την προσπάθειά και όχι την ορθογραφία, την έκταση και το αποτέλεσμα. 

• Να τους αναθέτουν υπευθυνότητες (π.χ. μοίρασμα τετραδίων). 

• Να επιστήνεται η προσοχή τους πριν αρχίσουν οι δραστηριότητες στην τάξη και πριν ξεκινήσει η λύση ασκήσεων. 

• Διευκολύνετε τη συνεργατική μάθηση των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες με μαθητές χωρίς μαθησιακά προβλήματα. 

• Επιστρατεύστε τη βοήθεια της μουσικής σε αντιστοιχία με το διδασκόμενο μάθημα. 

• Να δίνετε διαφοροποιημένη κατ’ οίκον εργασία (μειωμένη) και να την τροποποιείτε ανάλογα με την πρόοδό τους. 

Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς; 

• Να δοθεί έμφαση σε δραστηριότητες που βοηθούν τον μαθητή να αναπτύξει το λεξιλόγιό του, όπως παιχνίδια λεκτικού εμπλουτισμού. 

• Στο σπίτι να γίνονται συζητήσεις με τον μαθητή σχετικά με καθημερινά θέματα και τις εμπειρίες του, κατά τις οποίες να ενθαρρύνεται να τις περιγράψει λεκτικά. 

• Να ενθαρρύνεται να διαβάζει βιβλία με εικόνες και να συζητά με τους γονείς του για επίκαιρα γεγονότα ώστε να αναπτυχθούν οι γενικές του γνώσεις. 

• Οι εργασίες στο σπίτι είναι καλό να σπάζουν σε μικρά κομμάτια και να επεξηγούνται με παραδείγματα. 

• Να βοηθηθεί ο μαθητής να αναπτύξει πρωτοβουλία και υπευθυνότητα όσον αφορά τη μελέτη και την εκτέλεση των κατ’οίκον εργασιών του. 

• Οι γονείς να επιβραβεύουν λεκτικά συχνά τη συμπεριφορά του παιδιού τους. 

• Οι προσδοκίες των γονιών να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και το επίπεδο ικανοτήτων του παιδιού. 

• Να ενθαρρύνουν το παιδί τους να εμπλέκεται σε διάφορες δραστηριότητες που το ενδιαφέρουν, όπως η ενασχόληση με κάποια αθλήματα, τέχνη, ζωγραφική. 

• Να ενθαρρύνουν το παιδί τους να μιλά θετικά για τον εαυτό του και να το αποθαρρύνουν να ασκεί αρνητική κριτική στον εαυτό του. 

• Να παρακολουθείται όταν διαβάζει στο σπίτι, και να επιστήνεται η προσοχή του όταν δείχνει ότι αφαιρείται. Να επικρατεί ησυχία στο σπίτι όταν διαβάζει. 

• Να γίνονται συχνά ολιγόλεπτα διαλείμματα.

της Λουΐζας Ιωαννίδου, Σχολική Ψυχολόγος